V. Mehmed Reşad Dönemi Saray ve Harcamalarını Ele Alan Bir Eserin Değerlendirilmesi: Mikro Olan Makro Değerlendirmeler

Year 2020, Volume: 15 Issue: 2, 431 - 451, 09.11.2020

Mustafa Tekbaş

Abstract

Tarihçi araştırmalarının sonucunda elde ettiği bir belgeyi ya aynen yorumsuz bir şekilde ileterek ya da içindeki bilgileri yorumlayarak ilim dünyasına kazandırır. Bu belgeler ilk bakışta herkesin anlayabileceği bir yapıda olmayabilir. Arap harflerinin kullanıldığı Osmanlı Türkçesi ile yazılmış belgeler buna örnektir. Osmanlı Türkçesi ile yazılmış bir evrakın transkripsiyonu ve özetlenmesi; belgenin anlaşılır hale getirilmesi anlamına gelmektedir. Ayrıca tarihçinin araştırmaları sonucunda elde ettiği bir belgeyi yorumlayarak sunması da mümkündür. Ama bu yöntemi bazı kriterler çerçevesinde kullanmalıdır. Bir konu ile ilgili değerlendirme yaparken tüm belgelere ulaşmadan hareket etmek tarihçinin ortaya koyduğu eserin çok yönlülükten uzak olmasına ve tarihçinin yanlış yorumlar yapmasına neden olur. Buna ilave olarak bir dönem içerisinde bir zaman kısıtlamasına gidip o kısıtlı zamana ait belgeler ile dönemin tamamı hakkında yorum yapmak ise ciddi bir eksikliktir.....

