Social Services, Neoliberal Policies, and Ethical Dilemmas in Turkey

Year 2021, , 451 - 484, 31.12.2021

Pınar Akkuş

https://doi.org/10.26650/jspc.2021.81.836634

Abstract

This study investigates the factors that impede social workers from offering optimal social service in Turkey, specifically in terms of implementing the principles of occupational ethics and fulfilling their occupational responsibilities. It also aims to discuss the integral role of social service professionals in ethical practice. To understand the factors affecting the decision-making processes involved in resolving ethical dilemmas in the field of social services in Turkey, it is necessary to thoroughly investigate the approach being applied to formulating social policies. Therefore, by means of a theoretical discussion of the political context pertaining to the provision of social services, this study presents a critical analysis of the factors impeding the application of ethical practices.. First, the study traces the evolution of the social welfare state and social policies, specifically in Turkey as well as from a general global perspective. Following this investigation, the study evaluates the negative impacts of neoliberal policies shaping the ethical decision-making processes of social service professionals. Finally, we propose that to work ethically, incorporate healthy practices, and provide social services in a manner that fosters human dignity, it is essential for social service professionals to lobby at a political level. For this reason, social service needs to be considered at the macro level.

Keywords

Neoliberal policies, social services, social work, social policy, ethical practice

Türkiye’de Sosyal Hizmetler, Neo-Liberal Politikalar ve Etik İkilemler

Abstract

Bu çalışma, sosyal hizmetler alanındaki mesleki etik ilke ve sorumlulukların Türkiye’de hayata geçirilmesini güçleştiren etmenleri irdelemek ve sosyal hizmet profesyonellerinin etik uygulamadaki kilit konumunu görünür kılmak amacı ile kaleme alınmıştır. Türkiye’de sosyal hizmet alanında karşılaşılan etik ikilemlerde karar verme sürecini etkileyen etmenleri tartışırken “nasıl bir sosyal politika anlayışıyla hareket edildiği”ni irdelemek son derece önemlidir. Bu nedenle çalışmada, etik uygulama yapmanın önünde engel oluşturan etmenler, sosyal hizmetin hayata geçtiği politik bağlam üzerine yapılan teorik tartışmalarla ve eleştirel bir perspektifle ele alınmaya çalışılmıştır. Öncelikle sosyal refah devletinin ve sosyal politikaların Dünyada ve Türkiye’de geçirdiği dönüşüm tarihsel açıdan ele alınmış, ardından sosyal hizmet profesyonellerinin etik karar verme süreçlerini şekillendiren neo-liberal politikaların, sosyal hizmetler alanı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak etik/iyi uygulama yapabilmek ve insan onuruna yakışır şekilde sosyal hizmet sunabilmek için sosyal hizmet profesyonellerinin politik düzlemde mücadele yürütmesi ve sosyal hizmetlerin makro düzeyde ele alınması gerektiği vurgulanmıştır.

Keywords

neo-liberal politikalar, sosyal hizmetler, sosyal çalışma, sosyal politika, etik uygulama

