Türk mûsikîsi genel türüne göre sınıflandırıldığında, dindışı mûsikî (lâdinî) ile birlikte incelenen diğer bir tür de dinî mûsikîdir. Türk din mûsikîsinde, kullanıldığı alan ve amaca göre çeşitlenen birçok form bulunmaktadır. Okunduğu yere göre cami, tekke ve hem cami hem de tekkede okunan (ortak) formlar olarak sınıflandırılan bu formların içerisinde serbest olarak bestelenen ve/veya okunan formlar olmakla birlikte usûllü olarak bestelenen ve icra edilen formlar da bulunmaktadır. Bu çalışmada, Türk din mûsikîsinde usûllü olarak bestelenen formlar olan, ilâhi, şuğul, tevşih, na’t, mirâciye, temcîd, salât-ı ümmiye, salâvat, mahfel sürmesi, regâibiyye, nefes, mevlevî âyini, durak, mersiye, deyiş ve semahtan oluşan 16 adet form incelenmiştir. Bu formlarda, Türk mûsikîsindeki hangi usûllerin hangi sıklıkta kullanıldığı, her bir formda kaç farklı usûlün kullanıldığı, bu formlardaki büyük-küçük usûl kullanım oranları incelenmiş, elde edilen sonuçlar tablo ve şekillerle gösterilmiştir. Ulaşılan sonuçlar ışığında, kullanılan usûller icra edildiği yere göre yapılan sınıflandırma (cami, tekke, ortak) içerisinde ayrıca değerlendirilmiştir.
When the Turkish music is classified with its general type, the religious music has been another examined type, along with the non-religious music. In the Turkish religious music, there are many forms which diversify according to purpose and objective of use. The forms are classified as the forms based on the place where it is performed, in “mosque”, “tekke” or in both of them (common), and also, within these forms, there are also forms composed or performed both without a mode and with mode (usûl). In this paper, 16 forms which are composed with mode in Turkish religious music were examined; ilâhi, şuğul, tevşih, na’t, mirâciye, temcîd, salât-ı ümmiye, salâvat, mahfel sürmesi, regâibiyye, nefes, mevlevî âyini, durak, mersiye, deyiş and semah. In these forms, which modes were used in which frequency, how many different modes were used in each forms, and the proportion of the use of long and short modes were examined and the results were shown in charts and diagrams. In the light of the results, the used modes were also evaluated within the classification based on the place of performance (cami, tekke, common).
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | December 31, 2020 |
Submission Date | October 26, 2020 |
Published in Issue | Year 2020 |