KİŞİSEL SAĞLIK VERİLERİNİN İŞLENMESİNE VE COVID-19 PANDEMİSİ SÜRECİNDE MOBİL UYGULAMALARLA PAYLAŞILMASINA HUKUKÎ BİR BAKIŞ

Year 2020, Volume: 19 Issue: 38 - Covid-19 Hukuk Özel Sayısı, 142 - 160, 28.06.2020

Sinan Sami Akkurt

Abstract

Kişisel sağlık verileri, küresel ölçekteki genel kabul itibariyle hassas – özel nitelikli kişisel veri olarak tasnif edilmekte ve bunların işlenmesi, genel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinden farklı şart ve kurallara tabi tutulmaktadır. Nitekim tıpkı din, ırk, cinsel hayat, adli sicil kayıtları gibi hususlara ilişkin veriler gibi, sağlık verilerinin de temel haklar ve medenî hukuk boyutuyla kişilik hakkı ile bağlantısı, alelade kişisel verilere nazaran daha sıkı kabul edilmekte ve bunların özel kurallarla korunması gerektiği öngörülmektedir. Küresel ölçekte COVID-19 pandemisine hazırlıksız yakalanan hemen tüm hükümetlerin, süreç içerisinde mücbir sebeplerle ve/ veya kamusal gerekçelerle sağlık verilerinin işlenmesine ilişkin politikalarını esnettikleri görülmüştür. Çalışmada kişisel sağlık verilerinin pandemi gibi mücbir sebeplerle ne şartlarla işlenebileceğine ve özellikle mobil uygulamalarla paylaşımına ilişkin mevcut hukukî düzenlemeler genel hatlarıyla tahlil edilmiştir.

Keywords

Kişisel Veriler, Sağlık Verilerinin Paylaşılması, COVID-19 Pandemisi, Veri Koruma Hukuku, Özel Nitelikli Kişisel Veriler

A LEGAL OVERVIEW OF THE PERSONAL HEALTH DATA PROCESSING AND SHARING WITH MOBILE APPLICATIONS IN THE COVID-19 PANDEMIC PROCESS

Abstract

Personal health data is classified on a global scale as generally sensitive - private personal data. The processing of sensitive personal data is subject to different terms and rules than the processing of general personal data. Even personal health data is kept different from other special personal data and is more tightly protected compared to them. As a matter of fact, just like the data related to religion, race, sexual life, criminal records, health data is considered to be very tightly linked to fundamental rights and personality rights and it is envisaged that these should be protected by special rules. It has been observed that almost all governments caught unprepared for the COVID-19 pandemic on a global scale have flexed their policies regarding the processing of health data for force majeure and/ or public reasons. In the study, the current legal regulations on the sharing of personal health data with force majeure such as pandemics and especially sharing with mobile applications were analyzed in general terms.

Keywords

Personal Health Data, Data Sharing with Mobile Applications, COVID-19 Health Precautions, Data Protection Law, Sensitive Personal Data