References

• Acar, H., İçağasıoğlu Çoban, A. ve Polat, G. (2017). Sosyal Hizmetlerde Yanlış Uygulamalar, Etik İhlaller ve Sorunlara İlişkin Bir Araştırma. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Adalet Bakanlığı. (2011, Eylül). Şubat 15, 2020 tarihinde 1921, 1924, 1961 ve 1982 Anayasaları (Karşılaştırma Tablosu). Erişim adresi: http://www.adalet.gov.tr/duyurular/2011/eylul/anayasalar/1982.pdf
• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2020). Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü. Sosyal Yardım Programlarımız. Erişim adresi: https://www.ailevecalisma.gov.tr/sygm/programlarimiz/sosyal-yardim-programlarimiz/
• Akkuş, P. (2010). Sosyal Hizmet Çalışanlarının Hak Kayıpları. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi(42), 53-61.
• Akkuş, P. (2014). Cinsel İstismar Mağduru Kız Çocuklar: Sosyolojik ve Viktimolojik Bir İnceleme. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü Sosyal Bilimler Anabilim Dalı, İstanbul.
• Anayasa. (1961). Resmî Gazete Tarih: 20.7.1961, Sayı: 10859 Düstur No: 4 Tertip 1-2, s.2930: Kemal Gözler, Türk Anayasaları, Bursa, Ekin Kitabevi Yayınları, 1999, s.117-215. Erişim adresi: http://www.anayasa.gen.tr/1961ay.htm
• Anayasa. (1982). Resmî Gazete Tarih: 9/11/1982 Sayı : 17863 (Mükerrer) Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 22 Sayfa : 3. Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf
• Artan, T. (2012). Yerel Yönetimlerde Sosyal Hizmetler. Ankara: SABEV Yayınları.
• Aslan, B. (2010). Küresel Politikalar ve Sosyal Hizmetler. N. Küçükkaraca, K. Aydın, H. Uğuroğlu, Ş. Doğan ve E. Erpak Demir (Ed.), Küreselleşen Dünyada Sosyal Hizmetler, Sorunlar ve Çözümlerimiz (20-21 Aralık 2008) içinde (s. 95-102). Ankara: Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası.
• Attrash-Najjar , A., & Strier, R. (2020). Moral Distress and Privatisation: Lost in Neoliberal Transition. Ethics and Social Welfare, 14(1), 21-38.
• Badiou, A. (2013). Etik: Kötülük Kavrayışı Üzerine Bir Deneme (3 b.). (T. Birkan, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Banks, S. (2008). Critical Commentary : Social Work Ethics. British Journal of Social Work, 38(6), 1238-1249.
• Bauman, Z. (2017a). Azınlığın Zenginliği Hepimizin Çıkarına mıdır? (3. b.). (H. Keser, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2017b). Nesnesini ve İsmini Arayan Semptomlar. H. Geiselberger (Ed.), Büyük Gerileme içinde (M. Şahin, A. Biçen, A. N. Bingöl ve O. Kılıç, Çev., 2. b., s. 30-43). İstanbul: Metis Yayınları.
• Bauman, Z. (2018a). Kuşatılmış Toplum. (A. E. Pilgir, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2018b). Akışkan Hayat. (A. E. Pilgir, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Berk, F. (2014). Farklı Devlet Sistemlerinde Karşılaştırmalı Sosyal Refah ve Hizmet Modelleri. İstanbul: Sokak Kitapları.
• Bourdieu, P. (2015a). Devlet Elini Çekince. P. Bourdieu ve ark. (Ed.), Dünyanın Sefaleti içinde (L. Ünsaldı, A. Sümer, H. E. Mescioğlu, Ö. İlyas, L. Tutalar, B. Öztürk, . . . Ö. Akkaya, Çev., s. 307-317). Ankara: Heretik.
• Bourdieu, P. (2015b). İmkansız Görev. P. Bourdieu ve ark. (Ed.), Dünyanın Sefaleti içinde (L. Ünsaldı, A. Sümer, H. E. Mescioğlu, Ö. İlyas, L. Tutalar, B. Öztürk, . . . Ö. Akkaya, Çev., s. 319-339). Ankara: Heretik.
• Brody, R. ve Nair, M. D. (2020). Makro Sosyal Hizmet. (C. Bolgün, Çev.) Ankara: Nika Yayınevi.
