Türk Ticaret Kanunu’nda Düzenlenen Teselsül Karinesinin Müteselsil Kefaletin Şekil Koşuluna Etkisi

Year 2017, Volume: 75 Issue: 2, 681 - 705, 31.12.2017

Nuri Aziz Midyat

Abstract

6098 sayılı Borçlar Kanunu ile kefaletin şekil koşulları ağırlaştırılmış ve müteselsil kefaletin geçerliliği için bu hususun kefilin el yazısıyla yazılmış olması şartı aranmıştır (BK md. 583). Buna karşılık Borçlar Kanunu ile aynı tarihte yürürlüğe giren 6102 sayılı Ticaret Kanunu’nda ise eski kanunda da yer alan teselsül karinesine ilişkin düzenleme korunmuş ve ticari işlere kefalet halinde kefaletin müteselsil nitelikte olduğu kabul edilmiştir (TTK md. 7). Bu iki kanunun birbirine zıt düzenlemeleri doktrinde ve uygulamada bu hükümlerden hangisine üstünlük tanınacağı konusunda tartışmalara neden olmuştur. Çalışmamızda Borçlar Kanunu’na nazaran özel hüküm niteliğinde olması sebebiyle Ticaret Kanunu düzenlemesine üstünlük tanınması gerektiği sonucuna varılmıştır. Ancak mevcut hukuk bakımından varılan bu sonuca rağmen de lege ferenda hükmün Alman Hukukunda olduğu gibi sadece tacirler bakımından uygulanması daha yerinde bir çözüm olacaktır. Bu bakımdan bu yönde bir kanun değişikliği yapılmasının gerekli olduğu kanaatindeyiz.

Keywords

Teselsül Karinesi, Müteselsil Kefalet, Kefaletin Şekli, Ticari iş, Özel Hüküm (Lex specialis)

The Statutory Presumption Regarding Joint And Several Liability Regulated In The Turkish Commercial Code And Its Effects On The Formal Requirements Of Solidary Suretyship

Abstract

The formal requirements for suretyship were aggravated in the Code of Obligations Act No. 6098 and the validity of a solidary suretyship was tied to the condition of being drawn up in handwriting by the guarantor (Code of Obligations Art. 583). However, Commercial Code Act No. 6102 enacted at the same time as the Act of Obligations, has maintained the statutory presumption on joint and several liability as regulated in its previous version and assumes that in cases of suretyships for business transactions the suretyship has the quality of a joint guarantee (Commercial Code Art. 7). These contradictory regulations of the two acts has led to controversy between doctrine and practice on which of the provision should prevail. In this study it is conclude that, considering the Commercial Code having the quality of a special law compared to the Act of Obligations, its provisions have to prevail. However, despite this conclusion reached in terms of the current law, de lege ferenda as in German Law, the application of the provision only for merchants would be a more appropriate solution. In this regard, we deem it necessary to amend the law in this sense. 

Keywords

Presumption of solidarity, Joint bail, Form of bail, Commercial transaction, Special provision (Lex Specialis)

