Peygamber'in Rehberliğinde Kriz Yönetimi Ahlakı

Year 2024, Volume: 10 Issue: 52, 148 - 169, 31.12.2024

Muhammed Sıddık

https://doi.org/10.55918/islammedeniyetidergisi.1505729

Abstract

Bu çalışma, yirmi üç sene boyunca, Hz. Peygamber’in (sav) krizleri yönetiminin nasıllığını incelemeyi hedeflemektedir. Çalışmanın ana hedefi, krizleri yönetirken Hz. Peygamber’in (sav) başvurup ortaya koyduğu ahlakî ilkeleri keşfetmektir. Zira ahlaklar, bizi değerler manzumesini ve yapılması gereken farklı görevleri düşündürmektedir. Bu manzumeyi ortaya çıkarmak, bize sünnetin anlaşılması noktasında çok yardımcı olacaktır. Bu nedenle, bu çalışma, krizlerdeki Hz. Peygamber’in (sav) tasarruflarını analiz ederek gerçekleştirmek istediği değerleri ve maksatları açıklamaktadır. Diğer taraftan çalışma, krizlerin doğurduğu dinî tartışmaları de ele alıp Hz. Peygamber’in (sav) bu husustaki gösterdiği ahlakî ilkeleri ve bu tür tartışmaları nasıl yönettiğini değerlendirmektedir. Çalışma, Hz. Peygamber’in (sav) krizlerin doğurduğu dinî boyutu taşıyan tartışmalara kulak vermek ile Hz. Peygamber’in bu tür tartışmaları yönetmek için farklı ilkelere başvurduğu ve onun koymuş olduğu metodun krizlerin tekvînî ve sosyal yönlerini izah etmeye dayandığını neticesine varmaktadır. Tespit edilen bu ahlakî değerlerin İslam düşüncesine nasıl yansıdığını da inceleyen bu çalışma, Hz. Peygamber’in (sav) ekonomik alanındaki uyguladığı ilkelerin özellikle fıkha açık bir şekilde yansıdığını ortaya koymaktadır. Aynı minval de Hz. Peygamber’in (sav) krizlerin din de doğabileceği tartışmalara yönelik ortaya koyduğu ilkelerin aktifleştirilmesi noktasında bir eksiğimizin varlığından bahsedilebilir. Diğer taraftan, sosyal ve diğer beşerî ilimlere dayanmak suretiyle siyer alanında farklı okumalar yapılması gerektiği neticesi ortaya koyulmuştur.

Keywords

ahlak, krizler, Peygamber, Peygamber, maksatlar.

أخلاقيات إدارة الأزمات في الهدي النبوي

Abstract

تعالج هذه الورقة العلمية كيف أدار النبي عليه الصلاة والسلام الأزمات التي حصلت في عهد النبوة، والهدف الأساسي للورقة هو في معرفة الأخلاقيات التي طبقها النبي عليه الصلاة والسلام أثناء إدارته للأزمات، ذلك أن الأخلاقيات تحيل الإنسان إلى منظومة من القيم والواجبات المتعددة، والكشف عن هذه الأخلاقيات يعيننا على فهم سنة النبي عليه الصلاة والسلام، لذا قام البحث بالنظر في تصرفات النبي عليه الصلاة والسلام في الأزمات، ثم فهم المعاني المشتركة فيما بينها، ومن ثم إعادة تصنيف هذه التصرفات وفق المعاني المشتركة. أهمية البحث تنبع من ضرورة فهم المنهجية التي اتبعها النبي عليه الصلاة والسلام وكيف أسس لهذه المنهجية على مبادئ أخلاقية، ولذلك فإن السؤال الأساسي للبحث يتمثل في ضرورة الكشف عن هذه القيم، وكيف انعكست على الفكر الإسلامي فقهاً. تناول الباحث حجية التصرفات النبوية في تلك الأزمات، وكيف يجب علينا أن نفهم هذه التصرفات، أو بتعبير آخر كيف يجب علينا أن نقتدي بالنبي عليه الصلاة والسلام في تلك التصرفات، من طرف آخر قام البحث بتحليل ما أفرزته الأزمات على الجانب الديني، وكيف أدار النبي عليه الصلاة والسلام النقاشات من جانب ديني، حيث لاحظ البحث أن النبي تقبل النقاشات الدينية، لكن في نفس الوقت وضع أسسا لإدارة هذه النقاشات، وكان منهجه قائما على بيان البعد التكويني والاجتماعي لهذه الأزمات.
الكلمات المفتاحية

Keywords

أخلاقيات،, أزمات،, تصرفات النبي،, مقاصد،, الهدي النبوي

Crisis Management Ethics Under the Guidance of the Prophet

Abstract

Abstract this scientific paper aims to examine how the Prophet (peace and blessings of Allaah be upon him) managed the crises that occurred during the era of Prophecy.the main objective of the paper is to find out the ethics applied by the Prophet (peace and blessings of Allaah be upon him) during his management of crises. ethics refers man to a system of values and multiple duties. revealing these ethics helps us to understand the Sunnah of the Prophet (peace and blessings of Allaah be upon him). therefore, the research grouped the actions of the Prophet (peace and blessings of Allaah be upon him) in crises, then understand the common meanings among them, and then reclassify these actions according to the common meanings among them. The researcher also dealt with the authenticity of prophetic actions in those crises, and how we should understand these actions, or in other words how we should imitate the Prophet PBUH in those actions, on the other hand, the research analyzed what the crises produced on the religious side, and how the Prophet PBUH conducted discussions from a religious side, where the research noted that the Prophet accepted religious discussions, but at the same time laid the foundations for the management of these discussions, and his approach was based on the statement of the formative and social dimension of these crises.