References

• Abik, Yıldız: “Kişisel Sağlık Verilerinin Medeni Hukuk Bakımından Korunması”, II. Uluslararası Tıp Hukuku Kongresi Bildirileri Kitabı (Ed. Doğan, C. / Hakeri, H.), Ankara 2018, s. 536 vd.
• Ai, Tao / Yang, Zhenlu / Hou, Hongyan / Zhan, Chenao / Chen, Chong / Lv, Wenzhi / Tao, Qian, Sun, Ziyong / Xia, Liming: “Correlation of Chest CT and RT-PCR Testing in Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) in China: A Report of 1014 Cases”, Radiology (RSNA Human Insight & Visionary Medicine) 26.02.2020, https://pubs.rsna.org/doi/pdf/10.1148/radiol.2020200642, (13.06.2020; WEB; RSNA Radiology).
• Akgül, Aydın: Danıştay ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Kişisel Verilerin Korunması, İstanbul 2014 (Kişisel Veriler).
• Akkurt, Sinan Sami: Sosyal Medyada Gerçekleşen İhlâller Karşısında Kişilik Hakkının Korunması, Ankara 2019.
• Aksoy, Hüseyin Can: “The Right to Personality and It’s Different Manifestations as the Core of Personal Data”, Ankara Law Review, Vol. 5, Issue 2, 2008, pp. 215 vd. (Personal Data).
• Aksoy, Hüseyin Can: Medenî Hukuk ve Özellikle Kişilik Hakkı Yönünden Kişisel Verilerin Korunması, Ankara 2010 (Kişisel Veri). Altındağ, Halil: “Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesine İlişkin 6698 Sayılı Kanun’daki Hükümlerin Avrupa Birliği Mevzuatı İle Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi”, II. Uluslararası Tıp Hukuku Kongresi Bildirileri Kitabı (Ed. Doğan, C. / Hakeri, H.), Ankara 2018, s. 621 vd..
• Anı, Nevzat Ali: Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Açık Rıza (Danışman Savaş, Abdurrahman), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2018 (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Atasoy, Kemal: “Kişilik Hakkı Kapsamında Sosyal Medyada Kişisel Verilerin Korunması ve Veri Sahibinin Rızası”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları dergisi, C. 22, S. 3, s. 269 vd..
• Ayözger – Öngün, A. Çiğdem: Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Özel Düzenlemeler Dahil Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, İstanbul 2019.
• Bartow, Ann: “Our Date, Ourselves: Privacy, Propertization and Gender”, USFL. Review, Vol. 34, 1999, pp. 633 vd..
• Braun, Cihan Avcı: “Kişisel Verilerin İşlenmesinde Rıza”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 15, S. 1, 2018, s. 13 vd. Cate, Fred H.: Privacy in the Information Age, Washington 1997.
• Çelik, Yeşim: “Özel Hayatın Gizliliğinin Yansıması Olarak Kişisel Verilerin Korunması ve Bu Bağlamda Unutulma Hakkı”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, C. 8, S. 32, 2017, s. 391 vd..
• Dammann, Ulrich / Simitis, Sipiritos: EG – Datenschutzrichtlinie, Baden – Baden 1997.
• Dülger, M. Volkan: “Sağlık Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması ve Hasta Mahremiyeti”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 2, 2014, ss. 43 vd. (Sağlık).
• Erem, Faruk: “Ceza Hukukunda Meslek Sırrı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 1, 1943, s.35 vd.
• Gürbüz, Meral: “Özel Hayatın Gizliliği Bağlamında Kişisel Sağlık Verilerinin Korunması”, Legal Hukuk Dergisi, 2015, C. 13, S. 149, s. 69 vd..
• Harrington, Amanda / Cox, Brian / Snowdon, Jennifer / Bakst, Jonathan / Ley, Erin / Grajales, Patricia / Maggiore, Jack / Kahn, Stephen: “Comparison of Abbott ID Now and Abbott m2000 methods for the detection of SARS-CoV-2 from nasopharyngeal and nasal swabs from symptomatic patients”, Journal of Clinical Microbiology, https://jcm.asm.org/content/jcm/early/2020/04/23/JCM.00798-20.full.pdf , (23.04.2020, WEB; Journal of Clinic Microbiology).
• Hatemi, Hüseyin: Kişiler Hukuku, İstanbul 2018.
• Huang, Shihai / Tang, Ning / Mak, Wai – Bing / Erickson, Brian / Salituro, John / Li, Yuhong / Krumpe, Evelyn / Schneider, George / Yu, Hong / Robinson, John / Abravaya, Klara: “Principles and analytical performance of Abbott RealTime High Risk HPV test”, Journal of Clinical Virology, Vol. 45, Supplement 1, 2009, pp. 13 vd..
