ENDÜLÜS’TE REİS EBÛ OSMAN SAÎD B. HAKEM’İN MENÛRKA ADASI VALİLİĞİ

Year 2009, Issue: 14, 101 - 106, 01.12.2009

Lütfi Şeyban

Abstract

Endülüs’ün doğusunda Akdeniz’de yer alan el-Cezâiru’ş-Şarkıyye (Balear Adaları) içindeki Menûrka (Menorca) adası, Ebû Osman’ın valilik yaptığı yerdir. Onun zamanında Endülüs Muvahhidler’e bağlı bir eyâlet konumundadır ve tahtta Abdullah b. el-Mansûr el-Âdil oturmaktadır. Ebû Osman, 1233 yılında adalar içinde hacim bakımından Meyûrka’nın ardından ikinci sırada yer alan Menûrka adasının vâliliği konumuna yükselmiş ve Kral I. Jaime Meyûrka’yı aldığında onunla anlaşma yolunu seçmiş ve yarım asır kadar yerinde bırakılmıştır. Kendisi şâir ve âlim bir kişiliğe sahip olarak Mağrib, Endülüs ve Hıristiyan ülkelerden âlim, tüccar pek çok insanı Menûrka’ya çekmiştir. Devrinde adada güvenlik, adalet ve refah düzeyi oldukça yükselmiş olduğundan kendisi tebeası tarafından “er-Reîs” lakabıyla anılır olmuştur. 680/1281 tarihinde vefat etmiştir

Keywords

Reis Ebû Osman, Vali, Menûrka Adası

al-Rais Abu Osman Said b. Hakem’s Governorship of Menorca Island in Andalusia

Abstract

al-Cazair al-Sharqiyya (the Balearic Islands) is located in the east of Andalusia. Menorca Island is the place where Abu Osman has governed. In his time, Andalusia was a province of al-Muwahhids and Abdullah b. al-Mansur al-Adil was sitting on the throne. Abu Osman became governor of the Menorca Island in 1233. When King Jaime the First occupied the Mallorca Island, Abu Osman preferred to make a treaty with the king and consequently he was left in his place for half century. As having a character of poet and scholar, he was attracting a lot of scholars and merchants to Menorca from al-Maghrib, Andalusia and the Christian countries. In his time, the level of security, justice and welfare rised very much in the island. So, people gave him al-Rais nickname. He died in 680/1281

Keywords

al-Rais Ebu Osman, Governor, Menorca Island

References

• Kaynaklar: Kaynaklar: Kaynaklar: » BURCKHADT, Titus, Moorish Culture in Spain, McGraw-Hill Book Company, New York 1972 » CENİVAL, Pierre de, “Merakeş”, İA, MEB, VII, 738-51. » HİMYERÎ, Muhammed b. Abdülmün’im (ö.727/1327), er-Ravdu’l-mi’târ fî haberi’l-aktâr,
• tahkik: İhsan Abbâs, Mektebetü Lübnan, Beyrut 1984. » İBNÜ’L-EBBÂR, Muhammed b. Abdullah (ö.658/1260), el-Hulletü's-siyerâ fî terâcimi’ş
• şuarâ’ min a’yâni’l-Endelüs ve’l-Mağrib, haz. Ali İbrahim Mahmud, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2008. » İBNÜ’L-HATÎB, Lisânüddin Muhammed b. Abdullah el-Gırnâtî (ö.776/1374), A'mâlü'l-a'lâm
• fîmen bûyia kable’l-ihtilâm min mülûki’l-İslâm ve mâ yetealleku bizâlike mine’l-kelâm,
• tahkik: Seyyid Kesrevî Hasen, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, II, Beyrut 2003. » İNÂN, Muhammed Abdullah, Devletü'l-İslâm fi'l-Endelüs: Asru’l-Murâbıtîn ve’l-Muvahhidîn
• fî’l-Mağrib ve’l-Endelüs, V, Mektebetü’l-Hâncî, Kâhire 1990. » MAKKARÎ, Ebu’l-Abbâs Şİhâbüddîn Ahmed b. Muhammed et-Tilemsânî (ö. 1041/1631),
• Nefhu’t-tîb min gusni’l-Endelüsi’r-ratîb ve zikri vezîrihâ Lisâniddîn İbni’l-Hatîb, nşr. Yusuf
• Muhammed Bukâî, Dâru’l-Fikr, V, Beyrut 1998. » O’CALLAGHAN, Joseph F., A History of Medieval Spain, Cornell University Press, Ithaca 1975. » ŞEYBAN, Lütfi, Mudejares & Sefarades: Endülüslü Müslüman ve Yahudilerin Osmanlı’ya
• Göçleri, İz yayınları, İstanbul 2007. » ŞEYBAN, Lütfi, Reconquista: Endülüs’te Müslüman-Hıristiyan İlişkileri, İz Yayıncılık, İstanbul 2003. ————
• Endülüs tarihi, kültürü ve sanatı konusunda geniş bilgi ve bibliyografya için bakınız: Lütfi Şeyban,
• (Çevrimiçi) www.endulus.net; Endülüs tarihinin Osmanlı Devleti ile ilişkisi konusunda ise Türki
• ye’de yapılan ve Osmanlı arşiv belgelerine de dayanan ilk çalışma olma özelliğine sahip olan şu
• esere bakılabilir: Lütfi Şeyban, Mudejares & Sefarades: Endülüslü Müslüman ve Yahudilerin Os
• manlı’ya Göçleri, İz yayınları, İstanbul 2007