Göstergebilimsel Analiz Üzerinden Tasarımı Anlamak: Sallanan At Üzerine

Year 2020, Issue: 13, 293 - 312, 31.01.2020

Funda Kurak Açıcı , Havva Beril Bal

https://doi.org/10.26650/artsanat.2020.13.0012

Abstract

Sosyal yaşamın bir parçası olan iletişim, endüstri ürünlerinde de kendisini göstermektedir. Her tasarım ürününün taşıdığı bir anlam, ilettiği bir mesaj vardır. Ürünler iletişim işlevini biçimleri aracılığıyla gerçekleştirmektedir. Tasarım biçimi oluşturulurken ele alınan konsept fikir, tasarımın başkaları tarafından hissedilebilmesini sağlayan göstergesidir. Bu nedenle de tasarımı anlatırken, onun dilini aktarabilmek göstergebilimi bilmekle mümkün olmaktadır. Göstergebilim, ürünlerin iletişim işlevini yerine getirmesini sağlayan bir çözümleme imkanı sunmaktadır. Ürünlerin duyularla kavranmasında, algılanmasına ve anlamlandırılmasında göstergebilimsel ve anlambilimsel yaklaşımlara başvurulmaktadır. Tasarımın neye kime aktarılmak istendiği de göstergebilim açısından farklılık doğurmaktadır. Hedef kitle çocuk olduğunda; biçim ve anlatım dili de çocuğa yönelik şekillenmektedir. Oyun, çocuğun en etkili iletişim biçimidir. İlk çağlardan itibaren var olan oyun olgusu ve buna bağlı ortaya çıkan oyuncak, günümüzde teknoloji, malzeme, tüketim, kullanım alışkanlıkları gibi faktörlere bağlı olarak farklılaşmaktadır. Günümüzde eğitim aracı olarak da kullanılan oyuncakların anlamlandırılması bu bağlamda önem taşımaktadır. Bu çalışmada evrensel bir ürüne dönüşen oyuncağın genel anlamda ne ifade ettiği sorgulanarak göstergebilim üzerinden tasarım dili ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu amaca bağlı olarak genellikle herkesin çocukluğunda deneyimleyebileceği bir oyuncak olan sallanan atın tasarım biçimi üzerinden göstergebilimsel çözümleme yapılmıştır ve ürünün görüntüsel, belirtisel ve simgesel anlamı tartışmaya açılarak, ortaya koyduğu anlam değerlendirilerek aynı oyuncak kategorisindeki farklı tipolojilerin ürün dili açısından karşılaştırması yapılmıştır.

Keywords

Tasarım, Anlatım, Biçim, Gösterge, Oyuncak

Supporting Institution

Yazarlar bu çalışma için finansal destek almadığını beyan etmiştir.

Understanding Design Through Semiotic Analysis: On Rocking Horse

Abstract

Communication is a part of social life and manifests itself in industrial products as well. Design products have meanings and messages. Products carry out communication through their own forms. The concepts taken into consideration while developing design forms are signs that make people feel them. It is, therefore, necessary to know about semiotics in order to convey the language of design Semiotics provides analysis and allows products to perform communication. Semiotic and semantic approaches play a role in the way senses perceive and interpret products. Semiotics differ according to what and to whom the design will be transferred. If the target audience is children, the form and language of expression should be determined according to them. Games are the most effective form of communication for children. The games and toys that have existed since early ages depend on factors such as technology, material, and consumption and usage habits.
This In this context, it is important to make sense of toys used as educational tools today. The aim of this study is to investigate the meaning of toys that are now universal products and to determine design language through semiotics. To that end, this study makes a semiotic analysis through the design of a rocking horse, a toy which almost everyone experiences in childhood. This study discusses and evaluates the icon, index and symbol of the rocking horse and compares the product language of different typologies in the same toy category.

