Sürdürülebilir Tarım Kapsamında İyi Tarım Uygulamalarının Değerlendirilmesi: Malatya İli Örneği

Year 2022, Issue: 44, 151 - 167, 08.07.2022

Süheyla Balcı Akova , İrfan Tapan

https://doi.org/10.26650/JGEOG2022-987872

Abstract

1950’li yıllardan sonra hızla artan dünya nüfusunun gıda ihtiyacını karşılamak için gelişmiş devletler, tarım alanlarında daha fazla gübre kullanılarak tarımda verimin arttırılacağı ve birim alandan daha fazla ürün elde edileceğini düşünmüşlerdir. Bu kapsamda özellikle gelişmekte olan devletler hem artan nüfusun gıda ihtiyacını karşılamak hem de uluslararası pazarlarda tarım alanında daha fazla söz sahibi olabilmek için çeşitli kimyasal ilaçlar ve suni gübre kullanımını yaygınlaştırdılar. Ancak aşırı suni gübre ve kimyasal ilaçların kullanımı çevre problemlerini de beraberinde getirmiştir. Birçok yerde toprak verimliliğini yitirmiş, çoraklaşmış, kimyasal gübreler ve ilaçlar sebebiyle elde edilen ürünler insan sağlığını tehdit eder duruma gelmiştir. İşte meydana gelen tüm bu sorunları gidermek için uluslararası kuruluşlar ve devletler toplantı ve konferanslar düzenleyerek sağlıklı beslenme için sürdürülebilir tarım modelleri üzerinde çalışmalar yapmaya başlamışlardır. Yapılan çalışmalar sonucunda birkaç tane sürdürülebilir tarım uygulamaları ortaya atılmıştır. Bu uygulamalardan bir tanesi de İyi Tarım Uygulamasıdır. Tüm dünyada hızla yayılan bu alternatif sürdürülebilir tarım modeli ülkemizde de 2007 yılından itibaren uygulanmaya başlanmıştır. Ülkemizde İyi Tarım Uygulamalarının uygulandığı illerden bir tanesi de Malatya ilidir. Bu çalışmada; sürdürülebilir tarımın önemi, İyi Tarım Uygulamalarının anlamı, dünyada ve Türkiye’de yıllara göre gelişimi ile Malatya ilinde uygulandığı tarihten günümüze kat ettiği gelişimi araştırılmıştır.

Keywords

Tarım, sürdürülebilir tarım, iyi tarım uygulamaları, Malatya

Evaluation of Good Agricultural Practices within the Scope of Sustainable Agriculture: the Case of Malatya

Abstract

To meet the food needs of the rapidly expanding global population after the 1950s, developed countries thought that by using more fertilizers in agricultural areas, productivity would increase and more yield would be obtained. Unfortunately, excessive use of artificial fertilizers and chemical pesticides generated environmental challenges. In many places, soil fertility has been depleted, becoming barren, and the yield obtained from the use of chemical fertilizers and pesticides have become a threat to human and environmental health. To solve these challenges, international organizations and nations have begun to develop sustainable agriculture models for healthy nutrition organizing associated meetings and conferences. As a result of the related studies, several sustainable agricultural practices have been proposed. One of these practices is entitled Good Agricultural Practices (GAP); and alternative, sustainable agriculture model that is spreading rapidly across the world that has been implemented in Turkey since 2007. Malatya is one of the provinces where GAP is applied in Turkey. This study investigates the importance of sustainable agriculture, the of GAP, its development over the years internationaly and in Turkey, and progress since its implementation in Malatya to the present.

