TÜRKİYE BİTKİ COĞRAFYASI ÇALIŞMALARI

Year 2014, Issue: 29, 1 - 27, 29.04.2015

Yusuf Dönmez

Abstract

Bu makale, Türkiye bitki örtüsüyle ilgili bugüne kadar yapılmış ve çoğunun yayınlanmadığı çalışmaları tanıtmak amacıyla kaleme alınmıştır.
Geçmişi 1700’lere dayanan bu çalışmaların başlangıcı, Pitton de Tournefort, Sibthorp, Aucher Eloy, Kotschy, Edmont Boissier gibi yabancı araştırmacıların botanik gezilerine ait flora listelerinden ibarettir. İkinci safhada flora listelerinden daha ileri çalışmalar yapılmış, Handel Mazetti, Krause, Schwarz, Czeczott, H. Birand, Mattfeld, Web, Wenzel ve Turill, Türkiye’nin değişik bölgelerinin vejetasyonunu incelemişlerdir. Louis, Regel, Walter, Davis ve İnandık’ın eserleri, Türkiye’nin bitki coğrafyasıyla ilgili genel mahiyetteki çalışmalardır.
Türkiye bitki coğrafyası çalışmalarındaki üçüncü safha, 1960’lada Dönmez’in doktora teziyle başlayan, doçentlik ve profesörlük çalışmalarıyla sürdürülen, daha sonraki yıllarda Dönmez’in yönetiminde yapılan akademik seviyedeki doktora tezlerinin konusu olan bölgesel bitki coğrafyası çalışmalarıdır. Bu çalışmalarla Türkiye’nin Marmara, Karadeniz ve Ege bölgeleriyle Akdeniz bölgesinin batı kesiminin bitki coğrafyası bütün ayrıntılarıyla ortaya konmuştur. Türkiye bitki coğrafyasıyla ilgili bu çalışmalarda, o günlere kadar literatürde yer almayan 34 adet bitki türü ilk defa bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: Türkiye, Bitki Örtüsü, Bitki Türleri, Coğrafi Bölgeler

Abstract

Studies On Vegetation Geography Of Turkey

The aim of this article is to put out the general view of studies of vegetation geography of Turkey, based on unpublished studies up until today.
The first studies about Turkey flora is comprised of flora lists prepared during botanical vacations by such foreign botanists as Piton de Tournefort, Sibthorp, Aucher Eloy, Kotschy, Edmont Boissier which dates back to 1700s.

In the second phase Handel Manzetti, Krause, Schwarz, Czeczolt, H. Birand, Mattfeld, Web, Wenzel and Turill’s studies are more then of flora lists, their investigations ıncluded the vegetation of different regions of turkey. At the same time, studies belonging to Louis, Regel, Walter, Davis and Inandık presents the general aspects the vegetation of turkey.
The third stage of the studies of the vegetation of Turkey, which begin with the PhD dissertation, assistant professor and professor studies of Dönmez and later on continued by the doctorate dissertations under the direction of Dönmez, are the regional vegetation studies at the academic level. With the help of these dissertations, the vegetation of Marmara, Blacksea, Aegean and West Mediterranean regions have been completed in detail. In all these studies 34 new plant species have been found which were not mentioned in the literature on that days.
Key Words: Turkey, Vegetation, Plant Species, Geographical Regions

