In the Archives of Marcel Fournier and Marcel Mauss

Year 2022, Volume: 42 Issue: 2, 613 - 646, 30.12.2022

Marcel Fournier Şeyda Sevde Tunçbilek

https://doi.org/10.26650/SJ.2022.42.2.0102

Abstract

Marcel Fournier, born in Quebec in 1945, completed his sociology studies at the University of Montréal and defended his master’s thesis under the supervision of Marcel Rioux at the same university. He came to France to pursue his doctoral study at the École pratique des hautes études under the supervision of Bourdieu. From 1974, when he defended his thesis, he began working at the University of Montréal, where he would spend his entire academic career, in the Department of Sociology. Fournier, who has many publications on sociology of culture, sociology of science and sociological theory, is accepted as the main reference in the field today, especially with his research on the history of French sociology and the Durkheim school. His book Marcel Mauss, published in 1994, is a prosopography that tells the history of both Mauss individually and the Durkheim school. After this biography, Fournier prepared Écrits politiques (1997), a compilation of Mauss’ political writings published in different journals. Lettres à Marcel Mauss, which they edited with Philippe Besnard in 1998, consists of the correspondence between Durkheim and Mauss. Fournier, in collaboration with Jean Terrier, helped to publish Mauss’ unfinished work La nation, ou le sens du social and published Émile Durkheim (1858-1917), the first biography of Durkheim written in French in 2007. Today, it is almost impossible to work in the field of French sociological history without referring to these works, which Fournier personally wrote or edited for publication. This interview, which is the outcome of two meetings held in Paris on 15 and 26 October 2022, proceeds along the line of Durkheim-Mauss-Lévi-Strauss-Bourdieu and, touches on from the story of Mauss’ archive to his personality, political engagement, working method and, of course, his relationship with Durkheim.

Keywords

French Sociology, Mauss, Durkheim, Lévi-Strauss, Bourdieu, Fransız sosyolojisi

MARCEL FOURNIER İLE MARCEL MAUSS’UN ARŞİVİNDE

Abstract

945 yılında Québec’te doğan Marcel Fournier, Montréal Üniversitesinde sosyoloji eğitimini tamamladıktan sonra aynı üniversitede Marcel Rioux danışmanlığında yüksek lisans tezini savunur. Doktora araştırmasını, Fransa’da École pratique des hautes études’de Bourdieu danışmanlığında yürütür. Tezini savunduğu 1974 yılından itibaren, bütün akademik kariyerini geçireceği Montréal Üniversitesi Sosyoloji Bölümünde göreve başlar.

Kültür sosyolojisi, bilim sosyolojisi, sosyolojik teori konularında çalışmaları bulunan Fournier, özellikle Fransız sosyoloji tarihi ve Durkheim ekolü hakkındaki çalışmalarıyla bugün alandaki temel başvuru kaynağıdır. 1994 yılında yayımladığı Marcel Mauss kitabı hem bireysel olarak Mauss’un hem de Durkheim ekolünün hikâyesini anlatan bir prosopografi çalışmasıdır. Bu biyografinin hemen ardından Fournier, Mauss’un farklı dergilerde yayımlanmış politik yazılarının derlemesi olan Écrits politiques’i (1997) yayıma hazırlar. 1998 yılında Philippe Besnard ile derledikleri Lettres à Marcel Mauss, Durkheim ile Mauss arasındaki yazışmalardan oluşmaktadır. Jean Terrier ile birlikte Mauss’un yarım kalmış eseri La nation, ou le sens du social’in yayımlanmasını sağlayan Fournier, 2007 yılında bu defa Durkheim’ın Fransızca yazılmış ilk biyografisi olma özelliğini taşıyan Émile Durkheim (1858-1917) kitabını yayımlar. Bugün Fournier’nin bizzat kaleme aldığı ya da yayımlanmasını sağladığı bu eserlere başvurmaksızın Fransız sosyoloji tarihi alanında çalışma yapmak neredeyse imkânsızdır. 15 Ekim ve 26 Ekim 2022 tarihlerinde Paris’te gerçekleştirilen iki görüşmenin çıktısı olan bu söyleşi Durkheim-Mauss-Lévi- Strauss-Bourdieu hattında ilerlemekte, Mauss’un arşivinin hikâyesinden kişiliğine, politik duruşuna, çalışma yöntemine ve elbette Durkheim ile olan ilişkisine dair pek çok noktaya değinmektedir.

Keywords

Fransız sosyolojisi, Mauss, Durkheim, Lévi-Strauss, Bourdieu

DANS LES ARCHIVES DE MARCEL MAUSS AVEC MARCEL FOURNIER

Abstract

Marcel Fournier, né en 1945 au Québec, après avoir terminé sa formation en sociologie à l’Université de Montréal, il rédige sa thèse de maîtrise sous la direction de Marcel Rioux dans la même université. Il poursuit ensuite en France ses études doctorales à l’École pratique des hautes études (EPHE) sous la direction de Pierre Bourdieu. Professeur adjoint au Département de sociologie de l’Université de Montréal dès 1974, il est promu professeur agrégé puis professeur titulaire en 1986. Fournier, qui réalise des travaux sur la sociologie de la culture, la sociologie des sciences et la théorie sociologique, est connu internationalement pour ceux sur l’École sociologique française et en particulier ses deux magistrales biographies de Marcel Mauss (1994) et d’Émile Durkheim (2007). Après sa grande biographie de Marcel Mauss, basée sur la consultation des archives et les témoignages, il édite aussi tous les écrits politiques de Mauss (Écrits politiques, 1997), les correspondances entre Durkheim et Mauss (Lettres à Marcel Mauss, 1998) en collaboration avec Philippe Besnard, et un livre inachevé de Mauss (La Nation, ou le sens du social) en collaboration avec Jean Terrier. À savoir qu’il est presque impossible est presque impossible aujourd’hui de mener une recherche dans le domaine de l’histoire de la sociologie française sans se référer à ces travaux, que Fournier a personnellement écrits ou édités pour publication. Cet entretien, fruit de deux rencontres tenues à Paris les 15 et 26 octobre 2022, suit la ligne de Durkheim-Mauss-Lévi-Strauss-Bourdieu, et aborde différents sujets tels

l’histoire des archives de Mauss, sa personnalité, son engagement politique, sa méthode de travail et, bien sûr, sa relation avec Durkheim.

Keywords

Sociologie française, Mauss, Durkheim, Lévi-Strauss, Bourdieu, French Sociology, Mauss, Durkheim, Lévi-Strauss, Bourdieu, Fransız sosyolojisi

References

• DANS LES ARCHIVES DE MARCEL MAUSS AVEC MARCEL FOURNIER