DURAK FORMUNUN MÂHİYETİ VE EĞİTİMDE KULLANILABİLİRLİĞİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLER

Year 2018, Issue: 32, 385 - 406, 28.12.2018

Burcu Avcı Akbel , Mustafa Said Akdoğan

https://doi.org/10.31591/istem.430509

Abstract

Bu araştırma,
yaşayan durak icracılarının ve bu formda eser besteleyen kişilerin,
konservatuvar, İlâhiyat ve İslâmî İlimler fakültelerinde alanlarında uzman
öğretim üyelerinin durak formu hakkında paylaştıkları bilgilerden yola
çıkılarak, durak formunun mâhiyetini ve eğitimde kullanılabilirliğini
derinlemesine değerlendip, günümüzde kullanımı yok denecek kadar az olan bu
formun, bu alanda uzman kişilerin bilgi ve görüşlerinin alınması vasıtasıyla
gelecek kuşaklara en doğru şekilde aktarımını amaçlayan bir çalışmadır.

Veri toplamada
yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi tercih edilmiştir. Verilerin nitel olarak
analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Buna göre analiz için tematik
bir çerçeve oluşturulmuş, tematik çerçeveye göre veriler analiz edilmiş ve elde
edilen bulgular yorumlanmıştır. İçerik analizinde MAXQDA 12 nitel analiz
programı kullanılmıştır.

Bu araştırmada
durak formunun anlamı, kullanım amacı, geçmişte ve günümüzdeki icrası-okunuş
tavrı, icracıları, bestecileri, güfte ve usul yapıları, geçmişte ve günümüzde
kullanımı, kullanımının azalma sebepleri, eğitimde kullanılabilirliği ve
literatürdeki kaynak eksikliğinin nedenleri tartışılmış, görüşme yapılan
kişilerin önerilerine yer verilmiştir.

Keywords

Durak, Müzik, Tasavvuf, Dînî Mûsikî

References

• Akdoğan, Bayram, “Türk Din Mûsikîsinin Anadolu’da Doğuşu ve Tarihi Seyri Hakkında Mülahazalar.” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. S. (1), 2003, s. (345-371).
• Baloğlu, Bekir Şahin, Dinî Türk Mûsikîsi Beste Türlerinden Durak, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2014. YÖK Ulusal tez merkezinden ulaşılabilir. (Tez no: 359979).
• Behar, Cem, Musikiden Müziğe Osmanlı/Türk Müziği: Gelenek ve Modernlik, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2005.
• Cebecioğlu, Ethem, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Rehber Yayıncılık, Ankara, 1997.
• Çevikoğlu, Timuçin, Döndükçe Gönülde Aşk Tazelenir, Konya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay., Konya, 2008.
• Ezgi, Suphi, Türk Musikisi Klasiklerinden Temcit-Na’t-Salât-Durak, İstanbul Konservatuar Neşriyatı, İstanbul, 1945.
• Güney, Ömer Faruk, “Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Ekrem Karadeniz Bölümünde Bulunan Durak Notalarının Yeniden Yazımı ve Tashihi” Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2013. YÖK Ulusal tez merkezinden ulaşılabilir. (Tez no: 339850).
• Nugent, William Robert, Assesment and data collection. K. M. Sowers, & C. N. Dulmus (Eds.), Comprehensive handbook of social work and social welfare (3nd ed.) USA: John Wiley-Sons, 2008.
• Özalp, Mehmet Nazmi, Türk Mûsikîsi Tarihi, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 2000.
• Özcan, Nuri. ------ “XVII ve XVIII. Yüzyıllarda Osmanlılar’da Dinî Mûsikî.” Yeni Türkiye Dergisi Osmanlı Özel Sayısı (Osmanlı'nın 701. Kuruluş Yıldönümüne Özel), 2000, X, s. (722-734).
• ------ “Tekke Mûsikîsi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul 2001, XXIV, s. (384-385).
• Uludağ, Süleyman, “Tekke”. Tasavvuf Terimleri Sözlüğü içinde s. (521), Marifet Yayınları, İstanbul, 1999.
• Varol, Aydın, “Türk Tasavvuf Mûsikîsinde Durak Formunun Yeri ve Önemi” Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1996. YÖK Ulusal tez merkezinden ulaşılabilir. (Tez no: 53261).