Pandemic Closure in the Context of Death Sociology: Love, Sensation, and Nothingness

Yıl 2021, Cilt: 41 Sayı: 2, 221 - 242, 31.12.2021

Adem Sağır

Öz

This study discusses the social closure of death during the COVID-19 pandemic. Modernism created death isolation by transferring illness over to hospitals. On the other hand, the pandemic has isolated death for the first time in the social sphere outside of a spatial area such as hospitals. The absence of a ready-made text discussing the sociology of death in studies related to pandemics reveals the original value of this study. Current studies cover death not as the main constituent item but as a complementary subtitle of other topics within the text. This study addresses death as the founding item and dominant actor of the pandemic process. The study seeks an answer to the question of why death should be discussed with regard to the pandemic. The text discusses the relationship between death and society through the concept of social closure, using the concept of social closure with a basis on love and sensation. The first part of the study deals with the concepts of isolation and closure through death. The concept of death desensitization is used with regard to social space itself and which the pandemic has numbed. The study focuses on questioning why death should always be on our agenda. This focus is also intended to raise discussions on how death is managed, both in discourse and in practice. The final stage of the study emphasizes death to be the reality that will update the state of society in the age of epidemics.

Anahtar Kelimeler

Pandemic, Death, Sociology of Death, Death Insensitivity, Control, Corpse

Ölüm Sosyolojisi Bağlamında Pandem(ik) Kapatılma: Sevgi, Duyumsama ve Hiçlik

Öz

Bu çalışma, Covid-19 pandemisi sürecinde ölümün toplumsal kapatılmasını tartışmaktadır. Modernizm, hastanelere transfer ettiği hastalık olgusu üzerinden ölümle ilgili bir tecrit yarattı. Pandemi ise ölümü, ilk defa hastane gibi mekânsal bir alanın dışında toplumsal alanda tecrit etmektedir. Pandemiyle ilişkili çalışmalarda ölümün sosyolojisini tartışan hali hazır bir metnin olmaması, çalışmanın özgün değerini ortaya koymaktadır. Mevcut çalışmalarda ölüm, metinlerin ana kurucu öğesi olarak değil, diğer konuların tamamlayıcı bir alt başlığı olarak kullanılmaktadır. Ölümün toplumsal sınırlarını tartışan çalışma, ölümün niçin temel bir aktör olduğunu sosyolojik olarak betimlemektedir. Bu çalışma ölümü, pandemi sürecinin kurucu öğesi ve başat aktörü olarak ele almaktadır. Çalışma pandemide niçin ölüm tartışılmalı sorusuna yanıt aramaktadır. Öte yandan çalışmada ölüm-toplum ilişkisini toplumsal kapatılma kavramı üzerinden tartışmaktadır. Çalışma, toplumsal kapatılma kavramını sevgi ve duyumsama üzerinden hareketle tartışmaktadır. Çalışmanın ilk bölümleri, tecrit ve kapatılma kavramlarını ölüm üzerinden ele almıştır. Ölüm duyarsızlaşması ve ölü beden yönetimi kavramlarını ise pandeminin hissizleştirdiği toplumsal alanın kendisine atıfla kullanmaktadır. Çalışmada pandemiyle ilişkilendirilmiş girişin temel kaygısı, ölümün niçin sürekli gündemimizde olması gerektiğini sorgulamaya odaklıdır. Bu odak, ölümün hem söylemde hem pratikte nasıl yönetildiğine dair tartışmaları da gündeme getirmek anlamına gelmektedir. Çalışma sonuç olarak salgınlar çağında topluluk halini güncelleyecek gerçekliğin ölüm olduğu vurgusunu yapmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Pandemi, Ölüm, Ölüm Sosyolojisi, Ölüm Duyarsızlığı, Ölü Beden

