KILIÇ, KALEM, BATON

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 16, 22.02.2024

Murat Koray

Öz

Jeopolitiği ve jeostratejiyi değiştiren kılıç, bir zamanlar Gordion'un düğümünü keserken, silahların gücü nereye evrilirse evrilsin, diplomasinin keskin kalemleri dünyayı şekillendirmeye devam etmektedir. Güç mücadelesinde mahir olan muktedirler, gücün idamesinde diplomasinin her veçhesini kullanırlar ve yeri geldiğinde uzun ve yıpratıcı bir soğuk savaşı veya yıkıcı etkileri yüksek bir sıcak savaşı tercih ederler. Muktedirlerin yürüttüğü savaş sanatı, tıpkı çelik üretiminde demirin gördüğü ısısal işlem gibi onların ruhunda aşırı sert ve kırılgan ya da endüstriyel üretimde işe yaramayacak kadar esnek bir yapıya dönüşmektedir. Bu çalışmada, özellikle Kanuni Sultan Süleyman'dan, Mustafa Kemal Atatürk'e kadar olan dönemde Osmanlı Padişahları'nın musiki ile olan ilişkileri ve sonrasında kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında sürdürülen reformların tesisinde müziğin estetik rolü incelenmiştir. Çalışma kapsamında, demir cevherinin içerisinde bulunan saflaştırılamayan maddelere rağmen yüksek gerilime dayanıklı çelik üretiminde kireçtaşının oynadığı rol gibi bir orkestra şefinin kullandığı baton'un savaş sanatına ve diplomasiye kazandırdığı estetik anlayışın etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Sonuç olarak; mehter takımından, bando'ya olan dönüşümün uluslararası ilişkilerde kılıç ve kaleme kıyasla yumuşak gücün bir unsuru olan baton'un da etkili bir diplomatik araç olduğu kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Giuseppe Donizetti, Mehter Takımı, Bando, Kaba Musiki, İnce Musiki, Islahat, Güvenlik

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, çalışmanın Committee on Publication Ethics (COPE)' in tüm şartlarını ve koşullarını kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim. Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu bildiririm. Murat Koray