References

• Acar, Özlem; Türk Borçlar Hukukunda Müteselsil Kefalet Sözleşmesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• Aday, Nejat; 4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 20 A Maddesinin Türk Ticaret Kanunu’nun İlgili Hükümleri Karşısında “Özel Kural” Sayılıp Sayılmayacağı Sorunu, İÜHFM, C.LXXIV, S.1, 2016, s.175-184.
• Akbulut, Pakize Ezgi; Borçlar Hukukunda Kesin Hükümsüzlük Yaptırımının Amaca Uygun Sınırlama (Teleolojik Redüksiyon) Yöntemi ile Daraltılması, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2016.
• Akıntürk, Turgut; Müteselsil Borçluluk, Ankara,1971.
• Akyol, Şener; Medeni Hukuka Giriş, 2. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2006.
• Altop, Atilla; Gerçek Kişilerce Gerçekleştirilen Aval İşlemlerine, TBK m.603 Hükmü Uyarınca Kefaletin Şekline, Kefil Olma Ehliyetine ve Eşin Rızasına İlişkin Hükümler Uygulanacak mıdır?, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayısı Cilt 15 Sayı: 1 Ocak 2016, Turhan Esener’e Armağan, C.2, s.291-303.
• Arkan, Sabih; Ticari İşletme Hukuku,23. Bası, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 2017.
• Ayan, Serkan; Kefalet Sözleşmesinde Kefilin Sorumluluğu, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013. Baş, Ece; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Kefalet Sözleşmesinin Geçerlilik Şartlarına İlişkin Bazı Yenilikler, İÜHFM, C. LXX, S.2, 2012, s.115-144.
• Beck, Emil; Das Neue Bürgschaftsrecht, Kommentar, Zürich,1942. Bénabent, Alain; Droit des Obligations,14. Edition, LGDJ, Paris, 2014.
• Bilgen, Mahmut; Öğreti ve Uygulamada Kefalet ve Yargılama Hukukuna İlişkin Uyuşmazlıklar, 2. Bası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2017. Bydlinski Peter, Münchener Kommentar zum BGB, 7. Auflage, München, 2016.
• Çağa, Tahir; Özel Hüküm Genel Hükmü Daima Bertaraf Eder Mi? Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 1991,Sayı:3, s. 366-375. Dalcı Özdoğan, Nurcihan; Müteselsil Sorumluluk, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2015.
• Edis, Seyfullah; Medeni Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, 6. Bası, 1997. Eren Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 21. Bası, Ankara, Yetkin Yayınevi, 2017. Gümüş, Mustafa Alper; Borçlar Hukuku Özel Hükümler, C.2, 3. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2014.
• Gündüz, Şefika Deren; 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kefalet Sözleşmesinin Şekli, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2015. Hatemi, Hüseyin; Medeni Hukuk’a Giriş, Gözden Geçirilmiş 7. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2013.
• Işıktaç, Yasemin/Metin, Sevtap; Hukuk Metodolojisi, 5. Tıpkı Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2016.
• Kendigelen, Abuzer; Türk Ticaret Kanunu -Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2011.
• Oğuzman, M. Kemal/Barlas, Nami; Medeni Hukuk, Giriş- Kaynaklar- Temel Kavramlar, 22. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2016.
• Oğuzman, M. Kemal/Öz, M. Turgut; Borçlar Hukuku Genel Hükümler C.2, 12. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2016.
• Özen, Burak; 6098 Sayılı Borçlar Kanunu Çerçevesinde Kefalet Sözleşmesi, 4. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2017.
• Pestalozzi, Christoph M., Basler Kommentar zum Schweizerichen Privatrecht, Obligationenrecht I, Art 1-529 OR, 3. Auflage, Basel-Genf-München, 2002. Poroy, Reha/Yasaman, Hamdi, Ticari İşletme Hukuku,15. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2015.
• Reisoğlu, Seza; Türk Kefalet Hukuku, Ankara, 2013. Schmidt, Karsten; Münchener Kommentar Zum HGB, 3. Auflage, München, 2013.
• Serozan, Rona; Hukukta Yöntem ve Mantık, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2017.
• Şahin Caner, Ayşenur; Türk Borçlar Kanununda Müteselsil Borçluluk, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• Şener, Oruç, Hami; Ticari İşletme Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2016. Tekinay, S. Sulhi, Ticari İşlerde Teselsül Karinesi, Hirsch’e Armağan, Ankara,1964, s. 509-518.
• Tekinay, S. Sulhi/Akman, Sermet/Burcuoğlu, Haluk/Altop, Atilla, Borçlar Hukuku Genel Hükümler,7. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1993.
• Ülgen, Hüseyin/Helvacı, Mehmet/Kendigelen, Abuzer/Kaya, Arslan/Nomer Ertan, Füsun; Ticari İşletme Hukuku, 4. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• Yavuz, Cevdet; Borçlar Hukuku Dersleri Özel Hükümler, (Yay. Haz. Cevdet Yavuz/Faruk Acar/Burak Özen), 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Güncellenmiş ve Yenilenmiş 9. Bası, İstanbul, Beta, 2014.
• Yıldırır, Efe Can; Birlikte Kefalet, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2013.
• Zevkliler, Aydın/Gökyayla, K. Emre; Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri,15. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2015.