BİRİNCİ ABBASİLER DÖNEMİNİN BAZI MU’TEZİLÎ ŞAİRLERİ VE MEZHEBÎ ŞİİRLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Year 2008, Issue: 12, 195 - 216, 01.12.2008

Kadri Yıldırım

Abstract

Şiir ait olduğu dönemde şekillenen sosyal, siyasal ve dinsel olguları yansıtan çok önemli bir belgedir. Bundan dolayıdır ki belli bir dönemde bir ekole ait şiirler her zaman birinci elden kaynak olarak kabul edilmiştir. Günümüzde gazetecilerin gazeteleri yoluyla görüşlerinin propagandasını ve karşı görüşlerin de antipropagandasını yaparak üstlendikleri rolün bir benzerini şairler klasik dönemlerde şiirleri yoluyla üstlenmişlerdir. Mezhebî şiirler edebiyat ve mezhep araştırmacıları için önem taşırlar. Zira bu şiirler mezheplerin ilkelerini ve önderlerini, yandaşlarıyla diğer mezheplerin yandaşları arasında meydana gelen mücadeleleri ve mezhebî kavramları açıkça yansıtan tarihî belgelerdir. Biz bu makalede,Mu‘tezilî şâirleri ve oların mezhebî şiirlerini bu münasebetle tespit etmeye çalıştık

Keywords

Abbasi, Mu‘tezile, Şiir, Şâir

A Study on Some Mu’tazili Poets and Their Religious Poems in the First Abbasid Period

Abstract

Poem is a significant genre which reflects the making of the social, political and religious phenomena of its own time. The role played by poetry in the classical period is similar to the role of the contemporary journalists played in the propagation of their own opinions and the dismissal of counter-opinions through the pages of their newspapers. The religious poems are very important for the researchers on literature and religion. Because these poems are historical documents reflecting the principles and leaders of religions, the fights that happened between their adherents and adherents of other religions and the religious concepts clearly. In this article, we tried to fix the Mu'tezili poets and their religious poems within this context

Keywords

Abbasid, Mu' tazila, Poem, Poet.

References

• Kaynaklar: Kaynaklar: Kaynaklar: » Abdulcebbâr, Kadî, Şerhu'l- usûli'l-hamse, Kahire 1965. » Abdurrahman, Afîf, Mu'cemu'ş-şuarâi'l-Abbasiyyîn, Beyrut 2000. » Aydınlı, Osman, "Mutezile Ekolü: Teşekkülü, İlkeleri ve İslâm Düşüncesine Katkıları", Marife,
• yıl. 3, sayı: 3, kış 2003, s. 27-54. » Bağdâdî, Abdulkâhir, el-Fark beyne'l-firak, nşr.: Muhammed Muhyiddîn Abdulhamîn, Beyrut ts » --------, Kitâbu'l-milel ve'n-nihal, Beyrut 2006. » Baloğlu, Adnan Bülent, İslâm'a Göre Tekrar Doğuş: Reenkarnasyon, Ankara, 2001. » Bedevî, Abdurrahman, Mezâhibu'l-İslâmiyyîn, Beyrut 1971. » Behcet, Mucâhid Mustafa, et-Teyyâru'l-İslâmî fî şi'ri'l-asri'l-Abbasiyyi'l-evvel, Irak Vakıflar ve
• Din İşleri Bakanlığı Yayınları, Beyrut 1982. » Behrâm, Muhammed Beyyûmî, el-İmâme ve Ehlu'l-Beyt, Beyrut 1995. » Câhız, Ebû Osmân Amr b. Bahr, el-Beyân ve't-tebyîn, nşr.: Hasan sendûbî, Beyrut 1993. ————
• Emîn, Duha'l-İslâm, III, 268-269.
• Bkz. Abdulcebbâr, Şerhu usûli'l-hamse, s. 183.
• Şehristânî, el-Milel ve'n-nihal, s. 169.
• Bkz. Ziriklî, el-A'lâm, VIII, 85. » Chokr, Melhem, Zındık ve Zındıklar, çeviren: Ayşe Meral, İstanbul, 2002. » ------, Kitâbu'l-hayevân, nşr.: Muhammed Abdusselâm Hârûn, Beyrut 1969. » Curcânî, Seyyid Şerîf, et-Ta'rifat, nşr.: Mustafa Ebû Ya'kûb, Halep 2006. » Çelebi, İlyas, "Nazzâm", DİA, İstanbul 20006, XXXII, 466-469. » Dayf, Şevkî, el-Asru'l-Abbasiyyu'l-evvel, Kahire 1966 » -------,el-Asru'l-Abbasiyyu's-sânî, Kahire 1973. » Demirci, Mustafa, "Mutezile'nin İslâm Medeniyetine Katkıları", Marife, yıl: 3, sayı: 3, kış
• , s.109-130. » Ebû Zehra, Muhammed, İslâm'da Siyâsî, İtikâdî ve Fıkhî Mezhepler Tarihi, çeviren: Hasan
• Karakaya ve Kerim Aytekin, İstanbul ts. » Emîn, Ahmed, Duha'l-İslâm, Mısır ts. » Eş'arî, Ebû Hasan Alî b. İsmâîl, Makalâtu'l-İslâmiyyîn ve ihtilâfu'l-musallîn, nşr.: Muhammed