Osmanlı döneminde tekke ve dergâhlar, kitapların insanlarla kesiştiği mekânlar arasında
yer almaktadır. Pek çoğunun çeşitli büyüklükte kütüphaneye sahip olması bunun en açık
delilidir. Hayırsever kişilerin vakıfları ile kurulan ve zamanla vakıf veya bağış yoluyla daha
da zenginleşen bu kütüphaneler, hem kendi dönemlerinde hizmet vermişler hem de
kıymetli eserlerin günümüze ulaşmasında önemli bir fonksiyon görmüşlerdir.
Bursa’da kütüphanesi bulunan dergâhlardan biri, XV. yüzyılda kurulmuş olan Emir Buhârî
Dergâhı’dır. Kütüphanenin varlığı, XIX. yüzyıl sonlarında karşımıza çıkmakla birlikte
geçmişi, dergâha bağlı olarak daha önceki dönemlere dayanmaktadır. Bu makalede söz
konusu dergâh kütüphanesinin oluşum süreci tartışılarak tarihî gelişimi ele alınmıştır.
Günümüzde Bursa İnebey Yazma Eser Kütüphanesinde muhafaza edilen dergâh kitaplığı
çeşitli yönleriyle tanıtılmıştır. Ayrıca buradaki kitapların bir listesi hazırlanarak
araştırmacıların dikkatine sunulmuştur. Bu sayede Emir Buhârî Dergâhı Kütüphanesi
örneğinde dergâh kütüphaneleri ile ilgili bir bakış açısı kazanılması da hedeflenmiştir.
Sonuç olarak dergâhlarda kurulan kütüphaneler sayesinde, bu kurumların ilim ve kültür
merkezi özelliklerinin daha da pekiştiği anlaşılmaktadır.
In the Ottaman period, the dervish loges and dargahs are among the places where books meet with people. The fact that many have libraries of various sizes is the clearest evidence of this. These libraries, which were established with the waqfs of philanthropists and which became richer over time through donations or charities, served both in their own periods and served an important function in reaching today's precious Works. One of the dargah with a library in Bursa is Emir Buhârî Dergâhı which was founded in XVth century. The existence of the library appears in the late XIXth century although its history is based on previous periods regarding to the dargah. In this article, the formation process of the mentioned dargah library and its historical development is discussed. The library of the dargah, which is preserved in Bursa İnebey Manuscript Library today, has been introduced in various aspects. In addition, a list of the books in that library was prepared and presented to the attention of the researchers. In this way, it is aimed to gain a perspective on the dargah libraries in the example of the Emir Buhârî Dargah Library. As a result, thanks to the libraries established in the dargahs, it is understood that the scientific and cultural center features of these institutions are further reinforced.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Creative Arts and Writing |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | June 30, 2020 |
Submission Date | April 18, 2020 |
Published in Issue | Year 2020 |