Keywords

Design, Expression, Form, Sign, Toy

References

• Ambeck Madsen, P. “Toys and Play.” The Danish Design Center Magazine 4 (1995): 3–20.
• Bağlı, Hümanur. “Ürün Tasarımı Eğitiminde Kuram ve Uygulamanın Kesişmesi: Anlambilimsel Bir Deneme.” UTAK 2014 Bildiri Kitabı, Der. Pınar Kaygan, Harun Kaygan. Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Basım İşliği, 2014.
• Bağlı, Hümanur. “Product Semantics Meet The User: A Design Workshop with a Fresh Look to an Old Paradigm.” ITU AZ Journal 8 (2011): 103-121.
• Bağlı, Hümanur. “Temsil Araçları Olarak Zanaat ve Tasarım: Turistik Nesneler Üzerine Kavramsal Bir Analiz.” Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, 2001.
• Bayazıt, Nigan. Tasarımı Anlamak. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık, 2008.
• Bayrakçı, Oğuz, “Göstergebilimsel Araştırma Alanı Olarak Ürün Tasarımı.” Tasarım Kuram Dergisi (2011): 1-13.
• Cinel Özyeşer, Nur. “Farklı SosyoEkonomik Düzeydeki 3-6 Yaş Grubu Çocuğu Olan Anne-Babaların Oyuncak ve Oyun Materyalleri Hakkındaki Görüşlerinin ve Bu Yaş Grubu Çocukların Sahip Oldukları Oyuncak ve Oyun Materyallerinin İncelenmesi.” Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, 2006.
• Eco, Umberto. Function and Sign: The Semiotic of Architecture. Sign, Symbol and Architecture. Ed. Broadbent, G., Bunt, R., Jencks, C., New York: John Willey and Sons, 1979.
• Erkman, Fatma. Göstergebilime Giriş. İstanbul: Alan Yayıncılık, 1987. Erkarslan, Önder. “Yeşil-Yeşilimsi: Ürün Göstergebilimi Aracılığıyla Sürdürülebilir Tasarım Uygulamalarının Eleştirisi.” Mimarlık Dergisi 349, (Eylül-Ekim 2009), erişim 2 Kasım 2018 http:// www.mimarlarodasi.org.tr/mimarlikdergisi.
• Esin Düzakın ve Emre Güntürkün, “Yapı Oyuncaklarının Tarihsel Gelişimi”, Marmara Üniversitesi Sanat Tasarım Dergisi 8 (2017): 35- 42.
• Krippendorf, K. Content Analysis, An Introduction to Its Methodology. Pennsylvania: Sage Publications, 1989.
• Onur, Bekir. “Tarih Boyunca Oyun ve Oyuncaklar.” Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 2 (1992): 365-386.
• O’Neill, Shaleph. Comparing Compatible Semiotic Perspectives for the Analysis of Interactive Media Devices. Londra: Springer, 2005.
• Peirce, Charles Sanders. Peirce on Signs: Writings on Semiotic. Der. James Hoopes. North Carolina: The University of North Caroline Press, 1994.
• Piaget, Jean. Çocuğun Gözüyle Dünya. Çev İsmail Yergüz. Ankara: Dost Kitabevi, 2005.
• Poyraz, Hatice. Okul Öncesi Dönemde Oyun ve Oyuncak. Ankara: Anı Yayıncılık, 1999.
• Rüşvanlı, Hasan Ozan. “Türkiye’deki Oyuncak Sektöründe Yeni Ürün Tasarımını Tetikleyen Faktörler.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, 2007.
• Turan, Ahmet Zeki. “Tasarımda İletişim Sürecinin Oturma Elemanları Üzerinde İrdelenmesi.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, 2001.
• Vihma, Susann. “Product Form-A Semiotic Approach. Semantic Visions in Design.” Symposium on Design Research and Semiotics, 1990.
• Yalçınkaya, Şengül. “Modern Kentin Yeni Kamusal Alanında Çocuk, Alışveriş Merkezleri ve Serbest Zaman Etkinlikleri,” İdealkent Dergisi 17 (2015): 80-105.
• Yalçınkaya, Tosun. Eğitici Oyun ve Oyuncak Yapımı. İstanbul: Esin Yayınevi, 2004.
• Yavuzer, Haluk. Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2016.
• Yengin, Deniz ve Bayrak, Tamer. “Tüketimin Oyunlaştırılmasıyla Artırılmış Gerçeklik,” Etkileşim Dergisi 1 (2018): 58-77.
• https://www.contemporist.com/30-gift-ideas-for-modern-kids/modern-rocking-horse-131116-200-24/, Erişim 20.12.2018
• http://atolyegalata.net/urun-kategori/ahsap-oyuncaklar/, Erişim 24.12.2018
• https://www.muji.net/store/cmdty/detail/4548718596898?searchno=39, Erişim 06.01.2019
• http://atolyegalata.net/urun/anaokulu-egitici-ahsap-oyuncak-2/, Erişim 24.12.2018
• https://www.chairish.com/product/1367093/1960s-vintage-gloria-caranica-for-creative-playthingswooden-rocking-horse, Erişim 10.01.2019
• https://www.handmadecharlotte.com/vintage-kids-amsterdam-modern/, Erişim 21.02.2019
• https://www.furnituredesignkidspro.com, Erişim 20.12.2018 https://tr.pinterest.com/pin/37225134390134526/, Erişim 21.02.2019
• https://www.designboom.com/design/maison-deux-updated-rocking-horse-iconic-moon-08-18-2017/, Erişim 21.02.2019
• https://www.maisondeux.com/product/iconic-cloud/, Erişim 13.01.2019