Kaynakça

• Agamben, G. (2020, February 27). COVID-19: Gerekçesiz bir acil durumun yarattığı istisna hali. Retrieved from https://terrabayt.com/covid19/covid-19-gerekcesiz-bir-acil-durumun-yarattigiistisna- hali/
• Ariés, P. (2020). Batıda ölümün tarihi [History of death in the West] (I. Gürbüz, Tran.). Everest Yayınları.
• Aykan, B., & Bilginer, O. (2021). Salgın halleri Covid-19 ve toplumsal eşitsizlikler. Nika Yayınevi.
• Aykut, A. S. (2004). Ölüm: aşk ve inanç renginde. Cogito, 40, 192–211.
• Baudrillard, J. (2016). Simgesel değiş tokuş ve ölüm [Symbolic exchange and death] (O. Adanır, Tran.). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Bauman, Z. (2018). Ölüm, ölümsüzlük ve diğer hayat stratejileri [Mortality, immortality, and other life strategies] (N. Demirdöven, Tran.). Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2021). Sosyoloji ne işe yarar? [What use is sociology] (A. E. Pilgir, Tran.). Ayrıntı Yayınları.
• Berardi, F. (2020, March 19). Psiko-Deflasyon günlükleri. Retrieved from: https://terrabayt.com/ dusunce/psiko-deflasyon-gunlukleri/
• Beyer, S., & Gorris, L. (2016, February 20). Umberto Eco ölüm ve listeler [Umberto Eco death and lists] (M. Cansever, Tran.). Retrieved from: http://www.sanatatak.com/view/umberto-eco-olumve- listeler
• Canetti, E. (2010). Kitle ve iktidar (G. Aygen, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Carr, D., Boerner, K., & Moorman, S. (2020). Bereavement in the time of Coronavirus: Unprecedented challenges demand novel interventions. Journal of Aging & Social Policy, 32(4-5), 425–431.
• Crawford, D. H. (2020). Ölümcül yakınlıklar / mikroplar tarihimizi nasıl şekillendirdi [Deadly companions: How microbes shaped our history] (G. Koca, Tran.). Metis Yayınları.
• Çakı, F. (2020). Modernitenin pandemik halleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Çelik, F., & Gündüz, N. (2020). Covid-19 pandemisinde yas. Klinik Psikiyatri Dergisi, 23(1), 99–102.
• Çubuk, B. (2020). COVID-19 ile gelen kayıp nesne, yas ve depresyon. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(21), 90–99.
• Dastur, F. (2019). Ölümle yüzleşmek/ felsefi bir soruşturma [How are we to confront death? An introduction to philosophy] (S. Oruç, Tran.). Pinhan Yayıncılık.
• Defoe, D. (2020). Veba yılı günlüğü [A journal of the plague] (İ. Kantemir, Tran.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Demertzis, N., & Eyerman, R. (2020). COVID-19 as cultural trauma. American Journal of Cultural Sociology, 8(3), 428–450.
• Durkheim, E. (2011). Dini hayatın ilkel biçimleri [The elementary forms of the religious life] (F. Aydın, Tran.). Eski Yeni Yayınları.
• Durkheim, E. (2015). İntihar [Suicide] (Z. İlkgelen, Tran.). Pozitif Yayınları. Durkheim, E. (2021). Sosyoloji ve eylem [Sociology and social action] (Ö. Ozankaya, Tran.). Cem Yayınevi.
• Elbek, O., & Pala, K. (2021). Pandeminin düşürdüğü maskeler Covid-19 salgınının muhasebesi. İletişim Yayınları.
• Foucault, M. (2005). Başka mekanlara dair, özne ve iktidar [Of other spaces] (I. Ergüden & O. Akınhay, Trans.). Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2015). Büyük kapatılma, seçme yazılar 3 [The great confinement (Selected writings 3)] (I. Ergüden, Tran.). Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2019). Hapishanenin doğuşu (M. A. Kılıçbay, Çev.). İmge Kitabevi Yayınları.
• Foucault, M. (2020). Deliliğin tarihi [History of madness] (M. A. Kılıçbay, Tran.). İmge Kitabevi Yayınları.
• Frang, C., & Comery, A. (2020). Understanding grief in a time COVID-19- A hypothetical approach to challenges and support. Advance. (Preprint). https://doi.org/10.31124/advance.12687788.v1
• Gamino, L. A., Sewell, K. W., & Easterling, L. W. (2000). Scott and white grief study-phase 2: Toward an adaptive model of grief. Death Studies, 24(7), 633–660.
• Gesi, C., Carmassi, C., Cerveri, G., Carpita, B., Cremone, I. M., & Dell’Osso, L. (2020). Complicated grief: What to expect after the coronavirus pandemic. Frontiers in Psychiatry, 11, 489.
