Öğretmen Adaylarının Enneagram Kişilik Tipleri ile Sınıf Yönetimi Öz-Yeterlik İnançları Arasındaki İlişki

Year 2024, Volume: 13 Issue: 3, 1481 - 1502, 30.09.2024

İlknur Erkan , Turgay Şirin

https://doi.org/10.15869/itobiad.1379771

Abstract

Bu araştırma, öğretmen adaylarının enneagram kişilik tipleri ile sınıf yönetimi öz yeterlik inançları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2019-2020 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Küçükçekmece ilçesinde uygun örneklem yoluyla seçilen İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesindeki farklı bölüm ve sınıflardan basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile ulaşılan 17-50 yaş aralığında 412’si kadın; 101’i erkek, toplam 513 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veriler “Sınıf Yönetimi Öz Yeterlik İnançları Ölçeği” (SYÖİÖ), “Enneagram Türkiye Kişilik Envanteri” (ETKE) ve “Demografik Bilgi Formu” ile toplanmıştır. Verilerin analizi SPSS 25 paket programı ile yapılmış, verilerin çözümlenmesinde; aritmetik ortalama, standart sapma, yüzde, frekans, minimum ve maksimum değerler gibi betimsel istatistik analizleri ve Kruskal Wallis-H Testi kullanılmıştır. Analizler neticesinde Sınıf Yönetimi Öz Yeterlik İnançları toplam puanının ve Sonuç Beklentisi alt boyut puanının kişilik tiplerine göre istatistiksel olarak tip 5 lehine anlamlı düzeyde farklılaştığı belirlenmiştir. Öğretmen adaylarından Tip 5 olanların sınıf yönetimi öz yeterlik inançları, Tip 9 olan öğretmen adaylarından daha yüksek tespit edilmiştir. Sonuç beklentisi alt boyutunda ise Tip 4 ve Tip 5 öğretmen adayları arasında Sınıf Yönetimi Öz Yeterlik İnançları toplam puanında olduğu gibi Tip 5 lehine anlamlı farklılık bulunmuştur. Bulgular neticesinde öğretmen adaylarının mesleğe başlamadan önce kişisel farkındalıklarının ve mesleki öz-yeterlik inançlarının gelişmesinde Enneagram Kişilik Modeli’nin kullanılabileceği önerilmiştir.

Keywords

Öz Yeterlik İnancı, Kişilik, Öğretmen Adayı, Sınıf Yönetimi, Enneagram

The Relationship Between Teacher Candidates' Enneagram Personality Types and Classroom Management Self-Efficacy Beliefs

Abstract

The purpose of this research is an investigation the relationship between enneagram personality types of teacher candidates and their self-efficacy beliefs regarding classroom management. The research sample consists of 513 teacher candidates in 412 females and 101 males aged between 17-50 determined through the simple random sampling method of different departments and classes studying at Sabahattin Zaim University in the 2019-2020 academic year in the district of Istanbul province Kucukcekmece. The data of this research was obtained through the "Classroom Management Self-Efficacy Beliefs Scale" (CMSES), "Enneagram Turkey Personality Inventory” (ETPI), and the “Demographic Information Form”. The data was analyzed using descriptive statistical analysis (arithmetic mean, standard deviation, minimum-maximum values) and the Kruskal Wallis-H Test by SPSS 25 package program. According to the results of the analysis, it was determined that the scores of prospective teachers' Classroom Management Self Efficacy Beliefs Scale and Outcome Expectancy subscale changed statistically significant differences according to the personality types in favor of Type 5. It was determined that the Classroom Management Self Efficacy Beliefs of Type 5 teacher candidates are higher than teacher candidates of Type 9 and Outcome Expectancy higher than teacher candidates of Type 4. As a result of the findings, it is suggested that the Enneagram Personality Model can be used in the development of the teacher candidates' awareness and classroom management self-efficacy beliefs before starting the profession.

