Al-Ferahi's Innovative Approaches on the Issue of Nazm al-Qur'an in His Work Nizamu'l-Qur'an

Yıl 2024, Sayı: 1, 58 - 69, 31.12.2024

Ghiyas Anıs , Hamza Şhahrour

Öz

Many scholars, both ancient and modern, have addressed the system of the Holy Qur’ān. Among the foremost of these was Al-Jurjānī (d. 471 AH). Following him, other notable scholars such as Al-Zamakhsharī (d. 467 AH), Al-Sakkākī (d. 626 AH), and Al-Rāzī (d. 606 AH) made significant contributions to this field. Later, Al-Farāhī (d. 1932 CE) introduced a novel perspective on interpreting the system of the Holy Qur’ān. This research highlights some aspects of Al-Farāhī’s views on the Qur’ānic system by analyzing and reflecting on a selection of his introductory works. It begins with a brief overview of his scholarly contributions, followed by an in-depth examination of three specific introductions from his interpretations, employing a descriptive and analytical methodology. Our findings reveal a distinct clarity and boldness in Al-Farāhī’s approach. He presents a comprehensive and precise perspective that unites the objectives of the Qur’ān on specific topics, guiding the reader toward understanding the aims of each subject. While Al-Farāhī aligns with many conclusions drawn by earlier scholars, he occasionally diverges from their interpretations, offering unique insights. It should be noted, however, that this study does not fully encapsulate Al-Farāhī’s innovative perspective on the Qur’ānic system. A more thorough understanding requires further exploration of his remaining introductory works and their analysis.

Anahtar Kelimeler

Al-Farahi, Rhetoric, Interpretation, Structure

el-Ferâhî'nin Nizâmu'l-Kur'an Adlı Eserinde Nazmü’l-Kur’ân Meselesinde Yenilikçi Yaklaşımları

Öz

Geçmişte ve günümüzde birçok âlim, Kur'an-ı Kerim'in sistemleri hakkında konuşmuştur. Bu âlimlerin başında Cürcânî (H. 471) gelirken, ondan sonra Zemahşerî (H. 467), Sekkâkî (H. 626), ve er-Râzî (H. 606) gibi isimler gelmiştir. Bu âlimlerin her biri kendi dönemlerinde bu alana önemli katkılar sunmuşlardır. Daha sonra el-Ferâhî (MS 1932), ayetlerin yorumlanmasında yeni bir bakış açısı getirmiştir. Kur'an-ı Kerim'in sistemi ve tefsiri konusunda yenilikçi bir yaklaşıma sahip olan el-Ferâhî'nin görüşleri, araştırmamızın odak noktalarından biridir. Bu araştırmada, el-Ferâhî'nin bazı görüşlerini okuyup analiz ederek, onun fikirlerinin belli başlı özelliklerini aydınlatmaya çalıştık. Araştırma kapsamında el-Ferâhî'nin üç yorumunu tanımlayıcı ve analitik bir yaklaşımla inceledik. Bu analizler sonucunda, Kur'an-ı Kerim'in hedeflerini belirli konularda bir araya getiren ve okuyucuyu bu konuların hedeflerine yönlendiren kapsamlı ve tutarlı bir bakış açısına sahip olduğu sonucuna ulaştık. Ayrıca, el-Ferâhî'nin görüşlerinin büyük ölçüde önceki âlimlerin ulaştığı sonuçlarla örtüştüğünü, ancak bazen onlardan ayrıldığını tespit ettik. Bununla birlikte, el-Ferâhî'nin Kur'an sistemlerine ilişkin yenilikçi yaklaşımı tam anlamıyla bu araştırmada ele alınmamıştır, çünkü bu konu daha fazla yorum ve analizi gerektirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Belağat, Tefsir, Nazm, el-Ferâhî

Teşekkür

شكرا جزيلا للقائمين على المجلة

القراءة التجديدية لموضوع النظم القرآني عند الفراهي في كتابه تفسير نظام القرآن

Öz

لقد تكلم كثير من العلماء في نظم القرآن الكريم قديمًا وحديثًا، وكان في مقدمتهم الجرجاني (471هـ)، وجاء بعده الكثير منهم وحتى عصرنا الحاضر، أمثال الزمخشري (467 هـ) والسكاكي (626هـ) والرازي (606هـ)، وكل أدلى بدلوه في هذا المضمار، إلى أن أتى الفراهي (1932م) بنظرة جديدة في تفسير نظام القرآن الكريم، فكانت له نظرة جديدة عن تفسير نظام القرآن الكريم، فجاء بحثنا ليلقي الضوء على بعض معالم نظرته في هذا الباب، وذلك من خلال قراءة وتحليل بعض مقدّمات تفسيره، وعلى هذا فإنّنا سنتعرف على هذا العالِم بلمحة موجزة، يليها دراسة ثلاث مقدّمات من تفسيره، وتحليلها من خلال منهج وصفي تحليلي، وبناء على عملية التحليل هذه فقد وجدنا أن هناك وضوحًا وجرأةً في طرحه الذي يجمع مقاصد القرآن في موضوعات محدّدة، من خلال نظرة شمولية دقيقة توجّه القارئ إلى مقاصد كل موضوع، علمًا أنّ الفراهي يتوافق مع استنباطات العلماء الأقدمين في أغلبها، لكنّه يخرج عنها أحيانًا، هذا وإنّ نظرته التجديدية في نظم القرآن لم تكتمل ملامحها في هذا البحث، فهي تحتاج إلى قراءة باقي المقدمات في تفسيره وتحليلها.

