BATI TÜRKİSTAN CUMHURİYETLERİ BİRLİĞİ’NİN GEREKLİLİĞİ

Year 2005, Issue: 50, 1211 - 1230, 13.10.2010

Salih Aynural A. Kayyum Kesici

Abstract

Sovyetler Birliği'nin çöküşü ile birlikte, Orta Asya olarak adlandırılan Batı Türkistan bölgesi zengin doğal kaynakları ve doğu ile batı arasındaki stratejik konumuyla küresel ve bölgesel güçlerin yoğun bir rekabetine sahne olmaktadır. Bu çalışmada Batı Türkistan cumhuriyetlerinin, büyük güçlerin bölgeyi kontrol altına almak için giriştiği bu rekabet ortamında bağımsızlıklarını ve toprak bütünlüklerini korumak için başlattıkları birlik oluşturma çabaları ve bunun gerekçeleri incelenmektedir.

References

• Ahmer, Munis; “Orta Asya’da Su Kaynaklarının Kullanımı: Güney Asya Ülkeleri için Dersler”, Avrasya Etüdleri, Sayı:15, 1999, s. 97-120.
• Allison, Roy; “Strategic reassertion in Russia’s Central Asia Policy”, International Affairs, 2004, Vol. 80 No. 2, S. 277-293.
• Anderson J.; The International Politics of Central Asia, New York, 1997.
• Andican Ahat; Değişim Sürecinde Türk Dünyası, Emre Yayınları, İstanbul, 1996.
• Aslund, Anders; “Sizing Up the Central Asian Economics”, Journal of International Affairs, Spring 2003, Vol. 56, No. 2, S. 75-87.
• Bakıtulı, Aybın; “Elbası Ortalıq Aziya Memleketterinin Odağın Quruvdı Usındı”, Kaz- Akparat, 18.02.2005, http://www.inform.kz/txt/showarticle.php?lang=lat&id=112190
• Bal, İdris; “Avrasya’da Şanghay İşbirliği Örgütünün Yükselişi: Yeni Büyük Oyun Etkili Bir Araç mı?”, İdris Bal (edt.), 21. Yüzyılda Türk Dış Politikası, Ankara, 2004, Nobel Yayınları, içinde, S. 605-640.
• Beysenulı, Berik; “Bastamanı talqılav üşin Başsılardın Beyresmiy Kezdesüvi Mümkin be?”, 25.02.2005, http://www.aikyn.kz/print.php?lan=kazi&d=166&pub=1108
• Clarke, Michael; “Xinjiang and China’s Relations with Central Asia, 1991-2001: Across the ‘Domestic-Foreign Frontier’?”, Asian Ethnicity, June 2003, Vol. 4 No. 2, S.207- 224.
• Doriand, Abbosovich U., Tonkpy M., vd.; “Energy in Central Asia and Norwest China: Major trends and opportunities for regional cooperation”, Energy Policy, 1999, No. 27, S. 281-297.
• Egemen Kazakstan, 28.03.1998.
• Fedenko, P.; “Pekin-Moskova”, Dergi: Sovyetler Birliği’ni Öğrenme Enstitüsü, 1969, No. 56, S. 3-15.
• Galay, N. ; “Sovyet Türkistan’ın Jeopolitik ve Stratejik Önemi”, Dergi: Sovyetler Birliği’ni Öğrenme Enstitüsü, 1969, No. 55, S. 3-20.
• Gleason Gregory; “Foreign Policy and Domestic Reform in Central Asia”, Central Asian Survey, 2001, 20 (2), s. 167-182
• Green, David Jay; “Regional Cooperation Policies in Central Asia”, Journal of International Development, 2001, No. 13, S.1151-1164.
• Halık Kongresi, 29.6.1993.
• Hayit, Baymirza; “Bugünkü Sovyetler Birliği’nin Dış Siyasetinde Türkistan’ın Önemi”, Dergi: Sovyetler Birliği’ni Öğrenme Enstitüsü, 1970, No. 61, S. 37-50.
• Hayıt Baymirza, “Türkistan Nedir?”, Türkistan Dergisi, Sayı:1, 1988, s.3-11.
• Hayıt Baymirza, Türkistan Rusya ile Çin arasında, İstanbul, 1975.