• Buğra, A. (2013). Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye'de Sosyal Politika (6. b.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Butler, J. (2020). Kapitalizmin Sınırları Var. E. Ünal (Ed.), Çivisi Çıkan Dünya içinde (s. 81-85). İstanbul: Runik Kitap.
• Butler, J. (2020, May 13). Judith Butler on the Violence of Neglect Amid a Health Crisis. (By F. Wade). Retrieved from: https://www.thenation.com/article/culture/judith-butler-force-of-nonviolence-interview/
• Cılga, İ. (2004). Türkiye'de Eşitsiz Gelişme Sürecinde Devlet Sorunu ve Sosyal Hizmetlerin Geleceği. 6. Ulusal Sosyal Hizmetler Konferansı: Küreselleşme, Sosyal Adalet ve Sosyal Hizmetler (s. 293-302). Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Genel Merkezi.
• Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi . (2018). (Kararname Numarası: 1). (10 Temmuz 2018 Tarihli ve 30474 Sayılı Resmî Gazete). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180710-1.pdf
• Çağlar Chesley, M. (2020). Mülteci Hakederliği ve Toplumsal Cinsiyet Temelli Kırılganlık Arasındaki İlişkiyi Anlamak: Uluslararası Koruma Altındaki Mülteciler İçin Sosyal Yardımlar Örneği. K. Biehl ve D. Danış (Ed.), Toplumsal Cinsiyet Perspektifinden Türkiye’de Göç Araştırmaları içinde (s. 143-163). İstanbul: SU Gender ve GAR.
• Çetin, H. (2015). Sosyal Adalet, Sosyal Hizmetler ve Bütçe. Toplum ve Sosyal Hizmet, 26 (2), 145-157.
• Çınar, Y. (2018). Modernleşme ve Bağimlilik Teorisi Ekseninde Marshall Yardimi ve Türkiye. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 325-350.
• Deutsche Welle Türkiye. (2020, Mayıs 19). Türkiye'nin yüzde 34'ü sosyal yardım aldı: Erişim adresi: https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiyenin-y%C3%BCzde-34%C3%BC-sosyal-yard%C4%B1m-ald%C4%B1/a-53495005
• Dominelli, L. (2018). Yeşil Sosyal Hizmet. (G. Çelik, Çev.) Ankara: Nika Yayınevi.
• Ellison, N. (2011). Neo-Liberalizm. P. Allock, M. May ve K. Rowlingson (Ed.), Sosyal Politika: Kuramlar ve Uygulamalar içinde (B. Yıldırım, Çev., s. 87-97). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Ertem, B. (2009). Türkiye ABD İlişkilerinde Truman Doktrini ve Marshall Planı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 377-397.
• Esping-Andersen, G. (2013a). Toplumsal Riskler ve Refah Devletleri. A. Buğra ve Ç. Keyder (Ed.), Sosyal Politika Yazıları içinde (B. Yakut Çakar ve U. B. Balaban, Çev., 6 b., s. 33-54). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Esping-Andersen, G. (2013b). Altın Çağ Sonrası: Küresel Bir Ekonomide Refah Devleti İkilemleri. A. Buğra ve Ç. Keyder (Ed.), Sosyal Politika Yazıları içinde (B. Yakut Çakar ve U. B. Balaban, Çev.,6 b., s. 55-100). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Göç, U. Y. (2010). Kapitalist Küreselleşme ve Türkiye'de Sosyal Hizmetlerde Çalışanların Sorunları ve Çözüm Önerileri. N. Küçükkaraca, K. Aydın, H. Uğuroğlu, Ş. Doğan ve E. Erpak Demir (Ed.), Küreselleşen Dünyada Sosyal Hizmetler, Sorunlar ve Çözümlerimiz (20-21 Aralık 2008) içinde (s. 86-94). Ankara: Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası.
• Güler, B. A. (2016). Yeni Sağ ve Devletin Değişimi (3. b.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Güleşe, H. (2010). Hizmet Alımları, Taşeronlaştırma ve Özelleştirme. N. Küçükkaraca, K. Aydın, H. Uğuroğlu, Ş. Doğan ve E. Erpak Demir (Ed.), Küreselleşen Dünyada Sosyal Hizmetler, Sorunlar ve Çözümlerimiz (20-21 Aralık 2008) içinde (s. 183-186). Ankara: Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası.
• Güner, A. (2007). Nasıl Bir Hizmet Bölüşümü? Temel İlkeler ve Türkiye Uygulaması. A. Mengi (Ed.), Yerellik ve Sosyal Politika içinde (s. 47-66). Ankara: İmge Kitabevi.