Keywords

Self Efficacy Belief, Personality, Teacher Candidate, Classroom Management, Enneagram

References

• Aca, G. (2020). Lise öğrencilerinin enneagram kişilik tipleri ile sosyal ağ bağımlılığı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Açıkgöz, K. Ü. (2007). Etkili öğrenme ve öğretme. İzmir: Kanyılmaz.
• Aksu, Ö., Aktaş, M., Ekici, G. ve Kurt, H. (2013). Öğretmen adaylarının kişilik tipleriyle sınıf yönetimi profilleri arasındaki ilişkisinin değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 189-198.
• Akyol, T., Şenol, F. B. ve Yüksel, A. (2017). Öğretmen adaylarının sınıf yönetimine ilişkin öz yeterlik inançlarının belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 58, 87-100. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7129
• Armor, D. J., vd. (1976). Analysis of the school preferred reading program in selected los angeles minority schools. Santa Monica, CA: Rand. https://www.rand.org/pubs/reports/R2007.html
• Arslan, Ş. (2019). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin öz yeterlik inancı kaynakları ve öz yeterlik inançlarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Arthur, K., Daniels, D. and Killen, J. (2016). Scientific perspectives on nature, nurture and the enneagram. Enneagram Science. https://www.enneagramscience.com/articles.
• Ashton, P.T., Doda, N. and Webb, R. B. (1983). A study of teachers' sense of efficacy. Final report-executive summary. Gainesville, Florida University: National Institute of Education, DC. https://eric.ed.gov/?id=ED231833
• Ashton, P. (1984). Teacher efficacy: A Motivational paradigm for effective teacher education. Journal of Teacher Education, 35(5), 28-32. doi:10.1177/002248718403500507
• Ateş, A. (2019). Öğretmenlerin mizaçları ile güç mesafesi algıları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sabahattin Zaim Üniversitesi, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ortak Yüksek Lisans Programı, İstanbul.
• Avşaroğlu, S. (2017). Sosyal bilişsel öğrenme kuramı. E. Deniz (Ed.), Eğitim psikolojisi (10. bs., s. 341-362) içinde. Ankara: Pegem.
• Aycan, K. (2017). Dokuz tip mizaç modeli ile aktif müzik eğitimi uygulamalarının ilişkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), 911-938. doi:10.17152/gefad.337237
• Aydoğdu, B. ve Saban, Y. (2018). Öğretmen adaylarının fen bilimleri öğretimi öz-yeterlik inançları ile öğretmenlik uygulaması performansları arasındaki ilişki. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 120-133.
• Azar, F. S. and Fatahy, O. (2014). Efficacy of enneagram personality types teaching on educational adjustment of students. Scientific-Research Journal of Shahed University 2(10), 29-40 http://cpap.shahed.ac.ir/article-1-733-fa.html
• Balcı, E. and Sivri, H. (2015). Pre-service teachers’ classroom managemen self-efficacy beliefs. International Online Journal of Educational Sciences, 7(4), 37–50. doi:10.15345/iojes.2015.04.004
• Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Bandura, A. (1986). From thought to action: mechanism of personal agency. New Zealand Journal of Psychology, 15(1), 1-17.
• Bandura, A. (1994). Self-Efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of Human Behavior, (4), 71-81. New York: Academic Press. (Reprinted in H. Friedman (Ed.), Encyclopedia Of Mental Health. San Diego: Academic Press, 1998.
• Bandura, A. (1997). Self-Effıcacy: The exercise of control. New York: W. H. Freeman and Company.
• Başar, H. (1999). Sınıf yönetimi. İstanbul: MEB Yayınları.
• Batı, U. (2018). Enneagram kişilik analizi (4. bs.). İstanbul: Alfa.
• Bennett, J. G. (1974). The enneagram studies. London: Coombe Springs Press.
• Berman, P., vd. (1977). Federal Programs Supporting Educational Change: Vol. VII: Factors Affecting Implementation and Continuation. Santa Monica, CA: RAND Corporation. https://www.rand.org/pubs/reports/R1589z7.html
