Abstract
Halepli ailelerden olan ve soyları Türk kökenlerine dayanan Şıhne ailesi, iki yüzyıl boyunca (sekizinci yüzyılın ortalarından onuncu yüzyılın ortalarına kadar) Halep ve diğer şehirlerde önemli izler bırakan seçkin bilimsel ailelerden biridir. Başta Hanefi fıkhı olmak üzere, akaid, tarih, edebiyat ve diğer birçok İslami ilim sahasında eserler ortaya koymuşlardır. Aynı zamanda bu ailenin pek çok âlimi de ders, fetva, hutbe vererek ve kitap yazarak bölgeye ilmî katkılarda bulunmuşlardır. Şıhne ailesi alimleri ayrıca Halep, Şam ve Kahire gibi büyük şehirlerde yargı, genel sekreterlik ve dinî okulların yönetiminde birçok pozisyonda görev alarak ülkenin idari hareketine de katkıda bulunmuşlardır. Hanefi mezhebinin önde gelen isimlerinden İbnü’l-Hümâm başta olmak üzere birçok ünlü bilim adamı yetiştirdiler. Ancak isimleri ve soy isimleri genellikle benzer olduğu için, bu aile üyesi bazı müelliflerin kitaplarının yanlış bir şekilde başkalarına atfedildikleri tespit edilmiştir. Bu nedenle çalışmada bu aile bireylerine ait her kitabın yazarı, müellifinin doğum ve ölüm tarihi belirlenip çevirileri, fıkıh ve diğer ilimlerdeki katkıları detaylı bir şekilde açıklanmaya çalışılmıştır
Keywords
: İslami İlimler Önemli Kişilerin Biyografileri Fıkıh Çalışmaları Halep Alimleri Şıhne Ailesi.
References
- Allâk, Alaa İsmail. "Min e'lâmil-Fikr el-İslâmî el-Kadî İbn Şıhne el-Halebî". Erişim 23 Aralık 2023. https://mahrous.wordpress.com Bağdatlı İsmâil Paşa, İsmail b. Muhammed. Hediyyetü’l-ʿârifîn, esmâʾü’l-müʾellifîn ve âs̱ârü’l-muṣannifîn. 2 cilt. İstanbul: MEB yayınları, 1951.
- Bağdatlı İsmâil Paşa, İsmail b. Muhammed. Îżâḥu’l-meknûn fi’ẕ-ẕeyl ʿalâ Keşfi’ẓ-ẓunûn ʿan esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn. nşr. Muhammed Şerefeddin. 2 cilt. Beyrut: Dâru ihyâi't-türâsi'l-Arabî, ts.
- Basravî, Alî b. Yusuf. Tarihu’l-Basravî. thk. Ekram el-ulebi. Dımaşk: Darül Me'mûn, 1988.
- Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyn. el-Câmi‘ li-şu‘abi’l-îmân. thk. ‘Abdul‘alî ‘Abdulhumeyd Hâmid. 14 Cilt. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 2003.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Mustafa el-Buğa. 7 cilt. Beyrut: Darü İbni Kesir, 1997.
- Gazzî, Necmüddîn Muhammed b. Muhammed. el-Kevâkibü’s-sâire bi-a‘yâni’l-mieti’l-‘âşire. thk. Halil el-Mensûr. 3 cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1997.
- İbn Hacer el-Askalânî, Ahmed b. Alî. el-Mecmaʿu’l-müʾesses li’l-muʿcemi’l-müfehres. thk. Yusuf el-Maraşlı. 4 cilt. Beyrut: Dâru’l-Marife, 1994.
- İbn Hacer el-Askalânî, Ahmed b. Alî. İnbâʾü’l-ġumr bi-ebnâʾi’l-ʿumr. thk. Hasan Habeşi. 4 cilt. Kahire: el-Meclisu'l-A'lâ li'ş-Şuûni'l-İslâmiyye, 1969.
- İbn Manzûr, Muhammed b. Mukerrem. Lisânu’l-ʻArab. 18 cilt. Beyrut: Dâru ihyâi't-türâsi'l-Arabî, ts.