• Güngör, F. ve Özuğurlu, M. (1997). İngiliz Yoksul Yasaları: Paternalizm, Piyasa ya da Sosyal Devlet. Tartışma Metinleri, 3.
• Güven, S. (1995). Türkiye'de Sosyal Planlama. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Habermas, J. (2002). Küreselleşme ve Milli Devletlerin Akıbeti. (M. Beyaztaş, Çev.) İstanbul: Bakış Yayınları.
• Harms, L., & Connolly, M. (2009). The art and science of social work. M. Connolly, & L. Harms (Eds.), Social work: Contexts and practice, 2 (pp. 3-18). Oxford: Oxford University Press.
• Harvey, D. (2008). Yeni Emperyalizm (2. b.). (H. Güldü, Çev.) İstanbul: Everest Yayınları.
• Harvey, D. (2013). Sosyal Adalet ve Şehir (4. b.). (M. Moralı, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Harvey, D. (2015). Neoliberalizmin Kısa Tarihi. (A. Onacak, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Hay, C. (2011). Sosyal Politika ve Ekonomi Politikası. P. Alcock, M. May ve K. Rowlingson (Ed.), Sosyal Politika: Kuramlar ve Uygulamalar içinde (s. 201-212). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Ife, J. (2018). Right-wing populism and social work: Contrasting ambivalences about modernity. Journal of Human Rights and Social Work, 3(3), 121-127.
• IFSW. (2018, April 27). International Federation of Social Workers. Global Social Work Statement of Ethical Principles. Retrieved from https://www.ifsw.org/wp content/uploads/2018/07/Global-Social-Work-Statement-of-Ethical-Principles-IASSW-27-April-2018-1.pdf
• Ioakimidis, V., & Dominelli, L. (2016). The challenges of dignity and worth for all: Social work perspectives. International Social Work, 59(4), 435 –437.
• Kamu Harcamalarını İzleme Platformu. (2014) Kamu Harcamaları İzleme Raporu. Kamu Sosyal Koruma Harcamaları. Erişim adresi: https://www.kahip.org/wp-content/uploads/2018/03/SOSYAL-KORUMA-INFOGRAFIK.pdf
• Karagkounis, V. (2019). Austerity, social work and the rediscovery of community work. European Journal of Social Work. doi:https://doi.org/10.1080/13691457.2019.1654434
• Karataşer, B. (2020). Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin Gelirleri Üzerine Bir Değerlendirme. Tarih Araştırmaları Dergisi, 39(67), 551-568.
• Karçal, F. (2019). Bir Mücadele Pratiği Olarak Sosyal Hizmet Uzmanlarının Örgütlenme Deneyimleri: İstanbul İli Kapsamında Bir Analiz. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(3), 909-935.
• Kesgin, B. (2012). Kamu Sorumluluğunda Sosyal Hizmet. İstanbul: Açılım Kitap.
• Kessl, F. (2009). Critical reflexivity, social work, and the emerging European post-welfare states. European Journal of Social Work, 12(3), 305-317.
• Kitiş, Y. ve Şanlıoğlu Bilgici, S. (2007). Bir Aile İçi Şiddet Olgusu; Sır Tutma İlkesi ile Şiddeti İhbar Etme Yükümlülüğü Arasındaki Etik İkilem. Aile ve Toplum, 3(11), 7-11.
• Koçak, Y. (2013). Türkiye'de Yerel Yönetimler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Kongar, E. (1978). İnsanı Yönlendirme ve Sosyal Hizmetler (2. b.). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Koray, M. (2007). Sosyal Politikanın Anlamı ve İşlevini Tartışmak. Çalışma ve Toplum, 4(15), 19-56.
• Küçükkaraca, N., Aydın, K., Uğuroğlu, H., Doğan Ş. ve Erpak Demir, E. (Ed.). (2010). Küreselleşen Dünyada Sosyal Hizmetler Sorunlar ve Çözümlerimiz (20-21 Aralık 2008). Ankara: Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası.
• Lazăr, F., Mihai, A., Gaba, D., Ciocănel, A., Rentea , G., & Munch, S. (2019). Romanian social workers facing the challenges of neo-liberalism. European Journal of Social Work, 22(2), 326-337. doi: 10.1080/13691457.2018.1540405
