Kanser, ölüm nedenleri arasında dünyada kardiyovasküler hastalıklardan sonra ikinci sırada yer almaktadır. Sağlık coğrafyası ve epidemiyolojide kanser ile ilgili çalışmaların odağında vakaların mekânsal dağılışı yer almaktadır. Kanser ile mekansal fakörler arasındaki ilişkiyi ele alan çalışmaların sayısının az olduğu görülmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de kansere bağlı ölümlerin bölgesel dağılışı ve bu dağılışa etki eden mekânsal ve çevresel faktörler belirlenmiştir. Veriler başta TÜİK olmak üzere, Tarım ve Orman Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Meteoroloji Genel Müdürlüğü gibi çeşitli kurumlardan elde edilmiştir. Çalışmada kanser ölümlerinin bölgesel yoğunlaşması lokasyon katsayısı tekniğiyle çevresel ve mekânsal faktörler küresel ve coğrafi ağırlıklandırılmış regresyon analizleri ile belirlenmiştir. Çalışmada çoklu analiz teknikleri kullanılmıştır. Hiyerarşik olarak analizlerin sonuçları birbirlerine entegre edilerek bir sonraki analizin verisi üretilmiştir. Analizler hem ulusal ölçekte hem de NUTS Düzey 3 ölçeğinde yapılmıştır. Bu sayede bölgesel farklılıklar belirlenmiştir. Analiz sonuçları, kanserden ölümlerin Türkiye’de mekânsal yayılımının ve belirli bölgelerde yoğunluğunun zamanla arttığını göstermektedir. Sigara kullanımı, güneşlenme süresi ve nüfus yoğunluğu bu yayılmayı hızlandıran faktörler olarak tespit edilmiştir. Ancak bu faktörlerin etkilerinin bölgesel ölçekte farklılaştığı tespit edilmiştir. Çalışmamız hem elde ettiği bulgular hem de farklı analiz tekniklerini birlikte kullanması yönüyle literature farklı bir bakış açısı getirmektedir.
Cancer is the second leading cause of death in the world after cardiovascular disease. Most studies done on cancer in the fields of health geography and epidemiology focus on the spatial distribution of cases. The number of studies addressing the relationship between cancer and spatial factors seems to be low. This study looks at the regional distribution of cancer deaths in Turkey within the context of spatial and environmental factors. The data were obtained from various institutions such as TURKSTAT. We used the coefficients to pin point the number of cancer deaths that occurred in a given location, as well as looking at the environmental and spatial factors behind using global and geographically weighted regression analysis. The data were analyzed both on a national and NUTS Level3 scale. Our results show that the spatial spread of cancer deaths in Turkey and in certain regions is only increasing over time, and that this is exacerbated by factors such as smoking, a lack of prolonged exposure to sunlight, and population density. However, it has been determined that the effects of these factors differ on a regional scale. Our study submits a different perspective to the literature with the findings and different analysis techniques
Primary Language | English |
---|---|
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | December 30, 2020 |
Submission Date | March 26, 2020 |
Published in Issue | Year 2020 |