Keywords

Aims, Crises, Morals, Prophet, Prophet

References

• Abdurrazzak es-sanânî. el-Musannaf. Thk. Habîbu’r-rahmân el-Azamî. Hindistan: el-Meclisu’l-ilmî, 1989.
• Abdurrazzak es-sanânî. et-Tafsir. Thk. Mahmud Muhammed Abdu. Beyrut: Daru’l-kuttubi’l-ilmiya, 1419.
• Ahmed b. Hanbl. Müsned. Thk. Thk. Şuayip Arnavut. Beyrut: Daru’r-risâle. 2001.
• Ahmed, Hasan. “Çağımızda İslami İktisada Dönüşümde Örnek Olarak Münasib-i Mürselin Yardımlaşma Sigortasının Değerlendirilmesinde Kullanılması”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi/ 39, (2015), 46
• Bedruddin el-Aynî. el-Binâya Şerhu’l-hidâye. Thk. Eymen Sâlih Şabân. Beyrut: Daru’l-kuttubi’l-ilmiya, 2000
• Beyhakî. Şuabu’l-imân. Thk. Muhammed Said Zağlûl. Beyrut: Daru’l-kuttubi’l-ilmiya, 2000.
• Buharî, el-Edebu’l-mufrad. Thk. Muhammed Fuad Abdulbâkî. Kahire: el-Matbatu’s-selefiya. 1379.
• Buhârî. Sahih-i Buhârî. Thk. Mustafa el-Boğa. Dımaşk: Daru İbn Kesir, 1993.
• Diyâddîn el-Makdisî. es-Sünenü ve’l-ahkâm. Thk. Hüseyin Ukaşa. Mekke: Daru Asîrî. 2004.
• Ebû Davûd. Sünen. Thk. Şuayip Arnavut. Beyrut: Daru’r-risâle. 2009.
• Ebu’l-Abbâs el-Kurtubî. el-Mufhim limâ Eşkele min Talhîsi Müslim. Thk. Muhiddin Mustû. Dımaşk: Dru İbn Kesîr, 1996.
• Ebu’l-fadl el-Kuşayrî. Ahkâmu’l-Kur’ân. Thk. Selmân es-Samedî. Dubai: 2016
• El-hazimî. el-İtibâr Fi’n-nâsihi ve’l-Mensûh. Haydarabâd: Dâiratu’l-Maârif el-Osmâniyya. 1359.
• et-Tabarî. Camiu’l-beyân. Thk. Abdullah et-Turkî. Cîza: Daru Hacar, 2001.
• Gazzâlî. İhyau Ulûmi’d-din. Beyrut: Daru’l-marifa.
• Hatamleh, Thamer. “ Medeniyetin İnşası ve Uygarlığın Gelişmesinde Nebevi Metot”. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12 (Aralık 2018), 45-74.
• Hatib el-Bağdâdî. el-Fakih ve’l-Mutafakkih. Thk. Adil b. Yusuf el-Ğizârî. Mekke: Daru İbn el-Cevzî, 1421.
• İbn Hacar. Fethu’l-bârî. Thk. Muhammed Fuâd Abdulbâkî, Beyrut: Darulmarifa, 1379.
• İbn Hazm. el-Muhllâ. Thk. Abdulgaffar el-bendârî. Beyrut: Daru’l-fikir.
• İbn Hişâm, Siyratu İbni Hişâm. Thk. Mustafa es-sakkâ ve İbrâhim el-Aybârî. Kahira: Matbatau İsâ el-Halabî, 1955.
• İbn Sad. et-Tabakâtu’l-kubra. Thk. Muhammed Abdulkadir Atâ. Beyrut: Daru’l-kuttubi’l-ilmiya, 1990.
• İbnu Ebî Şeybe. el-Musannaf. Thk. Kemal Hût. el-Medîna: Mektebetu’l-Ulûm, 1989.
• Muhammed b. İsâ Tirmizî. Sünen. Thk. Beşşâr Marûf. Beyrut: Daru’l-gabi’l-islâmî. 1996.
• Muhammed b. Muflih el-Makdisî. el-Âdabu’ş-şariyya. Beyrut: Alemu’l-kutubî.
• Musab Hamod, “ et.Tefkir el-İycâbî li Raf’I el-Huluk eş-Şabâbî fi Davi’l-Hadis” Gençlik ve Ahlak. edi, Hasan Parlak. 2/784-793. Sinop: Sinop Üniversitesi, 2016.
• Müslim b. Haccâc. Sahih-i Müslim. Thk. Muhammed Fuâd Abdulbâkî. Kahire: Matbatau İsâ el-Halabî, 1955.
• Nesâî. Sünen. Thk. Hasan Abdulmunim Şalabî. Beyrut: Daru’r-risâle, 2001.
• Sadedin Osmânî, Cuhûdu’l-Mâlikiyye fî Tasnîfi et-Tasarrufâti’n-Nebeviyye. Mansûra: Daru’l-kelima, 2013.
• Vâkidî, el-Mağâzî. Thk. Marsadan Cons. Beyrut: Daru’l-alamî, 1989.