MEVLÂNA CELÂLEDDİN RÛMİ’NİN ESERLERİNDE SOSYAL BÜTÜNLEŞME VE SOSYAL ÇÖZÜLME BAĞLAMINDA DİN

Year 2007, Issue: 10, 43 - 64, 01.12.2007

Mustafa Tekin

Abstract

Bugün dünya ölçeğinde çok hızlı değişimlere şahit olmaktayız. Bu hızlı değişimler sonucunda din ve değerlerde dönüşümler daha yoğun bir şekilde gündeme gelmekte; sosyal çözülme konusu daha fazla tart ışılmaktadır. Küreselleşme de bu süreçlerden birisi olarak dikkat çeker. Nitekim küresel değerler olarak isimlendirilen bir takım normlar, bugün yerel değerler üzerinde ciddi baskılar kurmakta ve onu değişmeye zorlamaktadırlar. Tam da bu noktada değişimin yoğunluğu, toplumlar için bir kriz olabilmektedir. Sosyal değişimin hızlı olduğu böyle bir dönemde din ve değerlerdeki aşınma, toplumsal birlik için çok önemlidir. Zira insanlar arasında değerlere dayalı bağlar zayıflarsa, birlik düşüncesi de mümkün olmaz. Biz, karışık bir dönemde yaşamış olan Mevlâna Celâleddin Rûmi’nin eserlerinde sosyal bütünleşme hakkındaki önerilerinin günümüz toplumları için de önemli olduğunu düşünüyoruz. Bu bağlamda bu makale, öncelikle Mevlâna’nın eserlerinde sosyal bütünleşme ve sosyal çözülme bağlamında dinin rolünü tespit etmeyi amaçlamaktadır. İkinci olarak da, bu konuda Mevlâna’nın düşüncelerinin günümüz için anlamı sorgulanacaktır. Moğol saldırılarının yoğun olduğu bir zamanda yaşayan Mevlâna’yı ve eserlerini incelemek, bugünkü sorunlarımızın çözümünde katkılar sağlayacaktır. Çünkü Mevlana hem Türkiye’de hem de yurt dışında tanınan ve olumlu imajlarla değerlendirilen önemli bir şahsiyettir. Biz bu konuda tartışmak ve önerilerde bulunmak istiyoruz. İnanıyoruz ki böyle bir çalışma, din sosyoloji alanına da önemli katkılar sağlayacaktır

Keywords

Mevlâna, Sosyal Bütünleşme, Sosyal Çözülme, Din, Birlik

RELIGION IN THE CONTEXT OF SOCIAL INTEGRATION AND SOCIAL DISINTEGRATION IN MAWLANA JALAL AL-DIN RUMI’S WORKS

Abstract

Today, we witness very rapid changes throughout the world. As a result of these rapid changes, transformations in religion and values become a current issue intensively; social disintegration is discussed more than before. Globalization draws attention as one of these processes. Just as, some principles called global values exert pressure on local values and urge to change. In this point, intensity of change can be crisis for societies. In such an era in which social change was very fast, erosion in religion and values are very important for social unity. If ties based on shared values weaken among people, unity can’t be possible. We think that Mawlana’s offers on social integration in his works are very important for today’s societies. In this context, first, this article aims to determine role of religion in the context of social integration and social disintegration in Mawlana Jalal al-Din Rumi’s works. Secondly, meaning of Mawlana’s opinions for today’s societies will be examined. To study Rumi who lived in a term in which Mongol attacks were intensive and his works in accordance with this subject, will contribute to solve the problems in our time. Because Mawlana is an important person who is recognized in Turkey and abroad and evaluated with positive images. We would like to discuss this subject and make some proposals on it. We believe that such a study will contribute to sociology of religion too