Keywords

Kitap Değerlendirmesi, Mehmed Reşad, Osmanlı

References

• AHMAD, Feroz, İttihat ve Terakki 1908-1914, çev: Nuran Yavuz, Beşinci Basım, (İstanbul: Kaynak Yayınları, 1999).
• ALİKILIÇ, Dündar, “Osmanlı Saray Teşrifatı ve Törenler”, Türkler, 9, (Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002).
• AL-MÜNECCİD, Salâhaddîn, “Arapça Yazmaların Neşir Kâideleri”, trc. Mehmed Hatîboğlu, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIV, (1966), 245-262.
• ANHEGGER, Robert, KOŞİK, H. Sercan, “Osmanlı Metinlerinin Transkripsiyonu Üzerine” Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 1/18 , (Ocak 2013), 136-143.
• AVŞAR, Ziya, “Tenkitli Metin Neşrinde İmlâ Sorunu Üzerine Yeni Düşünce ve Öneriler” , Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 3/6, (2008), 76-79.
• BAHÇIVAN, Seyit, “Yazma Eserlerin Tahkikinde Metodolojik Problemler”, Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 21/21, (2006), 61-90.
• BANGUOĞLU, Tahsin, “Arapça Metinlerin Transkripsiyonu Üzerine”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, VIII, (1960), 179-180.
• BEŞİKÇİ, Mehmet, Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Seferberliği (İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2015).
• CEZAR, Yavuz, “Tanzimat’a Doğru Osmanlı Maliyesi” Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 4, (İstanbul: İletişim Yayınları, 1985). Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), Hazine-i Hassa Defteri (HH.d.), 1363, 1434, 1435, 1436, 2183, 2458, 3305, 4142, 4599, 4627, 4796, 4835, 4910, 4965, 5047, 7905, 8551, 9093, 9665, 27641, 27642, 27645, 27647, 27687, 27715, 27987, 28275, 30993.
• EĞİLMEZ, Mahfi, Örneklerle Kolay Ekonomi, 8. Baskı, (İstanbul: Remzi Kitabevi, 2014)
• GÜLENSOY, Tuncer, Türk Fonetik Transkripsiyonu Üzerine, Türkoloji Dergisi, 8/1 , (Ocak 1979).
• KOLAYLI, Zeynep Cansu, Türk Özel Hukuk Sisteminde İntihal, (Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, 2019).
• KUZUCU, Kemalettin, “Balkanlarda Son Osmanlı Padişahı: Sultan V.Mehmed Reşad’ın 1911 Yılındaki Rumeli Seyahati”, Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi (TÜRKSOSBİLDER), 02/02 (2017).
• Meşrutiyet Sarayı’nın Çelebi Padişahı Sultan Mehmed Reşad’ın Hayatı, hz. Dr. Fatih Tetik, (İstanbul: TBMM Basımevi), 2017.
• Osmanlı Arşiv Belgelerinde Mehmed Reşad, hz. Dr. T. Cengiz Göncü/ed. Fahrettin Gün (İstanbul: TBMM Basımevi, 2017).
• PAKALIN, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, (İstanbul: Milli Eğitim Basımevi)
• Sultan Mehmed Reşad’ın Rumeli Seyahati Albümü, hz. Üzeyir Karataş, ed. Fahrettin Gün, (İstanbul: TBMM Basımevi, 2017).
• Sultan V. Mehmed Reşad ve Dönemi (Sergi Kataloğu), ed. Fahrettin Gün, Dr. Halil İbrahim Erbay, İlhan Kocaman, (İstanbul: TBMM Basımevi, 2017).
• Sultan V. Mehmed Reşad ve Dönemi Fotoğraf Albümü, hz. Gülsen Sevinç Kaya, Akile Çelik, ed. Fahrettin Gün, (İstanbul: TBMM Basımevi, 2017).
• TDV İslam Ansiklopedisi, “Bâbıâli Baskını”, erişim: 17. 02. 2020 https://islamansiklopedisi.org.tr/babiali-baskini,
• TDV İslam Ansiklopedisi, “Ceyb-i Hümâyun” Erişim: 10. 11. 2019. https://islamansiklopedisi.org.tr/ceyb-i-humayun
• TDV İslam Ansiklopedisi “Cuma Selamlığı”, 10. 11. 2020. https://islamansiklopedisi.org.tr/cuma-selamligi
• TDV İslam Ansiklopedisi, “Dolmabahçe Sarayı” Erişim: 10.11.2019. https://islamansiklopedisi.org.tr/dolmabahce-sarayi
• TDV İslam Ansiklopedisi, “Trablusgarp Savaşı” Erişim: 17. 02. 2020 https://islamansiklopedisi.org.tr/trablusgarp-savasi
• TDV İslam Ansiklopedisi “Transkripsiyon” erişim:26. 07. 2020. https://islamansiklopedisi.org.tr/transkripsiyon
• TERZİ, Arzu T. , Hazine-i Hassa Nezareti (Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2000).
• “Osmanlı Hazineleri”, Türkler, 10, (Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002).
• TETİK, Fatih, İttihad ve Terakki Kıskacında Bir Sultan V. Mehmed Reşad (1908-1918), (İstanbul: Mostar, 2018).
• TULUM, Mertol, Tarihi Metin Çalışmalarında Usul (Menâkıbü’l-Kudsiyye Üzerinde Bir Deneme), (İstanbul: Deniz Kitabevi, 2000).
• Türk Dil Kurumu, “Tantana” https://sozluk.gov.tr/ erişim: 29.01.2020.
• Türk İlmî Transkripsiyonu Kılavuzu, haz. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi (İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı, 1946).
• ÜNAL, Mehmet Ali, Osmanlı Müesseseleri Tarihi, (Isparta: Kardelen Kitabevi, 1999) .
• YILDIZ, Gültekin, “Payitaht İstanbul’un Son yüzyılı”, Antikçağdan XXI. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi, Siyaset ve Yönetim I, (İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş; Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM), 2015).
• II. Meşrutiyet ve Sultan V. Mehmed Reşad Dönemi Kronolojisi, hz. Dr T. Cengiz Göncü, ed. Fahrettin Gün, (İstanbul: TBMM Basımevi, 2017).