- İbn Tagriberdi, Cemaâleddin Yusuf îbn Tagriberdi. en-Nucûm ez-Zahire fi Mulûk Mısr ve'l-Kahire. 16 cilt. Kahire: el-Müessesetü'l Mısriyye, ts.
- İbnü’l-İmâd, Ebü’l-Felah Abdülhay b. Ahmed b. Muhammed. Şezerâtü’z-zeheb fî ahbâri men zeheb. 9 cilt. Beyrut: Daru’l-Kutubi’lİlmiyye, ts.
- Kâtib Çelebi, Mustafa b. Abdullah. Keşfü’ẓ-ẓunûn ʿan esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn. 2 cilt. Bağdat: Mektebetül-Müsennâ, ts.
- Kemâleddin Ömer İbnü’l-Adîm. Zübdetü’l-ḥaleb min târîḫi Ḥaleb. thk. Halil Mansur. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1996.
- Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. Sahîḥ-i Müslim. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâki. 5 Cilt. Beyrut: Dâru ihyâ’l-kütübi’l-Arabiyye, ts.
- Riyad Zâde, Abdüllatif b. Muhammed. Esmâül’l-kütüb. thk. Muhammed Tuncî. 1 cilt. Dımeşk: Dâru’l-Fikr, 1983.
- Sehâvî, Muhammed b. Abdurrahman. ed-Dav'u'l-lâmî' li-ehli'l-karni't-tâsi'. 12 cilt. Beyrut: Dâru Mektebeti’l-Hayat, ts.
- Serkîs, Yûsuf İlyân. Muʿcemü’l-maṭbûʿâti’l-ʿArabiyye ve’l-muʿarrebe. 2 cilt. Kahi-re: Serkîs Matbaası, 1928.
- Şevkânî, Muhammed b. Alî. el-Bedru’t-tâli‘ bi-mehâsini men ba‘de’l-karni’s-sâbi‘. 2 cilt. Beyrut: Dâru’l-Marife, ts. Süyûtî, Abdurrahmân b. Ebî Bekr. Nazmü'l-Ikyan fi a'yani'l-a'yan. thk. Filip Hatti. New York: el-Matbatu't-Ticariyye es-Suriyye el-Amrikiyye, 1928.
- Tabbâh, Muhammed Râgıb. İ’lâmü’l-Nubelâ bi-Târîhi Halebi’ş-Şehbâ. nşr. Mu-hammed Kemal. 8 cilt. Halep: Daru’l-Kâlem, 1988.
- Zebidî, Muhammed Murtazâ. Tâcu’l-ârûs min cevâhiri’l-kâmûs. nşr. Mustafa Hicâzî. 40 Cilt. Kuveyt: et-Turâsul-Arabî, 2001.
- Zirikli, Hayreddin. el-A'lâm. 8 cilt. Beyrut: Dârü'l-İlm li'l-Melayin, 2002.
Abstract
Al-Shihna family is considered one of Aleppo's families, and traces its roots back to Turkish origins, it is one of the most prominent scientific families that left a clear mark in the city of Aleppo and beyond for two centuries, from the middle of the eighth to the middle of the tenth century AH. Its efforts emerged through a large number of its scientists who spread knowledge through teaching, giving fatwas, giving speeches, authorship, and writing in most Islamic sciences, especially jurisprudence and its fundamentals, most of which were in Hanafi jurisprudence, then creed, history, literature and so on. The scientists of the Al-Shihna family also contributed to the administrative movement in the country by holding many positions in the judiciary, the secretariat, and the administration of religious schools in major cities such as Aleppo, Damascus, and Cairo. Many famous scholars, especially Hanafi jurists, graduated from their hands, the most famous of whom is Kamal ibn al-Hummam. It has become clear to me that some scholars make mistakes in attributing some books to the scholars of this family, due to the similarity of their names and kunyas in most cases; therefore, I have stated the author of each book, his translation, his date of birth and death. In addition to stating his efforts in Islamic jurisprudence and other sciences through writing and publishing, through teaching, preaching, issuing fatwas, and judging.
Keywords
Islamic Sciences Biographies of Notables Jurisprudential Efforts Aleppo Scholars Al-Shihna Family.