• Bozik, B. (2021). Evli bireylerin enneagram kişilik tipleriyle evlilik uyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Bruning, R. H. (2004). Cognitive psychology and ınstruction, (3rd ed.). NJ: Pearson/Merrill/Prentice Hall.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (21.bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2019). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (25. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
• Chestnut, B. (2008). Understanding the development of personality type: Integrating object relations theory and the enneagram system. The Enneagram Journal, 1, 22-51. https://www.internationalenneagram.org/store/the-iea-enneagram journal/
• Christlieb, F. F. (2016). Where did the enneagram come from (D. Napolitano, Trans.). Mexico: Fatima Editores.
• Cüceloğlu, D. (2018). İnsan ve davranışı (36. bs.). İstanbul: Remzi.
• Çelikkaya, H. (1990). Eğitim olgusunun özellikleri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 2, 67-72.
• Çetin, Ş. (2013). Öğretmen adaylarının sınıf yönetimi konusundaki öz yeterlik inançlarını belirleme ölçeği (SYÖİÖ) geliştirme çalışması. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(12), 299-310. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5552
• Dainels, D. N. ve Price, V. A. (2016). Enneagram kendini bilme sanatı (S. D. Çiftçi, Çev.). (3. bs.). İstanbul: Kaknüs.
• Darling Hammond, L. (2003). Keeping good teachers: why it matters, what leaders can do. Educational Leadership, 60(8), 7-13.
• Demirtaş, H. (2016). Sınıf yönetiminin temelleri. H. Kıran, K. Çelik (Ed.), Etkili Sınıf Yönetimi (12. bs., s. 1-30) içinde. Ankara: Anı.
• Dewey, J. (1907). The school and society. Chicago: The University of Chicago Press.
• Ekici, G. (2004). İlköğretim 1. kademe öğretmenlerinin sınıf yönetimi profillerinin değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 29(131), 50-60.
• Ekici, G. (2008). Sınıf yönetimi dersinin öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeyine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (35), 98-110.
• Ekici, Y. F. (2017). Okul öncesi öğretmen adayları ile pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının öğretmenliğe yönelik öz yeterlik inançlarının karşılaştırılması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(5), 3003-3022. https://hdl.handle.net/20.500.12436/1383
• Elçiçek, Z., Kinay, İ. ve Oral, B. (2015). Öğretmen adaylarının sınıf yönetimi yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 51-63. doi:10.14686/BUEFAD.2015111014
• Erçin, H. Ş. (2018). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile enneagram kişilik tipleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi). Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Tıp Fakültesi Aile Hekimliği, Ankara.
• Giordano, M. A. E. (2008). A psychometric evaluation of the Riso-Hudson Type Indicator (RHETI), Version 2.5: Comparison of ipsative and non-ipsative versions and correlations with spiritual outcomes. (PhD Dissertation). ProQuest Dissertations Publishing. Loyola College In Maryland.
• Gurdjieff International Review, (1998). The “Forrest Philosophers” by Clifford Sharpe. G. Gurdjieff’s Institute for the Harmonious Development of Man. 1(4). http://www.gurdjieff.org/sharpe.htm
• Güler, D. (2019). Yaratıcı drama yönteminin beden eğitimi öğretmen adaylarının sınıf yönetimi öz yeterlik inançları ve iletişim becerileri üzerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gürsu, O. ve Bozyaka H. (2018, Ekim). Enneagram ve tasavvuf psikolojisi. Türk Akademik Araştırmalar Dergisi Uluslararası Multidisipliner Kongresi. Antalya.
• Kabak, S. (2011). Enneagramın 7. sınıf matematik öğretiminde grup çalışmasına etkisi üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bölümleri Enstitüsü, İzmir.
• Kaderoğlu, E.N. (2022). Enneagram kişilik tiplerine göre bireyin sahip olduğu kişlilik tipinin fonksiyonel rekreasyon tercihine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ankara.
