YENİ MEDYA ORTAMLARINDAKİ DEVLET TEMELLİ STRATEJİK İLETİŞİM SÜRECİNİN ANALİZİ: COVID-19 SALGINI SÜRECİNDE TÜRKİYE’NİN SOSYAL MEDYADAKİ SAĞLIK VE STRATEJİK İLETİŞİMİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 21 - 63, 30.12.2022

İlkay Ceyhan , Elif Çağlı Kaynak , Figen Sabırcan , Cansu Arısoy Gedik , Melisa Pirol

Öz

Çağdaş toplumlarda, sağlığı etkileyen unsurlara bakıldığında toplumsal sağlık politikaları kadar iletişim ve onun ayrılmaz bir parçası olan sosyal medyanın önemi yadsınamaz. COVID-19 küresel krizi sürecinde sosyal medya platformlarından devlet kurumları ve yetkililerinin paylaştığı sağlıkla ilgili iletiler, önem taşımaktadır. Bu çerçevede araştırmanın temel amacı, COVID-19 salgını boyunca Türkiye Cumhuriyeti devlet kurumları, yerel yönetimler ve bu birimlerin başında görev yapmakta olan kişilerin sosyal medya kullanımları içerisinde Twitter hesaplarının stratejik iletişim yapılarını tespit etmek ve mevcut bir kriz durumunda bu krizle mücadele kapsamında bilgi kirliliğinin önlenebilmesi için iletişim ve sosyal medya stratejilerini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda toplumu bilgilendirmekle görevli olan Cumhurbaşkanlığı, Sağlık ve İçişleri Bakanlıkları, İstanbul, Ankara ve İzmir Büyükşehir Belediyeleri’nin resmi Twitter paylaşımları ve ilgili bakanlar ve belediye başkanlarının kişisel Twitter paylaşımları, nicel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Adı geçen sosyal medya hesapları, devlet kurumlarının krizi ele alma biçimleri, sağlık görevlileri hakkındaki paylaşımları, paydaşlar nezdindeki paylaşımları doğrultusunda söylem analizi yoluyla ele alınmıştır. Ardından COVID-19 salgını sürecinde, yapılan paylaşımların devlet kurumlarının söylemlerine yansıyıp-yansımadığının ve genel kamuoyunun bu söylemleri ne ölçüde ve hangi kanallardan takip ettiğinin tespit edilmesi için araştırma şirketi IPSOS tarafından Türkiye’de NUTS1 12 bölgede 15-64 yaş arasında 1200 kişi ile bir anket çalışması yapılmıştır. Sonuç olarak özellikle kriz dönemlerinde, var olan veriyi enformasyona, sonrasında bilgiye ve en nihayetinde bilinçli bir toplumsal eyleme dönüştüren devlet temelli iletişim sürecinde resmî kurumların, COVID-19 salgınını önlemek adına bilinçli eylemlerde bulunan bireylere ihtiyaç duyduğu ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra devlet temelli iletişim sürecinin sağlanması için tercih edilecek sosyal medya platformunun bilgiyi duyurmak, toplumsal davranış ve düşünceleri gözlemlemek, söylentileri kontrol ederek ortadan kaldırmak, toplumla iş birliğini kolaylaştırmak ve sosyal uyumu inşa ederek kaynak akışını sağlamak açısından büyük önem taşıdığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Stratejik İletişim, Twitter, COVID-19, Sosyal Medya, Sağlık

Kaynakça

• Ceyhan, İ.A., Çağlı, Kaynak, E., Sabırcan, F., Arısoy Gedik, C. ve Pirol, M. (2022), Medya Ortamlarındaki Devlet Temelli Stratejik İletişim Sürecinin Analizi: COVID-19 Salgın Döneminde Türkiye’de Sosyal Medyadaki Sağlık Stratejilerinin İncelenmesi Kapsamında Toplumu Bilgilendirmekle Sorumlu Devlet Kurum ve Kişilerinin 01 Mart-01 Haziran 2020 Tarihleri Arasındaki Twitter Hesaplarının İçerik Analizi, Yayınlanmamış Bap Projesi.
• Chen, Q., Min, c., Zhang, W., Wang, G., Ma, X. and Evans, R. (2020), Unpacking the Black Box: How to Promote Citizen Engagement Through Government Social Media During the COVID-19 Crisis, Comput in Human Behavior, Volume 110: 106380.
• (https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S07475632203013, (Erişim Tarihi: 20.05.2021) Gül, H. ve Çelebi, F. (2020), Koronavirüs (COVID-19) Pandemisinde Başlıca Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerde Kriz Yönetiminin Değerlendirilmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (3), 1703-1715.
• IPSOS (2020-2021), Medya Ortamlarındaki Devlet Temelli Stratejik İletişim Sürecinin Analizi: COVID-19 Salgın Döneminde Türkiye’de Sosyal Medyadaki Sağlık Stratejilerinin İncelenmesi Kapsamında Gerçekleştirilen Online Anket Çalışması
• Islam, A.K.M.N., Laato, S., Talukder, S. and Sutinen, E. (2020), Misinformation Sharing and Social Media Fatigue during COVID-19: An Affordance and Cognitive Load Perspective, Technological Forecasting and Social Change, Volume 159, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7354273 (Erişim Tarihi: 03.04.2021)
• Ittefaq, M., Hussain, S.A. and Fatima, M. (2020), COVID-19 and Social-Politics of Medical Misinformation on Social Media in Pakistan, Media Asia, 47 (1-2), DOI: 10.1080/01296612.2020.1817264
• Nguyen, H. and Nguyen A. (2020), COVID-19 Misinformation and the Social (Media) Amplification of Risk: A Vietnamese Perspective, 8(2), Media and Communication, 1-5, DOI: 10.17645/mac.v8i2.3227