References
- Allâk, Alaa İsmail. "Min e'lâmil-Fikr el-İslâmî el-Kadî İbn Şıhne el-Halebî". Erişim 23 Aralık 2023. https://mahrous.wordpress.com Bağdatlı İsmâil Paşa, İsmail b. Muhammed. Hediyyetü’l-ʿârifîn, esmâʾü’l-müʾellifîn ve âs̱ârü’l-muṣannifîn. 2 cilt. İstanbul: MEB yayınları, 1951.
- Bağdatlı İsmâil Paşa, İsmail b. Muhammed. Îżâḥu’l-meknûn fi’ẕ-ẕeyl ʿalâ Keşfi’ẓ-ẓunûn ʿan esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn. nşr. Muhammed Şerefeddin. 2 cilt. Beyrut: Dâru ihyâi't-türâsi'l-Arabî, ts.
- Basravî, Alî b. Yusuf. Tarihu’l-Basravî. thk. Ekram el-ulebi. Dımaşk: Darül Me'mûn, 1988.
- Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyn. el-Câmi‘ li-şu‘abi’l-îmân. thk. ‘Abdul‘alî ‘Abdulhumeyd Hâmid. 14 Cilt. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 2003.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Mustafa el-Buğa. 7 cilt. Beyrut: Darü İbni Kesir, 1997.
- Gazzî, Necmüddîn Muhammed b. Muhammed. el-Kevâkibü’s-sâire bi-a‘yâni’l-mieti’l-‘âşire. thk. Halil el-Mensûr. 3 cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1997.
- İbn Hacer el-Askalânî, Ahmed b. Alî. el-Mecmaʿu’l-müʾesses li’l-muʿcemi’l-müfehres. thk. Yusuf el-Maraşlı. 4 cilt. Beyrut: Dâru’l-Marife, 1994.
- İbn Hacer el-Askalânî, Ahmed b. Alî. İnbâʾü’l-ġumr bi-ebnâʾi’l-ʿumr. thk. Hasan Habeşi. 4 cilt. Kahire: el-Meclisu'l-A'lâ li'ş-Şuûni'l-İslâmiyye, 1969.
- İbn Manzûr, Muhammed b. Mukerrem. Lisânu’l-ʻArab. 18 cilt. Beyrut: Dâru ihyâi't-türâsi'l-Arabî, ts.
- İbn Tagriberdi, Cemaâleddin Yusuf îbn Tagriberdi. en-Nucûm ez-Zahire fi Mulûk Mısr ve'l-Kahire. 16 cilt. Kahire: el-Müessesetü'l Mısriyye, ts.
- İbnü’l-İmâd, Ebü’l-Felah Abdülhay b. Ahmed b. Muhammed. Şezerâtü’z-zeheb fî ahbâri men zeheb. 9 cilt. Beyrut: Daru’l-Kutubi’lİlmiyye, ts.
- Kâtib Çelebi, Mustafa b. Abdullah. Keşfü’ẓ-ẓunûn ʿan esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn. 2 cilt. Bağdat: Mektebetül-Müsennâ, ts.
- Kemâleddin Ömer İbnü’l-Adîm. Zübdetü’l-ḥaleb min târîḫi Ḥaleb. thk. Halil Mansur. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1996.
- Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. Sahîḥ-i Müslim. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâki. 5 Cilt. Beyrut: Dâru ihyâ’l-kütübi’l-Arabiyye, ts.
- Riyad Zâde, Abdüllatif b. Muhammed. Esmâül’l-kütüb. thk. Muhammed Tuncî. 1 cilt. Dımeşk: Dâru’l-Fikr, 1983.
- Sehâvî, Muhammed b. Abdurrahman. ed-Dav'u'l-lâmî' li-ehli'l-karni't-tâsi'. 12 cilt. Beyrut: Dâru Mektebeti’l-Hayat, ts.
- Serkîs, Yûsuf İlyân. Muʿcemü’l-maṭbûʿâti’l-ʿArabiyye ve’l-muʿarrebe. 2 cilt. Kahi-re: Serkîs Matbaası, 1928.
