TARIMSAL DESTEKLERİN DEĞİŞEN YAPISI VE YÜKSEK TARIMSAL DESTEKLERİN NEDENLERİ: TÜRKİYE İÇİN KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ

Year 2016, Volume: 66 Issue: 1, 45 - 65, 01.06.2016

Yüksel Bayraktar Erdem Bulut

https://doi.org/10.26560/iuifm.331697

Abstract

Tarımsal destekleme ödemeleri, tarım sektörünü korumak için uy-
gulanan önemli bir politikadır. Destekleme ödemelerinin GSYH’ya ora-
nı açısından Türkiye, OECD ve AB ülkeleri arasında en yüksek tarımsal
desteğe sahip ülkedir. Bu durum, büyük ölçüde Türk tarım sektöründeki
yapısal sorunlardan kaynaklanmaktadır. Bu çerçevede çalışmanın konusu-
nu, Türkiye’deki tarımsal desteklerde meydana gelen değişim ve yüksek
tarımsal desteklerin nedenleri oluşturmaktadır. Bunun için büyük ölçüde
OECD, AB ve Türkiye’ye ait veriler ele alınmış ve karşılaştırmalı olarak
analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda; tarımsal istidamın, tarımsal faaliyet-
lerden elde edilen üretici gelir düzeyinin, destekleme niteliğinin ve ürün
bazlı verilen destekleme politikalarının, Türkiye’de uygulanmakta olan
yüksek tarımsal desteklerin esas sebepleri olduğu gösterilmiştir. 

Keywords

Tarımsal Destekler, Türkiye’de Tarım Politikaları, Tarımsal İstihdam, Tarımsal Faaliyet Gelirleri

The Changing Structure of Agricultural Supports and the Causes of High Agricultural Supports: A Comparative Analysis for Turkey

Abstract

Agricultural support payment is an important policy for the protection
of agricultural sector. In terms of the ratio of agricultural support payments
to GDP, Turkey is the country that has the highest agricultural supports
among the OECD and the EU’s countries. This situation largely arises from
the structural problems of the Turkish agricultural sector. In this frame-
work, the reasons, which cause high agricultural support in Turkey, estab-
lish the subject of this study. Therefore, the data that belong to the OECD,
EU and Turkey were taken into account and analyzed comparatively. At the
end of the work it was revealed that, the main reasons of high agricultural
supports which are implemented in Turkey are; agricultural employment,
manufacturer’s level of income derived from agricultural activities, the fea-
ture of support and product-based support policies. 

Keywords

Agricultural Supports, Agricultural Policies in Turkey, Ag- ricultural Employment, Agricultural Activity Income

References

• Acar, Mustafa ve Erdem, Bulut (2010) “AB Ortak Tarım Politikası Reformları Işığında Türkiye’de Tarımsal Destekleme Politikaları: Eleştirel Bir Yaklaşım”, Çankırı Karatekin Üniversitesi SBE Dergisi, Sayı 1, ss: 1-23.
• Aslan, Mecbure ve İsmet, Boz (2005) “Doğrudan Gelir Desteğinin Tarımsal Amaçlı Kullanımını Etkileyen Faktörler”, Tarım Ekonomisi Dergisi, 11(2), ss: 61-70.
• Babacan, Aziz (1999) Genel Tarım Politikaları Çerçevesinde Doğrudan Gelir Ödemeleri Sistemi, 1. Baskı, Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı.
• Baldwin, Richard ve Charles, Wyplosz (2004) The Economics of European Integration, 1. Edition, London: Mc Graw Hill.
• Burfisher, E. Mary ve Jeffrey, Hopkins (2003) Decoupled Payments: Household Income Transfers in Contemporary United States Agriculture, Market and Trade, Economics Division, Economic Research Service, U.S. Department of Agriculture, Agricultural Economic Report No. 822.
• Çalışkan, Özgür (2011) “2013 Sonrası Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası: Avrupa Komisyonu’nun Reform Önerileri Üzerine Bir Değerlendirme”, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı: 38, ss: 137- 164.
• EC (2013) Agriculture in the European Union Statistical and Economic Information Report 2013, European Commision.
• EU (2013) Multiannual Financial Framework 2014-2020 and EU Budget 2014, Belgium.
• European Parliament (2010) The Single Payment Scheme After 2013: New Approach-New Targets, Brussels.
• Goodwin, K. Barry, Ashok H. Mishra ve Ayal, Kimhi (2007) Household Time Allocation and Endogenous Farm Structure: Implications for the Design of Agricultural Policies, The Hebrew University of Jerusalem, Discussion Paper No: 11.07, ss: 1-37.
• İKV (2006) Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası Reformları, İKV Yayınları, No. 193, Nisan 2006.
• Kalkınma Bakanlığı (2013), 2013 Yılı Programı, Ankara.
• Kalkınma Bakanlığı (2014) Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018, 2015 Yılı Programı, Ankara.
• Narin, Müslüme ve Fahriye, Öztürk (2004) Türk Tarım Politikaları ve Doğrudan Gelir Desteği, Türkiye İktisat Kongresi, İktisadi Sektörlerde Gelişme Stratejileri, Tebliğ Metinleri 1, Devlet Planlama Teşkilatı.
• OECD (2001) Decoupling: A Conceptual Overwiev, Paris 2001.
• Roberts, J. Michael, Barrett, Kirwan ve Jeffrey, Hopkins (2003) “The Incidence of Government Program Payments on Agricultural Land Rents: The Challenges of Identification”, American Journal of Agcicultural Economics, Vol 85, No 3, ss: 762-769.
• Sayın, Cengiz (2003) Türkiye’de Tarımsal Destekleme Politikaları, Reform Arayışları, IMF, GATT ve AB Yansımaları, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Ankara.
• Tan, Sibel ve İkay, Dellal (2003) “Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası”, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü - Bakış, Sayı 2, (Mart 2003): ss. 1–5.
• Teoman, Özgür (2012) Fark Ödeme Sistemi – Buğdayda Uygulanabilirlik, Türkiye Ekonomi Kurumu, Tartışma Metni 2012/36.
• Tielu, Apelu ve Ivan, Roberts (1998) Farm Income Support: Implacations for Gains from Trade of Changes in Methods of Support Overseas, Australian Bureau of Agricultural and Resource Economics.
• TÜİK (2007) İstatistik Göstergeler 1923-2006, Ankara.
• TÜİK (2013) Ekonomik Göstergeler 2013-2, Ankara.
• Weber, G. Jeremy ve Nigel, Key (2012) “How Much Do Decoupled Payments Affect Production? An Instrumental Variable Approach With Panel Data”, American Journal of Agricultural Economics, Vol 94, No 1, ss: 52-66.