• Karabulut, Y. (2007). Yeni kişilik teorisi enneagram ve din psikolojisi açısından kullanım alanları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karakaya, M. F. (2008). A Psychographic view of market segmentation: Introducing a new holistic paradigm: Enneagram (Unpublished Master’s Thesis). Yeditepe University, Graduate Instıtute of Social Sciences, Istanbul.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar ilkeler teknikler (23. bs.). Ankara: Nobel.
• Kaufman, S. R. and Sawyer, B. E. (2004). Primary-grade teachers' self-efficacy beliefs, attitudes toward teaching and discipline and teaching practice priorities in relation to the responsive classroom approach. The Elementary School Journal, 104(4), 321-341. https://www.jstor.org/stable/3202945? seq=1&cid=pdfreference#references_tab_contents
• Kocabıyık, T. (2021). Okul yöneticilerinin Enneagram kişilik tipleri ve iş tatmin düzeyleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Koyuncu, M. (2021). Enneagram tipolojisine göre üniversite öğrencilerinin kişilik ve mizaç özelliklerinin meslek seçimine ilişkin tutumlarına etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ayvansaray Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Küçük, F. (2021). Ebeveynlerin çocuklarıyla olan iletişim becerileri ile enneagram modeline göre kişilik tipleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Maitri, S. (2018). Enneagramın spiritüel boyutu (1. bs.). İstanbul: Omega.
• Moore, J. (1987, 2004). Enneagram: Gelişimsel bir çalışma. http://www.gurdjieff- bibliography.com/Current/21_moore_%20enneagram_10march041_2004-07-03.pdf
• Naranjo, C. (1994). Character and neurosis: An ıntegrative view. Gateways: Nevada City.
• National Center for Education Statistics. (1997). Teacher professionalism and teacher commitment: a multilevel analysis. U.S. Department of Education Office of Educational Research and Improvement: Washington, DC.
• National Commission on Teaching and America's Future. (2003). No Dream Denied: A Pledge to America's Children. http://anyflip.com/wjay/dwqa/basic
• Newgent, R. A., vd. (2004). The Riso-Hudson enneagram type ındicator: Estimates of reliability and validity. Measurement and Evaluation in Conseling and Development, 36, 226-237. doi:10.1080/07481756.2004.11909744
• Öz, H. (2021). Kişilik özellikleri enneagramın tüketicilerin satın alma davranışına etkisi: Eskişehir ili örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Kütahya.
• Pajares, F. (1996). Assessing self-efficacy beliefs and academic outcomes: The case for specificity and correspondence. Review of Educational Research, 66(4), 543-578. doi:10.3102/00346543066004543
• Palmer, H. (2014). Ruhun aynası enneagrama yansıyan insan manzaralar (O. Gündüz, Çev.). (3. bs.). İstanbul: Kaknüs.
• Pesen, S. R. (2015). Grafik tasarım göstergelerinin algılanmasında kişilik faktörünün enneagram modeline göre incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kemerburgaz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Plotnik, R. (2009). Psikolojiye giriş (T. Geniş, Çev.). S. D. Çiftçi, H. Dağ (Ed.), İstanbul: Kaknüs.
• Polat, S. (2013). Okul çevre ilişkileri. A. Çiçek Sağlam (Ed.), Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi (1. bs., s. 273- 288) içinde. Ankara: Maya.
• Riso, D. R. ve Hudson, R. (2009). Enneagram ile kişilik analizi (G. Aksoy, Çev.). İstanbul: Butik.
• Robinson, K. (2017). Yaratıcı öğrenciler (D. Boyraz, Çev.). (2. bs.). İstanbul: Sola.
• Selçuk, Z. ve Yılmaz, E.D. (2016). Rehber benim: dokuz tip mizaç modeline göre rehberlik yaklaşımına giriş (1. bs). Ankara: Elma.
• Soysal, A. (2008). Çalışma yaşamında kişilik tipleri: bir literatür taraması. Çimento İşveren Dergisi, 22(1), 4-19.
• Subaş, A. ve Çetin, M. (2017). Enneagram Türkiye Kişilik Envanterinin geliştirilmesi: Güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(11), 160-181. http://dx.doi.org/10.16990/sobıder.3478
• Sürücü, A. Ünal, A. ve Yıldırım, A. (2018, Nisan). Öğretmen adaylarının sınıf yönetimi konusundaki öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. 3. Ines Uluslararası Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi, Alanya/Antalya.