- Şevkânî, Muhammed b. Alî. el-Bedru’t-tâli‘ bi-mehâsini men ba‘de’l-karni’s-sâbi‘. 2 cilt. Beyrut: Dâru’l-Marife, ts. Süyûtî, Abdurrahmân b. Ebî Bekr. Nazmü'l-Ikyan fi a'yani'l-a'yan. thk. Filip Hatti. New York: el-Matbatu't-Ticariyye es-Suriyye el-Amrikiyye, 1928.
- Tabbâh, Muhammed Râgıb. İ’lâmü’l-Nubelâ bi-Târîhi Halebi’ş-Şehbâ. nşr. Mu-hammed Kemal. 8 cilt. Halep: Daru’l-Kâlem, 1988.
- Zebidî, Muhammed Murtazâ. Tâcu’l-ârûs min cevâhiri’l-kâmûs. nşr. Mustafa Hicâzî. 40 Cilt. Kuveyt: et-Turâsul-Arabî, 2001.
- Zirikli, Hayreddin. el-A'lâm. 8 cilt. Beyrut: Dârü'l-İlm li'l-Melayin, 2002.
Abstract
تعد عائلة آل الشحنة من العائلات الحلبية، والتي تعود جذورها إلى أصول تركية، من أبرز العائلات العلمية التي تركت أثراً واضحاً في مدينة حلب وغيرها على مدى قرنين من الزمان، وذلك من منتصف القرن الثامن حتى منتصف القرن العاشر الهجري، وبرزت جهودها من خلال في كثير من العلوم الإسلامية، وخاصة الفقه الحنفي، ثم في العقيدة والتاريخ والأدب وغيرها من المجالات، قام كثير من العلماء بنشر العلوم عن طريق التدريس، والإفتاء، وإلقاء الخطب، وتأليف المصنفات والكتب. وعدد هؤلاء العلماء كبير جدًا، وهذا أمر لافت للنظر. وساهم علماء آل الشحنة أيضاً في الحركة الإدارية في البلاد من خلال شغل مناصب عديدة في القضاء وأمانة السر وإدارة المدارس الدينية في مدن كبيرة مثل حلب ودمشق والقاهرة. ولقد تخرج على أيديهم كثير من العلماء المشهورين ولا سيما من فقهاء المذهب الحنفي وعلى رأسهم الكمال بن الهمام. ولقد تبين لي أن بعض العلماء يخطئ في نسبة بعض الكتب بين علماء هذه العائلة، وذلك لتشابه أسمائهم وكناهم في الغالب؛ لذلك قمت ببيان مؤلف كل كتاب وترجمته وتاريخ ميلاده ووفاته. بالإضافة لبيان جهوده في الفقه الإسلامي والعلوم الأخرى من خلال التأليف والنشر عن طريق التدريس والخطابة والإفتاء والقضاء.
References
- Allâk, Alaa İsmail. "Min e'lâmil-Fikr el-İslâmî el-Kadî İbn Şıhne el-Halebî". Erişim 23 Aralık 2023. https://mahrous.wordpress.com Bağdatlı İsmâil Paşa, İsmail b. Muhammed. Hediyyetü’l-ʿârifîn, esmâʾü’l-müʾellifîn ve âs̱ârü’l-muṣannifîn. 2 cilt. İstanbul: MEB yayınları, 1951.
- Bağdatlı İsmâil Paşa, İsmail b. Muhammed. Îżâḥu’l-meknûn fi’ẕ-ẕeyl ʿalâ Keşfi’ẓ-ẓunûn ʿan esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn. nşr. Muhammed Şerefeddin. 2 cilt. Beyrut: Dâru ihyâi't-türâsi'l-Arabî, ts.
- Basravî, Alî b. Yusuf. Tarihu’l-Basravî. thk. Ekram el-ulebi. Dımaşk: Darül Me'mûn, 1988.
- Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyn. el-Câmi‘ li-şu‘abi’l-îmân. thk. ‘Abdul‘alî ‘Abdulhumeyd Hâmid. 14 Cilt. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 2003.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Mustafa el-Buğa. 7 cilt. Beyrut: Darü İbni Kesir, 1997.
- Gazzî, Necmüddîn Muhammed b. Muhammed. el-Kevâkibü’s-sâire bi-a‘yâni’l-mieti’l-‘âşire. thk. Halil el-Mensûr. 3 cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1997.