• http://www.herald.kz/dn/13.htm
• Kesici, A. Kayyum; “Türkistanlı Bolşevik Lider Turar Rıskul (ov)’un Pantürkizm ve Kemalizm İdeali”, Bilgi ve Bellek: İstanbul Bilgi Üniversitesi Türk Devrim Tarihi Çalışmaları Dergisi, 2004, Sayı 2, S. 211-221.
• Kırımal, Edige Mustafa; “Sovyet Türkistan’ında Milliyetçilik”, Dergi: Sovyetler Birliği’ni Öğrenme Enstitüsü, 1965, No. 41, S. 3-21.
• Koyçumanov T., Bobuşev T., “Sovyet Sonrası Orta Asya Geçiş Ekonomilerinin Sorunları ve Entegrasyonun Geleceği”, Türkler, Cilt.19, 2002, Ankara, s.15-23.
• Koygeldiyev, Mambet ; Alaş Kozğalısı, Almatı, 1995, “Sanat” Baspası.
• Legvold, Robert; “Great Power Stakes in Central Asia”, Robert Legvold (edt.), Thinking Strategically: The Major Powers, Kazakhstan, and the Central Asian Nexus, 2003, Cambridge Massachusetts, American Academy of Arts and Sciences, içinde, S. 1- 38.
• Lipovsky, I.P. ; “Central Asia: In Search of New Political Identity”, The Middle East Journal, Spring 1996, Vol. 50, No. 2, S. 211-223.
• Oktay, A.; Türkistan’a Dair Bazı Cereyanlar Hakkındaki Görüşlerimiz, İstanbul, 1952.
• Olcott M.B.; Central Asia’s New States: Independence, Foreign Policy and Regional Security, (Washington DC : United States Institute of Peace Press), 1997.
• Olcott, Martha Brill; “Shifting Sands in Central Asia”, Helsinki Monitor, 2003, Vol. 14 No. 3, S. 189-202.
• Olcott M.B., “Taking Stock of Central Asia”, Journal of International Affairs, Spring 2003, Vol.56, Issue 2, s. 3-17.
• Olcott M.B., Aslund A. Ve Garnett S.; Getting It Wrong:Regional Cooperation and the Commonwealth of Independent States, (Washington DC: Carnegie Endowment for International Peace), 1999.
• Oraltay, Hasan; Alaş: Türkistan Türklerinin Milli Parolası, İstanbul, 1973, Büyük Türkeli Yayınları.
• Salisbury, Harrison E. ; Krieg zwischen Russland und China, Frankfurt (Main), 1970.
• Spechler M.C., “Regional Cooperation in Central Asia”, Problems of Post-Communism, November/December, 2002, s.42-47.
• Süleymenov, C. ; “Turar cane Şerhan”, Akıykat, 1992, No. 9, S. 58-59.
• Talipov F.; “Nationalism as a geopolitical phenomenon: the Central Asian case”, Central Asian Survey, Vol.20, No:2, June 2001, s.183-194
• Tekiner, Süleyman; “Sovyet Türkistan’ı ve Müslüman Doğu Memleketleri”, Dergi: Sovyetler Birliği’ni Öğrenme Enstitüsü, 1969, No. 56, S. 16-33.
• Togan, Zeki Velidi; Türk Türkistan, İstanbul, 1960, Toprak Yayınları.
• Töle, Murat; “Türkistan Konfederatsiyası”, Cas Alaş, 12.05.1992.
• Vvedenskiy, G. ; “İdil-Ural Azerbaycan ve Türkistan’da Petrol İstihsali”, Dergi: Sovyetler Birliği’ni Öğrenme Enstitüsü, 1965, No. 39/40, S. 40-51.
• Vvedenskiy, G.; “Sovyet Türkistan’ı Sanayiinin Başta Gelen Şubeleri”, Dergi: Sovyetler Birliği’ni Öğrenme Enstitüsü, 1969, No. 57, S. 53-63.
• Yeni Çağ, 14.03.2005.
• Zardykhan Z.; “Kazakhstan and Central Aisa: Regional Perspectives”, Central Asian Survey, Vol 21, No:2, June 2002, s.167-183.