• Levinas, E. (2010). Sonsuza Tanıklık (2 b.). (M. Atıcı, M. Başaran, G. Çankaya, Z. Direk, E. Gökyaran, Ö. Gözel, . . . H. Yücefer, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Marx, K. ve Engels, F. (2018). Devlet ve Hukuk (2 b.). (R. Serozan, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Mason, P. (2017). Özgürlük Korkusunu Aşmak. H. Geiselberger (Ed.), Büyük Gerileme içinde (M. Şahin, A. Biçen, A. N. Bingöl ve O. Kılıç, Çev., 2. b., s. 111-127). İstanbul: Metis yayınları.
• Morley, C., Le, C., & Briskman, L. (2020). The role of critical social work education in improving ethical practice with refugees and asylum seekers. Social Work Education, 39(4), 403-416. doi: 10.1080/02615479.2019.1663812
• NASW. (2017, August 4). Code of Ethics. National Association of Social Workers (NASW): Retrieved from https://www.socialworkers.org/About/Ethics/Code-of-Ethics/Code-of-Ethics-English
• Noble, C., & Briskman, L. (1998). Workable ethics: Social work and progressive. Australian Social Work, 51(3), 9-15. doi:10.1080/03124079808411227
• Oral, M. (2016). Güncel Sosyal Politikalar, Sosyal Hizmet ve Sosyal Yardımlar "Eleştirel Bir Bakış". İ. Cılga, E. Erkul, B. Yıldırım ve İ. B. Adıgüzel (Ed.), Sosyal Çalışma ve Sosyal Politika Yazıları içinde (s. 115-136). Ankara: Bellek Yayınları.
• Önce Çocuklar. (2010). Ceza Sorumluluğunun Değerlendirmesi Rehberi. Erişim adresi: http://cocukhaklari.barobirlik.org.tr/dokuman/egitimbasvuru_basvuru/cezasorumlulugunun.pdf
• Özbek, N. (2006). Cumhuriyet Türkiyesi'nde Sosyal Güvenlik ve Sosyal Politikalar. İstanbul: Tarih Vakfı, Emeklilik Gözetim Merkezi.
• Özbek, N. (2013). Osmanlı İmparatorluğu'nda Sosyal Devler (5. b.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özkazanç, A. (2005). Türkiye'nin Neo-Liberal Dönüşümü ve Liberal Düşünce. M. Yılmaz (Ed.), Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce (Cilt 7): Liberalizm içinde (s. 634-657). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Öztürk, Ö. (2004). Küreselleşme, Sonuçları ve sosyal Hizmetlere Yansımaları. Küreselleşme, Sosyal Adalet ve Sosyal Hizmet (s. 442-456). Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Genel Merkezi.
• Page, R. (2011). Sosyal Demokrasi. P. Alcock, M. May ve K. Rowlingson (Ed.), Sosyal Politika: Kuramlar ve Uygulamalar içinde (B. Yıldırım, Çev., s. 108-117). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Palattiyil, G., Sidhva, D., Pawar , M., & Shajahan, P. (2019). Reclaiming international social work in the context of the Global Agenda for Social Work and Social Development: Some critical reflections. International Social Work, 62(3), 1043-1054.
• Payne, M. (2020). Modern Sosyal Hizmet Kuramı. (Ö. Gözen, Çev.) Ankara: Nika Yayınevi.
• Piketty, T. (2014). Yirmi Birinci Yüzyılda Kapital. (H. Koçak, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Reamer, F. G. (1983). Ethical Dilemmas in Social Work Practice. Social Work, 28(1), 31-35.
• Rodrik, D. (2019). Daha Adil, Daha Makul Bir Küresel Ekonomi Mümkün mü? (A. E. Pilgir ve M. Tekçe, Çev.) İstanbul: Domingo.
• Sarıkaya, M. (2007). Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Bir Sosyal Hizmet Kurumu: Türkiye Himaye-i Etfal Cemiyeti. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 14(34), 321-338.
• Seller, E., Diego , C., & Fernandez , A. (2019). Impact of neo-liberalism in Spain: research from social work in relation to the public system of social services. European Journal of Social Work, 1-12. doi: 10.1080/13691457.2018.1529663