- İbn Hacer el-Askalânî, Ahmed b. Alî. el-Mecmaʿu’l-müʾesses li’l-muʿcemi’l-müfehres. thk. Yusuf el-Maraşlı. 4 cilt. Beyrut: Dâru’l-Marife, 1994.
- İbn Hacer el-Askalânî, Ahmed b. Alî. İnbâʾü’l-ġumr bi-ebnâʾi’l-ʿumr. thk. Hasan Habeşi. 4 cilt. Kahire: el-Meclisu'l-A'lâ li'ş-Şuûni'l-İslâmiyye, 1969.
- İbn Manzûr, Muhammed b. Mukerrem. Lisânu’l-ʻArab. 18 cilt. Beyrut: Dâru ihyâi't-türâsi'l-Arabî, ts.
- İbn Tagriberdi, Cemaâleddin Yusuf îbn Tagriberdi. en-Nucûm ez-Zahire fi Mulûk Mısr ve'l-Kahire. 16 cilt. Kahire: el-Müessesetü'l Mısriyye, ts.
- İbnü’l-İmâd, Ebü’l-Felah Abdülhay b. Ahmed b. Muhammed. Şezerâtü’z-zeheb fî ahbâri men zeheb. 9 cilt. Beyrut: Daru’l-Kutubi’lİlmiyye, ts.
- Kâtib Çelebi, Mustafa b. Abdullah. Keşfü’ẓ-ẓunûn ʿan esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn. 2 cilt. Bağdat: Mektebetül-Müsennâ, ts.
- Kemâleddin Ömer İbnü’l-Adîm. Zübdetü’l-ḥaleb min târîḫi Ḥaleb. thk. Halil Mansur. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1996.
- Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. Sahîḥ-i Müslim. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâki. 5 Cilt. Beyrut: Dâru ihyâ’l-kütübi’l-Arabiyye, ts.
- Riyad Zâde, Abdüllatif b. Muhammed. Esmâül’l-kütüb. thk. Muhammed Tuncî. 1 cilt. Dımeşk: Dâru’l-Fikr, 1983.
- Sehâvî, Muhammed b. Abdurrahman. ed-Dav'u'l-lâmî' li-ehli'l-karni't-tâsi'. 12 cilt. Beyrut: Dâru Mektebeti’l-Hayat, ts.
- Serkîs, Yûsuf İlyân. Muʿcemü’l-maṭbûʿâti’l-ʿArabiyye ve’l-muʿarrebe. 2 cilt. Kahi-re: Serkîs Matbaası, 1928.
- Şevkânî, Muhammed b. Alî. el-Bedru’t-tâli‘ bi-mehâsini men ba‘de’l-karni’s-sâbi‘. 2 cilt. Beyrut: Dâru’l-Marife, ts. Süyûtî, Abdurrahmân b. Ebî Bekr. Nazmü'l-Ikyan fi a'yani'l-a'yan. thk. Filip Hatti. New York: el-Matbatu't-Ticariyye es-Suriyye el-Amrikiyye, 1928.
- Tabbâh, Muhammed Râgıb. İ’lâmü’l-Nubelâ bi-Târîhi Halebi’ş-Şehbâ. nşr. Mu-hammed Kemal. 8 cilt. Halep: Daru’l-Kâlem, 1988.
- Zebidî, Muhammed Murtazâ. Tâcu’l-ârûs min cevâhiri’l-kâmûs. nşr. Mustafa Hicâzî. 40 Cilt. Kuveyt: et-Turâsul-Arabî, 2001.
- Zirikli, Hayreddin. el-A'lâm. 8 cilt. Beyrut: Dârü'l-İlm li'l-Melayin, 2002.
Details
| Primary Language | Arabic |
|---|---|
| Subjects | Islamic Law |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Early Pub Date | December 24, 2024 |
| Publication Date | |
| Submission Date | June 27, 2024 |
| Acceptance Date | July 10, 2024 |
| Published in Issue | Year 2024 Volume: 10 Issue: 52 |
Journal of Islamic Civilization is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Our journal is indexed by EBSCO (International Area Index)