• İmre, Zahit: “Kişilik Hakkının Korunmasına İlişkin Genel Esaslar, Özellikle İsim Hakkı ve İsim Hakkının Korunması”, Seçkin Armağanı, Ankara 1974, s. 801 vd..
• İzgi, M. Cumhur: “Mahremiyet Kavramı Bağlamında Kişisel Sağlık Verileri”, Türkiye Biyoetik Dergisi, C. 1, S. 1, 2014, s. 25 vd..
• Janger, Edward J.: “Privacy Property, Information Costs and the Anti – Commons. Hastings Law Journal”, Vol. 54, 2002, pp. 899 vd..
• Kang, Jerry: “Information Privacy in Cyberspace Transactions”, Stanford Law Review, Vol. 50, 1998, pp. 1193 vd..
• Korff, Douwe: Comparative Summary of National Laws, EC Study on Implementation of Data Protection Directive (Study Contract ETD/2001/B5-3001/A/49), Cambridge 2002, p. 9 vd..
• Koyuncuoğlu, Tennur: “Tarihsel Yaklaşımla Hak ve Özgürlük İlişkisinin Saptanması”, İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 12, S. 15, 2011. ss. 27 vd..
• Küzeci, Elif: Kişisel Verilerin Korunması, Ankara 2010.
• Lessig, Lawrence: “Privacy as Property, Social Research”, Vol. 69, Issue 1, 2002, pp. 247 vd..
• Litman, Jessica: “Information Privacy / Information Property”, Stanford Law Review, Vol. 52, 2000, pp. 1283 vd..
• Novick, Lloyd F. / Morrow, Cynthia B. / Mays, Glen P.: Public Health Administration: Principles For Population-Based Management, 2nd Edition, Massachusetts 2005, s.5 vd..
• Olca, Emre / Can, Özgü: “Ulusal ve Uluslararası Yönetmeliklerde Kişisel Sağlık Verisi Mahremiyetinin Korunması”, Conference: International Conference on Information Security and Cryptology (Conference Paper), USA. November 2014.
• Özdemir, Hayrunnisa: Elektronik haberleşme Alanında Kişisel Verilerin Özel Hukuk Hükümlerine Göre Korunması, Ankara 2009. Prins, Corien: “When Personal Data, Behavior and Virtual Identities Become a Commodity: Would a Property Rights Approach Matter?”, Script – ed, Vol. 3, Issue 4, 2006, pp. 270 vd. (Corien).
• Prins, J. E. J.: “The Propertization of Personal Data and Identities. Electronic Journal of Comperative Law”, Vol. 8, Issue 3, 2004, pp. 1 vd. (J. E. J.).
• Purtova, Nadezhda: “Private Law Solutions in European Data Protection: Relationship to Privacy, and Waiver of Data Protection Rights”, Netherlands Quarterly of Human Rights Journal, Vol. 28, 2010, pp. 179 vd..
• Rempell, Scott: “Privacy, Personal Data and Subject Access Rights in the European Data Directive and Implementing UK Statute: Durant v. Financial Services Authority as a Paradigm of Data Protection Nuances and Emerging Dilemmas”, Florida Journal of International Law, Vol. 18, 2006, pp. 807 vd..
• Samuelson, Pamela: “Privacy as Intellectual Property?”, Stanford Law Review, Vol. 52, 2000, pp. 1125 vd..
• Sheridan, Cormac: Fast, portable tests come online to curb coronavirus pandemic, https://www.briancolemd.com/wp-content/themes/ypo-theme/pdf/fast-portable-tests-come-online-to-curb-coronavirus-pandemic.pdf, National Biotechnology, 23.03.2020, (13.06.2020, WEB; National Biotechnology).
• Sholtz, Paul: “Transaction Costs and the Social Cost of Online Privacy”, First Monday, Vol. 6, Issue 5, 2001, pp. 1 vd..
• Taştan, Furkan Güven: Türk Sözleşme Hukukunda Kişsel Verilerin Korunması, İstanbul 2017.
• Türkmen, Sevgi: Özel Nitelikli Kişisel Verilerin İşlenmesinde Açık Rızanın Aranmadığı Haller (Danışman Savaş, Abdurrahman), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2019 (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Yücedağ, Nafiye: “Medeni Hukuk Açısından Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun Uygulama Alanı ve Genel Hukuka Uygunluk Sebepleri”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 75, S. 2, 2017, ss. 765 vd..
• Zittrain, Jonathan: “What the Publisher Can Teach the Patient: Intellectual Property and Privacy in an Era of Trusted Privication”, Stanford Law Review, Vol. 52, 2000, pp. 1201 vd..