• Sert, G. (2012). Vakalarla Türkiye'de Üreme Hakları. İstanbul: İnsan Sağlığını Geliştirme Vakfı.
• Sewpaul, V., & Henrickson, M. (2019). The (r)evolution and decolonization of social work ethics: The Global Social Work Statement of Ethical Principles. International Social Work, 62(6), 1469-1481 .
• Silavwe, G. (1995). The Need for a New Social Work Perspective in an African Setting: The Case of Social Casework in Zambia. British Journal of Social Work, 25, 71-84. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/23709610
• Simmel, G. (2009). Bireysellik ve Kültür. (T. Birkan, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Singer, P. (2015). Pratik Etik. (N. Çatlı, Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
• Solty, I. (2020). Biyo-Ekonomik Pandemi ve Batılı İşçi Sınıfları. E. Ünal (Ed.), Çivisi Çıkan Dünya içinde (s. 86-104). İstanbul: Runik Kitap.
• Strier, R., & Feldman, G. (2018). Reengineering Social Work's Political Passion: Policy Practice and Neo-Liberalism. British Journal of Social Work, 48(3), 751-768. doi: 10.1093/bjsw/bcx064
• Strier, R. (2019). Resisting Neoliberal Social Work Fragmentation: The Wall-to-Wall Alliance. Social Work, 64(4), 339–345.
• Szasz, T. (2007). Deliliğin İmalatı. (G. Genç, Çev.) İstanbul: Yerdeniz Yayınları.
• Talas, C. (1992). Türkiye'nin Açıklamalı Sosyal Politika Tarihi. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Tanilli, S. (2014). Uygarlık Tarihi (30. b.). İstanbul: Cumhuriyet Kitapları.
• Thompson, N. (2013). Kuram ve Uygulamada Sosyal Hizmeti Anlamak. (B. Yıldırım, B. Hatiboğlu Eren, Ç. Öngen, E. Beydilli, G. Erükçü Akbaş, İ. B. Adıgüzel, . . . Ö. S. Özateş Gelmez, Çev.) Ankara: Dipnot Yayınları.
• Tomlinson, J. (2004). Küreselleşme ve Kültür. (A. Eker, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Uluğtekin, S. (2016). Kanunla İhtilaf Halindeki Çocuklar. P. Akkuş ve Ö. Başpınar Aktükün (Ed.), Sosyal Hizmet ve Öteki içinde (2. b., s. 193-223). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Walker, C. ve Walker, A. (2015). Sosyal Politika, Yoksulluk ve Sosyal Hizmet. R. Adams, L. Dominelli ve M. Payne (Ed.), Sosyal Hizmet, Temel Alanlar ve Eleştirel Tartışmalar içinde (M. Sever, Çev., s. 111-125). Ankara: Nika Yayınları.
• Wulfekühler, H., & Rhodes, M. (2018). Meticulous Thoughtfulness: Cultivating Practical Wisdom in Social Work. Ethics and Social Welfare, 12(4), 330–347.
• Yanardağ, U. (2020). Siyaset ve Sosyal Çalışma İlişkisini Türkiye İçin Düşünmek. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(1), 261-278.
• Yıldırım, B. ve Şahin, F. (2019). Esping-Andersen’in Refah Devleti Sınıflandırması ve Makro Sosyal Hizmet Uygulamaları Temelinde Türkiye’nin Konumu. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(8), 2525-2554.
• Yılmaz, Z. (2012). Yoksulları Ne Yapmalı? Ankara: Dipnot Yayınları.
• Yip, K. S. (2004). A Chinese cultural critique of the global qualifying standards for social work education. Social Work Education, 23(5), 597-612. doi:10.1080/0261547042000252316
• Yücesan Özdemir, G. ve Özdemir, A. M. (2008). Sermayenin Adaleti. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Zastrow, C. (2013). Sosyal Hizmete Giriş. (D. Baran Çiftçi, A. Aykara ve E. Yıldırım, Çev.) Ankara: Nika Yayınları.
• Zizek, S. (2020). Gözetlemek ve Cezalandırmak mı? Evet, Lütfen! E. Ünal (Ed.), Çivisi Çıkan Dünya içinde (s. 17-29). İstanbul: Runik Kitap.