Destekleyen Kurum

Yoktur

Kaynakça

• Akansel İ. (2011) "Osmanlı Dönemindeki Batı Tipi Sanat Dallarinin Osmanlı Modernleşmesine Etkisinin Yapısalcı Bir Bakışla Değerlendirilmesi", Atatürk İletişim Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, syf.159, ISSN:2146-1538
• Akca B.S., (2021) "Osmanlı Dönemi Batılılaşma Sürecinde İki Önemli Flütçü: Giuseppe Donizetti ve Mustafa Saffet Atabinen", Turkish Studies - Social, 16(1), syf. 281, https://dx.doi.org/10.47356/TurkishStudies.48948
• Akdeniz H.B. (2017) "Batı Müziğinin Osmanlı/Türk Temsilcileri", Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi (OMAD), Cilt 4, Sayı 10, ss. 63, 66, ISSN 2148-5704, DOI Number: 10.17822/omad.2017.72
• Alemdar S. (2011) "XIX. Yüzyildan İtibaren Osmanlı Devleti’nde Batı Müziğinin Benimsenmesi ve Toplumsal Sonuçları", İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, syf.22
• Aracı E. (2002) "Giuseppe Donizetti at the Ottoman Court: A Levantine Life", The Musical Times Publications Ltd, Vol. 143, No. 1880, pp. 50
• Artaç A. (2018) "Sultan Abdülaziz’in Klasik Batı Müziğine Bakışının Valse Davet Adlı Bestesi Üzerinden Değerlendirilmesi", İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 2, syf.45
• Aziziye Marşı, https://www.youtube.com/watch?v=5KgNOrelz9A (11.07.2021 tarihinde alındı.)
• Bayraktar, R. (2022). “Kuman-Kıpçakların/Atabeklerin Dini-Mezhepsel Kimliğinin Şekillenmesi”. Hars Akademi, 5 (1), 121-148.
• Brotton J., (2016) "The Sultan and The Queen", New York, Penguin, pg. 44, ISBN 9780698191631 (ebook)
• Çoruhlu T. (2012) "Tuğ", TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 21, Syf.330, https://islamansiklopedisi.org.tr/tug, (10.07.21 tarihinde alındı.)
• Durmuş S.U. (2021) "Giriftzen Asım Bey’e ait Hicaz ve Ethem Bey’e ait Uşşak eserlerin, Callisto Guatelli tarafından yapılan armonizasyonlarının analizi; müzik tarihi ve müzik teorisi kapsamında değerlendirilmesi" Rast Müzikoloji Dergisi, Vol.9 No.1, syf. 2633-2658
• Dünya Bizim, "Osmanlı'da Opera Sanatı", https://www.dunyabizim.com/mercek-alti/osmanlida-opera-sanati-h33472.html (09.07.21 tarihinde alınmıştır)
• Erdoğan S., (2017) "Tarihsel Süreç İçerisinde Bando ve Orkestralarda Klarnetin Yeri ve Önemi", Hacettepe Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, syf.20
• Fetvacı E., (2013) "Picturing History at the Ottoman Court", Indiana University Press, pp. 43–46.
• Feyzi A., (2016) "Türk Müzik Kültüründe Bir Patronaj Aracının Kökeni Üzerine İnceleme: Musıkî Tahsili İçin Avrupa’ya Öğrenci Gönderme”, Medeniyet Sanat, İMÜ Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt:2, Sayı:2, s.58, ISSN 2148-8355.
• Fikriyat (2021) "Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk resmi marşı: Mahmudiye", https://www.fikriyat.com/webtv/muzik/osmanli-imparatorlugunun-ilk-resmi-marsi-mahmudiye (25.01.2024 tarihinde alınmıştır)
• Göher F.M. (2007)"Müziğin Toplumsal İşlevi Müzik, Siyaset, Din ve Ekonomi", Müzik Kültürü ve Eğitimi Dergisi, Cilt 2, syf.303
• Güven, U. Z. ve Ergur, A. (2014) Dünyada ve Türkiye’de müzik sosyolojisinin yeri ve gelişimi, Sosyoloji Dergisi, 3. Dizi, 29. Sayı, 2014/2, s.1-19
• Gök N. (2007) “Donanma Cemiyetinin Anadolu’da Örgütlenmesi”, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara, s.7 Güdek B., Kılıç A. (2016) “Muzıka-ı Hümayun’dan Günümüze Klasik Batı Müziğinin Türkiye’deki Tarihsel Gelişimi”. The Journal of Academic Social Science Studies, Number: 47, p. 90.
• Kâşgarlı Mahmud (2018) "Divan-ı Lugat-it Türk: Tuğ; hakan yanında çalınan kös ve davul, nöbet davulu; bayrak, sancak, herhangi bir nesnenin tıkacı, kapağı; su bendi, büvet, germeç", Syf.200, https://drive.google.com/file/d/1Pm-awJ-9c254UUePbzxD4LQchUWnXDxA/view , (10.07.21 tarihinde alındı), https://tr.uygur.com/divanu-lugatit-turk/#more-423 (25.01.24 tarihinde alındı)
• Kılıç, K. (2019). 19.Yüzyılda Osmanlıda Müzik Olgusu ve Dönemin Yenilikçi Padişahları, İnönü University International Journal of Social Sciences & İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, (INIJOSS), 8(2), 551-570.
• Kutlay E. (2023) “From Imperialism to Nationalism: Ottoman-Swedish Musical Relations.” Art-Sanat, Vol.19, pg.337–364. https://doi.org/10.26650/artsanat.2023.19.1113612
• Kutlay-Baydar E., (2010) "Osmanlıda Görevli İki İtalyan Müzisyen: Giuseppe Donizetti ve Callisto Guatelli", Zeitschrift für die Welt der Türken (ZfWT), Vol. 2, No. 1, pg.283-293
• Mahmudiye Marşı: https://www.youtube.com/watch?v=l0H5uS7Ns0U (11.07.2021 tarihinde alındı)
• Mahmudiye Marşı'nın İsveç Milli Marşına (Skånska Dragonregementets Marsch) Dönüşmesi (1626-1927) https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=UXeQ4SGnBlI (26.01.2024 tarihinde alınmıştır)
• Mecidiye Marşı, https://www.youtube.com/watch?v=eKqxvHz3Lrs (11.07.2021 tarihinde alındı)
• MSB (2024) "Osmanlı Mehteran Takımı Hücum Marşı", Askeri Müze ve Kültür Sitesi Komutanlığı, https://askerimuze.msb.gov.tr/SANALGEZI/30-agustos-zafer-salonu.html (11.07.2021 tarihinde alınmıştır)
• Osmaniye Marşı, https://www.youtube.com/watch?v=Brj5Meihr0A (11.07.2021 tarihinde alındı)
• Osmanlı Sergisi Marşı, https://www.youtube.com/watch?v=26oQpCSXsug (11.07.2021 tarihinde alındı)
• Özer, A. (2017) "Althusser’in Devletin İdeolojik Aygıtları Işığında Cumhuriyet Dönemi Devlet ve Sahne Sanatları Eleştirisi" Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt: 10 Sayı: 52, syf.572
• Özhancı, E. (2010) "Türkiye’de Opera, Bale ve Devlet Opera ve Balesi’nin Evrimselliği" Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi (23), 197-203.
• Panzac D., (2018) "Osmanlı Donanması (1572-1923)", Türkiye İş Banksaı Yayınları, syf. 317-363
• Paradox Interactive & Andreas Waldetoft, (2013) "Battle of Lepanto", Europa Universalis IV (Original Game Soundtrack), track 2, https://www.amazon.com/gp/product/B07RQM5KRN/ref=dm_ws_sp_ps_dp (11.07.2021 tarihinde alındı)
• Shiono N., (2020) "The Battle of Lepanto", Kodansha USA Publishing, New York, pg. 50, Ebook ISBN 9781949980967
• Toprak M., (2004) "İzmir İktisat Kongresi: Bir Gelecek Perspektifi", İktisat İşletme ve Finans, Cilt 19, Syf.120, DOI: 10.3848/iif.2004.214.5644
• Tournefort J.P., (2014) "Description of the Strait of the Dardanelles, of the Cities of Gallipoli and Constantinople", in J. Ozell (Trans.), "A Voyage into the Levant: Perform'd by Command of the Late French King", Cambridge University Press, pg. 352, doi:10.1017/CBO9781107519015.014
• Yiğit İ. (2009) "Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Dönemi Musiki Yargısı", Etnomüzikoloji Dergisi, Yıl 2, Sayı 2, syf. 239
• Yedig, S. (2018), "Seyfettin Asal’ın eserleri ölümünden 63 yıl sonra ilk kez kaydedildi", Hürriyet Gazetesi, https://www.hurriyet.com.tr/kitap-sanat/seyfettin-asalin-eserleri-olumunden-63-yil-sonra-ilk-kez-kaydedildi-40935661 (25.01.2024 tarihinde alındı)
• Yöre S. (2008) "Osmanlı/Türk Müzik Kültüründe Levanten Müzikçiler", Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, syf.413, 425