Keywords

Agriculture, Sustainable Agriculture, Good Agricultural Practices, Malatya

References

• Aba, G. Ö., & Işın, Ş. (3-5 Eylül 2014). Dünyada ve Türkiye’de İyi Tarım Uygulamalarının Gelişimi. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, (s. 19-25). Samsun. google scholar
• Adenle, A. A., Sowe, S. K., Parayil, G., & Aginam, O. (2012). Analysis of Open Source Biotechnology in Developing Countries: An Emerging Framework for Sustainable Agriculture. Technology and Society, 34(3), 256-269. google scholar
• Akova, B. S., & Şahin, G. (2019). Turizmde Tarım Ürünlerinin Değerlendirilmesi: Muz Örneği. XI. IBANESS Kongreler Serisi (s. 812-822). Tekirdağ: University of Agribusiness and Rural Development/Bulgaria, University “St. Kliment Ohridski” Faculty of Economics/Macedonia. google scholar
• Akova, B. S., Bayartan, M., & Akova, İ. (2013). Yalova’da Kırsal Alanlarda Kalkınma İmkanları ve Sürdürülebilirlilik. M. Editör: Bayartan içinde, Prof. Dr. Süha Göney’e Armağan (s. 51-105). İstanbul: İstanbul Üniversitesi. google scholar
• Altındişli, A. (2008). Organik Tarımın Tarihi ve Gelişimi. Gıda Bilimi Dergisi. google scholar
• Altunlu, S. (2010). İyi Tarım Uygulamaları. GLOBALGAP/İyi Tarım Uygulamaları Semineri. Ankara: TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası. https://www.zmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=14060 &tipi=2&sube=0 google scholar
• Birleşmiş Milletler. (1987). World Commission on Environment and Development. Our Common Future. Oxford: Oxford University Press. s. 27. google scholar
• Çeker, A. (2016). Sürdürülebilir Tarım ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme. Turkish Studies, 11(2), 809-836. google scholar
• Doğan, B. (2017). Üreticilerin İyi Tarım Uygulamaları İstekliliklerini Etkileyen Faktörlerin Analizi: Kahramanmaraş İli Örneği. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. google scholar
• Ersun, N., & Arslan, K. (2011). Türkiye’de Organik Tarım ve İyi Tarım Uygulamaları Üretim ve Pazarlama Esasları. İstanbul Ticaret Odası Yayınları. google scholar
• Eryılmaz, G. A., & Kılıç, O. (2018). Türkiye’de Sürdürülebilir Tarım ve İyi Tarım Uygulamaları. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 4(21), 624631. google scholar
• Gafsi, M., Legagneux, B., Nguyen, G., & Robin, P. (2006). Towards Sustainable Farminh Systems: Effectiveness and Deficiency of the French Procedure os Sustainable Agriculture. Agricultural Systems, 90, 226-242. google scholar
• Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (2020). Türkiye’de İyi Tarım Uygulamalarının İstatistik Verileri. Ankara: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/ Bitkisel- Uretim/Iyi-Tarim-Uygulamalari/Istatistikler google scholar
• GLOBALGAP. (2020). Annual Repor 2020. https://globalgapsolutions. org/annual-report-2020/ google scholar
• GLOBALGAP. (2020). http://www.globalgap.org/uk_en/who-we-are/ members/retailers-food-service/index.html. 7.8.2021 tarihinde alındı google scholar
• Gözen, H. (2010). Seracılık Üretimi Faaliyetlerinde İyi Tarım Uygulamaları: Kıbrıs Magosa Örneği. Tekirdağ: Namık Kemal Üniversitesi,Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. google scholar
• Hazell, P. B. (2009). The Asian Green Revolution. (Vikipedi Düzenlemesi) Discussion Paper. Intl Food Policy Res Inst. google scholar
• İçel, C. D. (2007). Avrupa Birliği Ülkelerinde İyi Tarım Uygulamaları ve Türkiye ile Karşılaştırılması. Ankara: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, AB Uzmanlık Tezi. google scholar
• İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü. (2013). Malatya İlinde İyi Tarım Uygulamaları. Malatya. https://malatya.tarimorman.gov.tr/ Haber/221/Iyi-Tarim-Ve-Tahmin-Uyari-Sistemi google scholar
• İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü. (2020). Malatya’da Ekonomik Faaliyetler. Malatya. http://www.malatya.gov.tr/ekonomi Malatya Valiliği (2021). Faaliyetlerimiz 2021. Malatya. https://malatya. google scholar
• tarimorman.gov.tr/Belgeler/FAAL%C4%B0YETLER%C4 %B0M%C4%B0Z/FAAL%C4%B0YETLER%C4%B0M%C4 %B0Z-2021.pdf google scholar
• Marsh, J. S. (1997). The Policy Approach to Sustainable Farming Systems in the EU. Agriculture, Ecosystems and Environment, 64(2), 103-114. google scholar
• Pezikoğlu, F. (2012). Sürdürülebilir Tarım ve Kırsal Kalkınma Kavramı İçinde Tarım-Turizm-Kırsal Alan İlişkisi ve Sonuçları. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(22), 83-92. google scholar
• Resmi Gazete. (2004). İyi Tarım Uyugulamaları Hakkındaki Yönetmeliğin Yasalaştırılması. (Tarım ve Gıda Düzenlemesi) Ankara. google scholar
• Resmi Gazete. (2010). İyi Tarım Uygulamaları Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ. (Tarım ve Gıda Düzenlemesş) Ankara. google scholar
• Resmi Gazete. (2010). İyi Tarım Uygulamaları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik,. 29013. (Trım ve Gıda Düzenlemesi) Ankara. google scholar
• Tarım ve Orman Bakanlığı. (2020). Türkiye’de İyi Tarım Uygulamalarının İllere Göre Dağılımı. Ankara: https://www.tarimorman.gov.tr/ Konular/Bitkisel-Uretim/Iyi-Tarim-Uygulamalari. google scholar
• Tarnet. (2020). İyi Tarım Uygulamaları. 7.25.2020 tarihinde Tarnet: https://www.tarnet.com.tr>blog>iyi-tarım-uygulamaları adresinden alındı google scholar
• Toprak Mahsulleri Ofisi. (2020). 2020 Yılı Kuru Kayısı Üretimi. https:// www.tmo.gov.tr/Upload/Document/sektorraporlari/kurukayisi2020. pdf. google scholar
• Turhan, Ş. (2005). Tarımda Sürdürülebilirlik ve Organik Tarım. Tarım Ekonomisi Dergisi, 4(11), 13-24. google scholar
• Tutar, E. K., Tutar, F., & Tok, A. (2020). Geleneksel Üretim Yönteminden İyi Tarım Uygulamalarına Geçiş: Türkiye Örneği. Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 32(6), 832-844. google scholar
• Tüzel, Y. (2014). İyi Tarım Uygulamaları Hakkında Röportaj. http:// www.batipostasi.com/koseyazisi-103-Prof-Dr-Yuksel -TUZEL. google scholar
• W. T. Vakfı (2013). İyi Tarım Uygulamaları El Kitabı. 8.9.2021 tarihinde www.wwf.org.tr. adresinden alındı google scholar
• Yaşar, G. (2017). İyi Tarım Uygulamaları: Migros Ticaret Anonim Şirketi Örneği. KSDB, 9(2), 503-524. google scholar