YUNUS EMRE VE TÜRK TASAVVUF MÛSİKÎSİ

Year 2017, Issue: 29, 41 - 59, 29.12.2017

Gülçin Yahya Kaçar

Abstract

Özet   

Türk
Tasavvuf Mûsikîsinin güfte kaynaklarından biri de  Yunus Emre'nin şiirleridir. Yunus Emre'ye ait
şiirler çoğunlukla ilâhi formunda bestelenmiş ve Türk Tasavvuf mûsikîsi repertuarının
önemli bir kısmını oluşturmuştur. Derviş Yunus'un şiirlerinin bu derece rağbet
görmesinin nedeni gerek Yunus Emre'nin gerekse Türk mûsikîsinin felsefî
temellerinin aynı olmasıdır. Bu temelde Allah ve Resûlullah aşkı vardır.

Bu
çalışmada; Türk mûsikîsi bestekârlarını Yunus Emre şiirlerini bestelemeye
yönlendiren nedenlere yer verilmiştir. Allah aşkı ve ibâdet vecdi ile yapılan
Türk tasavvuf mûsikîsinde Yunus Emre şiirlerinden bestelenmiş 255 adet bestenin
makam, usûl ve bestekârı tespit edilmiştir. Bu bestelerin makam ve usûl
sınıflandırmaları yapılmıştır. İlâhi bestelerine ait nota örneklerine yer verilmiştir.
Yunus Emre'nin şiirlerindeki sade anlatım ve ritmik yapının bestelerdeki
yansımaları üzerinde durulmuştur. Ayrıca şiirlerde geçen Türk çalgılarına da
vurgu yapılmıştır.

Sonuç
olarak: yüzyıllar öncesinden başlayarak devam eden Yunus Emre şiirleri ve
felsefesi halkın içinde yaşayarak günümüze kadar ulaşmıştır. Yunus Emre
şiirlerinden oluşturulan tasavvuf mûsikîsi repertuvarı doğumda-ölümde,
bayramda-kandilde tüm dini içerikli özel günlerde halkın diline pelesenk
olmuştur. Gelecek nesillerin de Yunus Emre şiirlerini bestelemeye devam
edecekleri düşünülmektedir.

Keywords

Yunus Emre, Türk Tasavvuf mûsikîsi, ilâhi

References

• Ayverdi, Samiha, Yunus Emre ve İlâhiler, Milliyetçiler Derneği Neşriyatı:21, İstanbul Şb. Neş.:5, İstanbul, 1969.
• Hatipoğlu, Ahmet, Besteleriyle Yunus Emre İlâhîleri, Diyanet Vakfı Yay., Ankara,1993.
• Nerimanoğlu Veli, Kâmil, Yunus Emre'nin Poetikası, H Yayınları, İstanbul, 2011.
• Öğel, Bahattin, Türk Kültür Tarihine Giriş, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay. ( 1. Baskı), C.IX, Ankara, 1987.
• Özçelik, Mustafa, Eskişehirden Portreler, Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı Yay. Eşkişehir,, 2013.
• Tatçı, Mustafa, Yunus Emre Dîvanı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay. Ankara, 1990.
• Timurtaş, Faruk,K., Yunus Emre Dîvanı, 1001 Temel Eser, Tercüman AŞ.,İstanbul, 1972.
• Trt Nota arşivi.