Anahtar Kelimeler

الفراهي, نظم, تفسير, بلاغة

Teşekkür

شكرا جزيلا للقائمين على هذه المجلة

Kaynakça

• ‘Askerî Ebû Hilâl, Hasen b. Abdullah. es-Sınâ‘ateyn. thk. Ali el-Beccâvî - Muhammed Ebu El Fadl İbrahim. Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, 1419.
• Bikāî, İbrahim bin Ömer. Naẓmü’d-dürer fî tenâsübi’l-âyât ve’s-süver. Kahire: Dar el-Kitab el-İslami, ts.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Muhammed Züheyr b. Nasr. 8 Cilt. b.y.: Dâru Tavki’n-Necât, 2. Basım, 1422/2001.
• Cüveynî, İmâmü’l-Haremeyn Ebü’l-Meâlî, Abdul Malik b. Abdullah bin Yusuf b. Muhammed. Nihâyetü’l-maṭlab fî dirâyeti’l-meẕheb. Thk. Abdü’l-Âzim Mahmoud el-Dib. y.s, Dar el-Minhec, 2007.
• Ebû’l-Ferec, Ḳudâme b. Ca‘fer. Naḳdü’ş-şi‘r. thk. Kamil Mustafa. Kâhire: Mektebetü’l-Sa‘de, ts.
• Ferâhî, Abdülhamîd. Tefsîru niẓâmi’l-Ḳurʾân ve teʾvîlü’l-Furḳān bi’l-Furḳān. Hindistan: el-Deʾira el-Hamidîyye, 2008.
• Ferâhî, Abdülhamîd. Cemheretü’l-belâġa. thk. Muhammed Halid el-Rahawi ve Amir Halil el-Carrah, 2019.
• Ferâhî, Abdülhamîd. Delâʾilü’n-niẓâm. Hindistan: el-Deʾira el-Hamidîyye, 1388 H.
• Ferâhîdî, el-Halîl b. Ahmed b. Amr b. Temîm el-Basri, Kitâbü’l-ʿAyn, Thk. Mehdî el-Mahzümî ve Ibrâhîm el-Samürrai, 8 Cilt. b.y: Darü’l-Hilal, ts.
• Gâdbân, Münir Muhammed. et-Tehalüfü es-Syesî fi’l-İslam. Ürdün: el-Menâr Kütüphanesi, 1982.
• İbn Hişâm, Abdülmelik b. Hişâm. es-Sîretü’n-nebeviyye. thk. Mustafa el-Sakkâ, İbrahim el-ebyarî ve Abdû’l-Hafîz el-Şelebî. 2 Cilt. Kahire: Matba‘atü Mustafa el-Babî el-Halabî, 1955.
• İbn Kudâme el-Makdisî, Ebû Muhammed Muvaffakuddîn Abdullāh b. Ahmed. el-Muğnî. Mektebetü’l-Kâhire, ts.
• İbn Manzûr, Cemâl ad-Dîn Ebû’l-Fazl Muhammed b. Mukarrem. Lisân al-‘Arab. Beyrut: Dar Sâdir, 1414 H.
• Mübarakfürî, Sâfyyü’r-Rahman, er-Rahîkü’l-Mahtûm. Şam: Darü’l-‘Asmâ’, 1427 H.
• Murtaza ez-Zubeydî, Ebû’l-Feyz Muhammed b. Muhammed. Tâcü‘l-‘arûs. Dârü’l-Hidaye, t.s.
• Müslim, Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ (Ṣaḥîḥ-i Müslim). thk. Muhammed Fuâd Abdü'l-Bâkî. 5 Cilt. Beyrut: Dâr İhyâü’t-Türâsü’l-Arabî, ts.
• Müslim, Mustafa. Mebehis fi't-tefsîr el-Mevzü‘î. Şam: Dârü’l-Kalem, 2005.
• Nedevî, Muhammed Ekram. Şiblî el-Nü‘menî ‘Aellemetü’l-Hind. Şam: Dârü’l-Kalem, 2001.
• Râzî, Zeyneddîn, Ebû Abdullah Muhammed b. Ebî Bekir. Muḫtâr aṣ-ṣıḥâḥ. thk. Yüsuf Şeyh Muhammed. Beyrut: el-Mektebetü’l-Asrıyye, 1999.
• Şirbecî, Muhammad Yüsuf. "İmam Abdülhamid el-Ferâhî ve onu tefsir etme metodu, Tefsîru niẓâmi’l-Ḳurʾân ve teʾvîlü’l-Furḳān bi’l-Furḳān”. India Magazine 7/1-2 (2004), 211-215.
• Tâlibî, Abdülhayy b. Fahriddîn b. Abdilalî el-Hasenî. Nüzhetü’l-ḫavâṭır ve behcetü’l-mesâmiʿ ve’n-nevâẓır. Beyrut: Darü’bnü’ Hâzm, 1999.
• Zühaylî, Vehbe, el-Fıḳhü’l-İslâmî ve edilletüh. Şam: Darü’l-Fikr, ts.