• Giddens, A. (2014). Modernite ve bireysel kimlik / geç modern çağda benlik ve toplum [Modernity and self-identity] (Ü. Tatlıcan, Tran.). Say Yayınları.
• Hacker, J. (2020). İnsanlar, salgınlar ve mikroplar [Menschen, Seuchen und Mikroben] (B. Hertsch, Tran.). Runik Kitap.
• Hamid, W., & Jahangir, M. S. (2020). Dying, death and mourning amid COVID-19 pandemic in Kasmir: A qualitative study. OMEGA- Journal of Death and Dying, 0(0), 1–26.
• Hobbes, T. (2019). Leviathan (S. Lim, Tran.). Yapı Kredi Yayınları. Kalgı, M. E. (2021). Covid-19 salgınına yakalanan kişilerde dindarlık ve dini başa çıkma. Turkish Journal of Religious Studies, 12(1), 131-150.
• Karaarslan, F., & Doğan, S. (2021). Rutin ve hayret bir imkan ve imtihan olarak pandemi. DBY Yayınları.
• Kellehear, A. (2012). Ölümün toplumsal tarihi [A social history of dying] (T. Kılınç, Tran.). Phoenix Yayınevi.
• Levinas, E. (2014). Ölüm ve zaman [Death and time] (N. Başer, Tran.). Ayrıntı Yayınları.
• Lifton, R. J. (1973). On death and death symbolism: The Hiroshima disaster. In E. Wyshogrod, (Ed.) The phenomenon of death: Faces of mortality. Harper & Ron.
• Lupton, D., & Willis, K. (2021). COVID society: Introduction. In D. Lupton & K. Willis (Eds.), The COVID-19 crisis: Social perspectives. Routledge.
• Solomon, R. C., & Malpas, J. (2006). Ölüm ve felsefe [Death and philosophy] (N. Küçük, Tran.). İthaki Yayınları.
• Rasmussen, K. R. (1968). The multi-ordered urban area: A ghetto. Phylon, 29(3), 282–290.
• Rousseau, J. J. (2019). Toplum sözleşmesi [The social contract] (V. Günyol, Tran.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Sağır, A. (2017). Ölüm sosyolojisi. Phoenix Yayınevi.
• Sağır, A. (2020). Ölümün ve ölmenin büyük kapatılması olarak ölü beden kimin? In M. B. Bulut (Ed.), Ölüm ve intihar. Nobel Yayınları.
• Sağır, A., & Aktaş, Z. (2020). Ölü beden yönetiminde dini mesleki bir form: Gassal. Journal of Economy Culture and Society, 1(1), 269–289.
• Sami, S. (2021). Covid-19 nedeniyle yakınlarını kaybeden bireylerde yas süreci ve dini başa çıkma. İlahiyat Tetkikleri Dergisi, 55(1), 421–444.
• Saramago, J. (2005). Körlük [Blindness] (A. Derman, Tran.). Can Yayınları.
• Saramago, J. (2016). Ölüm bir varmış bir yokmuş (M. N. Kutlu, Çev.). Kırmızı Kedi Yayınevi.
• Savaş, E. (2020). Covid-19 sürecinde yas. Türkiye Sosyal Hizmetler Araştırma Dergisi, 4(3), 82–90.
• Sennett, R. (2006). Ten ve taş: Batı uygarlığında beden ve şehir [Flesh and stone: The body and the city in Western civilization] (T. Birkan, Tran.). Metis Yayınları.
• van Gennep, A. (2019). The rites of passage. University of Chicago Press. Wacquant, L. (2006). What is a ghetto? Constructing a sociological concept. Retrieved from http:// citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.572.465&rep=rep1&type=pdf.
• Ward, R.R. (2020). A sociology of the COVID-19 pandemic: A commentary and research agenda for sociologist. Journal of Sociology, 56(4), 726–735.
• Yağlı, N. (2020). Salgın döneminde yas ve din ilişkisi üzerine psikososyal bir değerlendirme. Turkish Studies, 15(6), 925–947.
• Yalom, I. D. (2017). Güneşe bakmak ölümle yüzleşmek [Staring at the sun] (Z. Babayiğit, Çev.). Pegasus Yayınları.
• Yenen, O. Ş., & Badur, S. (2020). Pandemi ve Covid-19. Ayrıntı Yayınları.
• Zhai, Y., & Du, X. (2020). Loss and grief amidst COVID-19: A path to adaptation and resilience. Brain, Behavior and Immunity, 87, 80–81.
• Zizek, S. (2020a, February 28). Koronavirüsü, kapitalizme Kill Bill-vari bir darbedir, komünizmin yeniden icat edilmesine yol açabilir. Retrieved from: https://terrabayt.com/covid19/zizekkoronavirusu- kapitalizme-kill-bill-vari-bir-darbedir-komunizmin-yeniden-icat-edilmesine-yolacabilir/
• Zizek, S. (2020b, March 12). Koronavirüsü karar vermeye zorluyor: Ya küresel komünizm ya orman kanunları. Retrieved from: https://terrabayt.com/dusunce/zizek-koronavirusu-karar-vermeyezorluyor- ya-kuresel-komunizm-ya-orman-kanunlari/