• Şahin Sak, İ. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının sınıf yönetimi ile ilgili öz-yeterlik inançları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (29), 101-120. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sakaefd/issue/11234/134224#article_cite
• Şirin, S. G. (2019). Enneagram metodolojisi tekniğine göre okul yöneticilerinin mizaç dağılımının karşılaştırılmalı olarak incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şirin, T. (2020). Enneagram Türkiye Kişilik Envanteri’nin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin belirlenmesi. Turkish Studies, 15(2), 1375-1398. http://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.42149
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics, (6th ed.). Northridge. CA: California State University.
• Taş, A. (2016). Sınıf yönetimin temelleri. H. Kıran, K. Çelik (Ed.), Etkili sınıf yönetimi (12. bs., s. 33-55) içinde. Ankara: Anı.
• Taştan, K. (2019). Development and validation of a personality type ınventory based on enneagram. Konuralp Tıp Dergisi, 11(1), 112-120. doi:10.18521/ktd.462049
• The Enneagram Institute. (2018). How the Enneagram System Works-The Centers. Erişim adresi (12 Mayıs 2019): https://www.enneagraminstitute.com/how-the-enneagram-system-works
• Tok, T. N. and Tok, Ş. (2016). Novice teachers’ classroom management self-efficacy beliefs. Journal of Human Science, 13(3), 5595- 5601. doi:10.14687/jhs.v13i3.4178
• Tomul, E. (2013). Yönetim kuramları. A. Ç. Sağlam (Ed.), Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi (1. bs., s. 85-109) içinde. Ankara: Maya.
• Turan, H. (2020). Enneagram kişilik tipleri ve akademik başarı (Kocaeli-İzmit ilçesi 7. ve. 8. sınıf örneği). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(39), 149-158. doi: 10.35343/kosbed.526020
• Wagner, J. P. and Walker, R. E. (1983). Reliability and validity study of a sufi personality typology: the enneagram. Journal of Clinical Psychology, 39 (5), 712-717. doi: 10.1002/1097-4679(198309)39:5<712::AID- JCLP2270390511>3.0.CO;2-3
• Wang, M.C., Haertel, G. D. and Walberg, H. J. (1994). What helps students learn. Educational Leadership, 51(4), 74-79.
• Yeşilyurt, E. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmen öz yeterlik algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(45), 88-104. https://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/issue/6159/82786
• Yıldız, L. (2018). Beden eğitimi öğretmen adaylarında stres tolerans düzeyi, bilişsel duygu düzenleme ve mizaç tipleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Yılmaz, E. D., Gençer, A.G. ve Aydemir, Ö. (2011). Tarihsel bir sistemin yeni bir mizaç modeline evrimi: Dokuz tip
• mizaç modeli. Anadolu Psikiyatri Dergisi 12(2), 165-166.
• Yılmaz, E. D., Gençer, A. G., Aydemir, Ö., Yılmaz, A., Kesebir, Ş., Ünal, Ö., … Bilici, M. (2014a). Dokuz tip mizaç ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39(171), 115-137.
• Yılmaz, E. D., Gençer, A.G., Ünal, Ö. ve Aydemir, Ö. (2014b). Enneagram'dan dokuz tip mizaç modeline: bir öneri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39(173), 396-417.
• Yılmaz, O., Yıldırım A. and Yücedağ, D. (2018). Assessment of personality from a new perspective: characterix personality types ınventory. International Journal of Scientific Research and Management, 6(3), 103-116. doi:10.18535/ijsrm/v6i3.el02
• Yörükoğlu, A. (2010). Çocuk ruh sağlığı (30. bs.). İstanbul: Özgür.
• Yüksel, A. ve Kızılgeçit, M. (2021). Enneagram kişilik modeli bağlamında ilahiyat fakültesi öğrencilerinin kişilik özelliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Türk Din Psikolojisi Dergisi, (3), 9-38. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tdpd/issue/63295/856225.
• Yürüten Arslan, M. (2020). Öğretmen adaylarında sosyal görünüş kaygısı ve öz yeterlik inancı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.