Keywords

Mawlana, Social Integration, Social Disintegration, Religion, Unity

References

• » Alptekin, Coşkun; Doğuştan Günümüze İslam Tarihi, c.8, İst., Çağ Yay., 1989.
• » Arslantürk, Zeki-Amman, Tayfun; Sosyoloji-Kavramlar, Kurumlar, Süreçler, Teoriler, 4. baskı, İst., Çamlıca Yay., 2001.
• » Baudrillard, Jean; Kötülüğün Şeffaflığı- Aşırı Fenomenler Üzerine Bir Deneme, Çev. Işık Ergüden, 2. baskı, İst., Ayrıntı Yay., 1998.
• » Baykara, Tuncer; “Türkiye Selçukluları Devrinde Konya’ya Genel Bir Bakış”, Konya’dan Dünya- ya Mevlâna ve Mevlevîlik, Konya, Karatay Belediyesi Yay., 2002.
• » Bayram, Mikail; Sosyal ve Siyasi Boyutlarıyla Ahi Evren-Mevlâna Mücadelesi, Konya, y.y., 2005.
• » Bilgiseven, Âmiran Kurtkan; Genel Sosyoloji, 4. baskı, İst., Filiz Kitabevi, 1986.
• » Connerton, Paul; Toplumlar Nasıl Anımsar?, Çev. Alâeddin Şenel, İst., Ayrıntı Yay., 1999.
• » Coşkun, Ali; “Sosyal Çözülme, Sosyal Bütünleşme ve Din”, Bilgi ve Hikmet, S. 5, İst., 1995.
• » Er, İzzet; “Sosyal Bütünleşme”, Sosyal Bilimler Ansiklopedisi, c. 3, İst., Risale Yay., 1990
• » Er, İzzet; Sosyal Gelişme ve İslam, 2. baskı, Bursa, Furkan Kitabevi Yay., 1994.
• » Erkal, Mustafa E.; Sosyoloji, 3. baskı, İst., Filiz Kitabevi, 1987.
• » Fichter, Joseph; Sosyoloji Nedir?, Çev. Nilgün Çelebi, Konya Toplum Yay., t.y.
• » Gölpınarlı, Abdülbaki; Mesnevî ve Şerhi, c. 5, 2. baskı, Ankara, Kültür Bakanlığı Yay., 1989.
• » Günay, Ünver; Din Sosyolojisi, İst., İnsan Yay., 1998.
• » Güngör, Erol; Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik, 7. baskı, İst., Ötüken Yay., 1992.
• » İbn Haldun; Mukaddime, Çev. Zakir Kadiri Ugan, c.1, İst., M.E.B. Yay., 1989.
• » Kayaoğlu, İsmet; Mevlâna ve Mevlevîlik, Konya, Konya İl Kültür Müdürlüğü Yay., 2002.
• » Lukes, Steven; Bireycilik, Çev. İsmail Serin, Ank., Ark Yay., 1995.
• » Mardin, Şerif; Din ve İdeoloji, 7. baskı, İst., İletişim Yay., 1997.
• » Meriç, Cemil; Bir Facianın Hikayesi, Ankara, Umran Yay., 1981.
• » Meriç, Cemil; Saint-Simon- İlk Sosyolog, İlk Sosyalist, 2. baskı, İst., İletişim Yay., 1996.
• » Ozankaya, Özer; Temel Toplumbilim Terimleri Sözlüğü, 3. baskı, Ank., Savaş Yay., 1984.
• » Platon, Devlet, Çev. Sebahattin Eyüboğlu-M. Ali Cimcoz, 6. baskı, İst., Remzi Kitabevi, 1988.
• » Rûmi, Mevlâna Celâleddin; Divan-ı Kebir, Çev. Abdülbaki Gölpınarlı, c. 1, İst., M.E.B. Yay., 1957.
• » Rûmi, Mevlâna Celâleddin; Fihi Mafih, Çev. M. Ülker Anbarcıoğlu, 5. baskı, İst., M.E.B. Yay., 1990.
• » Rûmi, Mevlâna Celâleddin; Mecâlis-i Seb’a, Çev. Abdülbaki Gölpınarlı, İst., Yeni Kitap Yay., 1965.
• » Rûmi, Mevlâna Celâleddin; Mektûbât, Çev. Abdülbaki Gölpınarlı, İst., İnkılap ve Aka Yay., 1963.
• » Rûmi, Mevlâna Celâleddin; Mesnevî, Çev. Veled İzbudak, c. 6, İst., M.E.B. Yay., 1991.
• » Rûmi, Mevlâna Celâleddin; Rubâiler, Çev. Abdülbaki Gölpınarlı, İst., Remzi Kitabevi, 1964.
• » Taştan, Abdülvahap; “Azerbeycan’da Dini Yaşayışın Geleneksel Tezahürü: Muharremlik Mera- simleri”, E.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 11, Kayseri, 2001.
• » Turhan, Mümtaz; Kültür Değişmeleri- Sosyal Psikoloji Bakımından Bir Tetkik, 4. baskı, İst., Çamlıca Yay., 2002.
• » Türkdoğan, Orhan; Sosyal Şiddet ve Türkiye Gerçeği, İst., Timaş Yay., 1996.
• » Usta, Niyazi; “Din, Devlet ve Toplum”, Dini Araştırmalar, c. 3, S. 8, Ankara, 2000.