Keywords

Türkiye, Bitki Örtüsü, Bitki Türleri, Coğrafi Bölgeler

References

• AKTAŞ, H., 1992, Orta Karadeniz Bölümü’nün (Yeşilırmak – Melet Suyu – Kelkit Vadisi arası) Bitki Coğrafyası İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış doktora tezi, tezi yöneten, Prof. Dr. Y. Dönmez), İstanbul.
• AKTAŞ, H., 1995, İsfendiyar (Küre) Dağları Doğu kesiminin Bitki Coğrafyası, (Basılmamış doktora tezi, tezi yöneten, Prof. Dr. Y. Dönmez), Samsun.
• AVCI, M., 1990, Göller Yöresinin Batı Kesiminin Bitki Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü( Basılmamış doktora tezi, tezi yöneten Prof. Dr. Y. Dönmez), İstanbul.
• AYDINÖZÜ,D., 2002, Küre Dağları Doğu Kesiminin Bitki Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış doktora tezi, tezi yöneten Prof. Dr. Y. Dönmez– Doç.Dr. Mutlu Güngördü), İstanbul.
• BİRAND, H., 1945, “Batı Karadeniz Kıyılarında Bir Botanik Gezisi” Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 7-8, İstanbul.
• BÜYÜKOĞLAN, F., 2010, Honaz Dağı ve Çevresinin Bitki Örtüsü, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt 18, N0.2, Kastamonu.
• CZECZOTT, H., 1939, A Contribution to the Knowledge of the Flora and Vegetation of Turkey, Repertorium Sperierum Novarum Regni Vegetabilis, Beihefte, Band CVII, Berlin
• ÇETİNKAYA,S., 2000, Yukarı B. Menderes Havzasının Bitki Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış doktora tezi, tezi yöneten Prof. Dr. Y. Dönmez), İstanbul.
• ÇOBAN,A., 2004;Ganos Dağlarındaki Kayın Kalıntıları ve Yeni Bitki Türleri, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 42, s.47, İstanbul
• ÇOBAN, A., 1996, Aşağı Kızılırmak–Yeşilırmak Arasındaki Sahanın Bitki Coğrafyası, (Basılmamış doktora tezi, tezi yöneten, Prof. Dr. Y. Dönmez) İst.
• ÇOŞKUN, S., 2000, B. Menderes- Yukarı Dalaman Çayı Arasındaki Sahanın Bitki Coğrafyası, (Basılmamış doktora tezi, tezi yöneten, Prof. Dr. Y. Dönmez) İst.
• DAVIS, P., 1965, Flora of Turkey and East Aegean Island, Edinburg.
• DÖNMEZ, Y., 1979, Kocaeli, Yarımadasının Bitki Coğrafyası, İ.Ü Yayın No: 2620 Coğrafya Enstitüsü yayın no: 112 İstanbul.
• DÖNMEZ, Y., 1968, Trakya Bitki Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları No : 51 İst.
• DÖNMEZ, Y., 1972, Kütahya Ovasının ve Çevresinin Fiziki Coğrafyası İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 1759, Coğrafya Enstitüsü Yayınları No: 70, İstanbul.
• ENGİN, İ., 1992, Değirmendere–Yanbolu Deresi ve Harşit Çayı Arasındaki Sahanın Bitki Coğrafyası, (Basılmamış doktora tezi, tezi yöneten Prof. Dr. Y. Dönmez), İstanbul.
• GEVELİ,M., 1998, Gerde Güneyindeki Sahanın (Köroğlu Dağları ve Çevresinin) Bitki Coğrafyası, (Basılmamış doktora tezi, tezi yöneten, Prof. Dr. Y. Dönmez), İstanbul.
• GÜNAL, N., 1986, Gediz–Büyük Menderes Arasındaki Sahanın Bitki Coğrafyası İstanbul Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü (Basılmamış doktora tezi, tezi yöneten Prof. Dr. Y. Dönmez), İstanbul.
• GÜNAL, N., 2003, Yukarı Gediz Havzasının Bitki Coğrafyası, Çantay Kitabevi, İst.
• GÜNGÖRDÜ, M., 1982, Güney Marmara Bölümünün (Doğu Kesimi) Bitki Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi, (Basılmamış doktora tezi, tezi yöneten Prof. Dr. Y. Dönmez), İstanbul.
• GÜNGÖRDÜ, M., 1993, Güney Marmara Bölümünün (Batı Kesimi) Bitki Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi (Basılmamış Doçentlik Tezi), İstanbul.
• İNANDIK, H., 1960, Türkiye Bitki Coğrafyasına Giriş, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları NO: 32, İstanbul.
• LOUIS, H., 1939, Das Naturlich Pflanzenkleid Anatoliens, Geographisch Gesehen Stuttgart.
• MATTFELD, J. 1929,“Die Planzengeographische Stellung Ost-Trakiens”, Verhandlungen des Botanischen Vereins der Provinz Brandenburg.
• REGEL, C. VON., 1963, Türkiye' nin Flora ve Vejetasyonuna Genel Bir Bakış (Tercüme A. Baytop – R. Denizci) Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Monografileri serisi No: 1, İzmir.
• SAYHAN, S., 1990, Teke Yarımadasının Bitki Coğrafyası (Basılmamış doktora tezi, tezi yöneten Prof. Dr. Y. Dönmez), İst.
• SÖNMEZ, S., 1996, Havran–Bakırçay Arasındaki Sahanın Bitki Coğrafyası, (Basılmamış doktora tezi, tezi yöneten, Prof. Dr. Y. Dönmez), İst.
• TURRIL, W. B., 1929,The Plant Life of the Balk,an Peninsula: 3, Oxford.
• ÜNALDI, Ü., 1990, Eğirdir Gölü Doğusunun Fiziki Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış doktora tezi, tezi yöneten Prof. Dr. Y. Dönmez), İst.
• WALTER, H., 1962, Türkiye’nin Vejetasyon Yapısı, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, No: 80, İstanbul.
• YALÇIN, S., 1980, Batı Karadeniz Bölümünün (Sakarya–Filyos Kesimi) Bitki Örtüsü İstanbul Üniversitesi (Basılmamış doktora tezi, tezi yöneten Prof. Dr. Y. Dönmez), İstanbul.
• YALÇIN, S., 1990, Filyos–Bartın Çayları Arasının Bitki Coğrafyası (Basılmamış doçentlik tezi) İstanbul.
• ZEDNIK, F., 1963, Türkiye Ormanları Bugüne Kadar Tatbik Edilen ve Gelecekte Tatbiki Tavsiye Edilen Silvikültürel Muameleler, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, No: 14, Ankara.