YEVGENİ Y. LANSERE’NİN ANKARA’DA BİR YAZ 1922 ADLI ÇALIŞMASINDA TÜRKİYE VE ANKARA İZLENİMLERİ

Year 2018, Issue: 9, 229 - 240, 12.12.2018

Emine İnanır

Abstract

Dönemin Sovyet Rusya’sı Ankara Büyükelçisi olarak görev yapan S.İ. Aralov’un daveti üzerine ressam Yevgeni Y. Lansere (1875-1946) Türkiye’yi ziyaret eder. Yaptığı geziler esnasında günlük notlar tutma alışkanlığı olan Rus ressamın yazın yeteneği en belirgin bir biçimde Türkiye’ye yaptığı gezide ortaya çıkar. Gezi izlenimlerini kaleme alan ressam, günlük notlarının yanı sıra dört küçük ile üç büyük resim defterine Türkiye’ye dair dikkatini çeken en ince ayrıntıları aktarır. 30 Mayıs 1922 tarihinde Tiflis’ten yola çıkan Lansere, Trabzon, Hopa, Rize, Samsun limanlarına uğrayan vapurla İnebolu’ya doğru yol alır. Buradan hedef noktasına ulaşan ressam Ankara’da üç ay kalır. Tuttuğu notlar ve yaptığı resim çalışmalarından da anlaşıldığı üzere ilk aşamada antik ve Bizans dönemlerine, Selçuklu tarihine ilgi duyan Lansere, zamanla ‘‘Avrupai tarzını’’ henüz benimsememiş olan, farklı bir mimariye sahip taşra evlerinden de oldukça etkilenir. Gezi notlarında panayır eğlencelerine yer verdiği gibi 13 Ağustos 1922 tarihinde Ankara’da Sefaret binasında çıkan yangını hem anlatır, hem de resimlerle tasvir eder. Usta ressam yerli halktan kişilerin portrelerinin yanı sıra, Türkiye’de Akşehir çevresinde yaşayan Rus keşişlerini, Halide Edip Adıvar’ı, eşi Meclis üyesi Adnan beyi ve Mustafa Kemal Paşa’yı da resmetmiştir. Yaptığı bu gezi ve özenli bir çalışma olan‘‘Ankara’da Bir Yaz 1922’’ adlı eseriyle Yevgeni Lansere, Rusya’nın Türkiye’de ilk Sovyet kültür elçisi unvanını hak etmiştir.

Keywords

Halide Edip Adıvar; Mustafa Kemal Paşa portresi, Lansere, Ankara, ressam

IMPRESSIONS OF TURKEY AND ANKARA IN THE WORK OF EUGENE LANCERAY “SUMMER IN ANKARA 1922”

Abstract

Soviet Russia Ambassador to Ankara S.İ. Aralov invites the painter Yevgeni Y. Lansere (1875-1946) to Turkey in the year of 19922. The skill of the Russian painter, who had the habit of keeping daily notes during the journey he made, became obvious during his visit to Turkey. In addition to his daily notes, the artist paints the impressions of trips, as well as three small and three big picture books that convey the most subtle details that draw attention to Turkey. On 30 May 1922, Lansere, which is on the road from Tbilisi, travels towards İnebolu by ferry to Trabzon, Hopa, Rize and Samsun ports. The painter who reaches his destination stays in Ankara for three months. Lansere who is interested in Antique and Byzantine periods and history of Seljuk’s in the first stage, as understood from the memorized notes and paintings he did, is also very influenced by provincial houses with a different architecture which had not yet adopted "European style". As well as giving festive fun on the trip notes, on 13 August 1922, he explains the fire in the Embassy in Ankara and depicts it with pictures. The master painter painted the Russian monks living in Akşehir in Turkey, Halide Edip Adıvar, his husband Adnan Bey, Parliament member, and Mustafa Kemal Pasha as well as the portraits of local people. With this trip and careful work "A Summer in Ankara 1922", Yevgeny Lansere deserved Russia's first Soviet cultural embassy title in Turkey. 

Keywords

Lansere, Ankara, painter, Halide Edip Adıvar, Mustafa Kemal Pasha portraits

References

• Anonim, 1891. Jitiye i hojdeniye Vasiliya Gagarıy Pravoslavnıy Palestinskiy sbornik, T. XI. 3, kn.33, Sankt Peterburg, 1-78.
• Avralov, S. 2017. Bir Diplomatın Anıları 1922-1923, Çev. H. Ali Ediz, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Kandemir, H. 2009. Rus Edebiyatında İstanbul, Konya: Çizgi Yayınevi.
• Kemaloğlu, İ. 2015. Rusların Gözüyle Türkler, İstanbul: Kaktüs Yayınları. Lansere, Y. 1925.
• Leto v Angore/ Risunki i zametki iz dnevnika poezdki v Anatoliyu letom 1922, Leningrad: Brokgauz-Efron.
• Lukyanov, İ. 1863. Puteşestviye svyaşçenika Lukyanova, Moskva: Russkiy arhiv, vip. 3.
• Uzelli, G. 2002. XVIII.-XIX. Yüzyıllarda Rus Resim Sanatı, İstanbul: Çantay Yayınları. http://www.russiskusstvo.ru/books/old/a65/(02.10. 2017)