Hâcû-yi Kirmânî’nin Rubailerinde Şahsiyetler / Personalities in the Rubaies of Khwaju Kermani

Year 2016, Issue: 28, 247 - 273, 13.07.2017

Yasemin Yaylalı

Abstract

Öz: Hâcû, İran’ın Hicri sekizinci asır büyük şair ve âriflerindendir. Eserlerinden iyi bir eğitim gördüğü, özellikle astronomi alanında bilgi sahibi olduğu anlaşılan Hâcû, şiirlerinde asrının ilimlerine yer vermiş; satranç, mantık, felsefe, musiki vb. ilimlerin ıstılahlarını kullanmıştır. Eserlerinde din dışı konular ile tasavvufî ve hikemî meseleleri büyük bir ustalıkla bağdaştırmış; en çok başarı gösterdiği gazel tarzında Sâdî ile Hâfız arasında bir köprü görevi üstlenmiştir. Söz konusu çalışmada Hâcû’nun Divan’ında yer alan rubailer Farsçadan Türkçeye çevrilmiş ve bunlar içerisinde tarihî, mitolojik ve dinî şahsiyetler ile aşk hikâyelerinin kahramanlarına yer verilerek incelenmiştir. Bu inceleme neticesinde Hâcû’nun bu rubailerde tarihî, mitolojik ve dinî şahsiyetler ile aşk hikâyelerinin kahramanlarına nasıl ve ne şekilde yer verdiği ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: Rubai, Tarihî ve mitolojik şahsiyetler, Peygamber.

Abstract: Khwaju is one of the great poets and wises of Iran in the 8th century Hijri. As known from his works that he had a good education and knowledge especially in the field of astronomy; Khwaju incorporated sciences of that century into his poems and used scientific terms such as chess, reason, philosophy and music. He associated non-religious matters with sufistic and philosophic matters in his works with a great mastery and he took over a bridge between Saadi and Hafez in the style of ghazel he liked best. In mentioned study, The rubaies taking the place in Khwaju’s collected poems are translated from Persian into Turkish and those including historic, mythologic and religious personalities and the heroes of love stories have been examines. In the result of this study, it was indicated that how Khwaju took the place historic, mythologic and religious personalıties or the heroes of love stories in these rubaies.

Keywords: Rubaie, historic and mythologic personalities, prophet.