Two Medieval Castles from Düzce: Akçakoca (Dia) and Beyköy (Embolos) Castles

Year 2025, Issue: 34, 431 - 455, 02.07.2025

Ercan Verim

https://doi.org/10.26650/sty.2025.1594473

Abstract

Düzce, situated on the border of Eastern Bithynia, has received less attention than other places in Turkey about its medieval and Byzantine history, architecture, and art. By examining and introducing the two castles in Düzce, called Akçakoca and Beyköy Castle due to their location, it is aimed to partially illuminate the history, defence network and architecture of the region and to contribute to the literature in this field. The reason for choosing Akçakoca and Beyköy Castle as the subject of the study is that there is no scientific study that contains detailed information and current data about the two castles. Akçakoca (Dia) Castle on the coastline and Beyköy (Embolos) Castle in the interior were built on important commercial-military routes in the region. Research on the architectural features and masonry techniques of the castles indicates that they were built and repaired in the Middle Ages, probably during the Komnenos period. These castles, shaped according to the topography of the land on which they were built, do not have a proper plan. This study aims to provide a detailed description of the walls, bastions, gates, and cisterns of the two castles in this article, as well as a cistern found inside the Akçakoca Castle.

Keywords

Medieval , Byzantine , Castle , Akçakoca , Beyköy

Düzce’den İki Orta Çağ Kalesi: Akçakoca (Dia) ve Beyköy (Embolos) Kaleleri

Abstract

Doğu Bithynia sınırlarında yer alan Düzce, Orta Çağ ile Bizans tarihi, mimarisi ve sanatı açısından ülkemizin diğer yerlerinden daha az tanınmaktadır. Düzce’de yer alan, konumları sebebiyle Akçakoca ve Beyköy Kalesi olarak adlandırılan iki kalenin incelenmesi ve tanıtılmasıyla, bölgenin tarihi, savunma ağı ve mimarisini kısmen de olsa aydınlatmak ve bu alandaki literatüre katkı sağlamak amaçlanmaktadır. Akçakoca ve Beyköy Kalesi’nin çalışma konusu olarak seçilmesinin nedeni, iki kale hakkında detaylı bilgiler içeren ve güncel verileri barındıran herhangi bir bilimsel çalışma olmayışıdır. Kıyı şeridinde yer alan Akçakoca (Dia) Kalesi ve iç kısımdaki Beyköy (Embolos) Kalesi bölgedeki önemli ticari-askeri yollar üzerinde kurulmuştur. Bu çalışmaya konu olan her iki kalenin ilk inşa tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Kalelerin mimari özellikleri ve duvar tekniklerinin anolojisi Orta Çağ’da, muhtemelen Komnenoslar döneminde inşa edildikleri ve onarım gördüklerine işaret eder. Kuruldukları arazinin topoğrafyasına göre şekillenmiş olan bu kaleler, düzgün bir plana sahip değillerdir. Her ikisi de büyük oranda yıkık vaziyetteyken Akçakoca Kalesi, son yıllardaki restorasyon çalışmalarıyla kısmen ayağa kaldırılmıştır. Arkeolojik kazıların azlığı ve tahribatın yoğunluğu sebebiyle kalelerin bölümleri ve içerisindeki yer alan binaları hakkında detaylı bilgi verilemez. Bu çalışmada daha çok kalelerin surları, burçları ve kapılarıyla, Akçakoca Kalesi içerisinde tespit edilen bir sarnıç detaylı şekilde açıklanmaya çalışılmıştır.

Keywords

Orta Çağ , Bizans , Kale , Akçakoca , Beyköy

References

• Altanlar, Aslı. “Akçakoca Alternatif Turizm Olanaklarının Araştırılması.” Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, 2007. google scholar
• Angold, Michael. “The Shaping of the Medieval Byzantine 'City'.” Byzantinische Forschungen 10 (1985): 1-37. google scholar
• AtasoY, Sümer. “Church Lighting Devices from Harala Fortress in the Edirne Archaeological Museum.” Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 13/26 (2023): 219-241. Erişim 05 Kasım 2024. https://doi.org/l0.33207/trkede.1217906. google scholar
• Auzepy, Marie-France. “Bithynia.” Bizans Döneminde Anadolu. Editör Engin Akyürek ve Koray Durak içinde 376-385. İstanbul: YKY, 2021. google scholar
• Bakirtzis, Nikolas. “Bizans Tahkimatlarında Uygulama, Algı ve Deneyim.” Bizans Dünyası. Editör Paul Stephenson içinde, 470-493. Çeviren Tevabil Alkaç. İstanbul: Alfa, 2023. google scholar
• Belke, Klaus. Tabula Imperii Byzantini 9: Paphlogonien und Honorias. Wien: Verlag Der Österrichischen Akademie Der Wissenschaften, 1996. google scholar
• BiLgin, ALi Rıza. “İzmir Belevi’nde Bir Ortaçağ Savunma Yapısı: Keçi Kalesi (Tarihi, Stratejik Önemi ve Mimarisi).” Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, 2017. google scholar
• BiLgin, ALi Rıza. “Defending The Küçük Menderes VaLLey: Significance of Keçi KaLesi (Goat CastLe).” Uluslararası Küçük Menderes Araştırmaları ve Tire Tarihi Sempozyumu Bildirileri. Editör Murat Sanus ve ALİ Özçelik içinde 73-82. Tire: Tire BeLedİYesi Kültür YaYinLarı, 2018. google scholar
• Bilgin, ALİ Rıza. “Geç Orta Çağ Bizans Savunma Yapılarında Ahşap Hatıl Kullanımı Üzerine Bir Değerlendirme.” 8gen-ART 1 (2021): 37-52. google scholar
• Bilici, ZİYa Kenan. “Eğirdir Kalesi Üzerine Bazı Gözlemler-I.” Sanat Tarihi Dergisi 21/1 (2012): 11-37. google scholar
• Brandes, Wolfram. Die Stadte Kleinasiens im 7. Und 8. Jahrundert. Amsterdam: J. C. Gieben Verlag, 1989. google scholar
• Çağaptay, Suna. “Anadolu’daki Bizans Mimarisi ve Kentleşmesi Üzerine Kısa Bir İnceleme.” Bizans Döneminde Anadolu. Editör Engin Akyürek ve Koray Durak içinde 258-275. İstanbul: YKY, 2021. google scholar
• Çam, Fatma Bağdatlı. “Paphlagonia’da Antik Bir Yerleşim: Güzelcehisar.” Bartın Üniversitesi Çeşm-i Cihan: Tarih, Kültür ve Sanat Araştırmaları E-Dergisi 4/3 (2017): 2-15. Erişim 15 MaYıs 2023. google scholar
• Diest, Walther Von. Pergamon über den Dindymos zum Pontus. Gothia: Justus Perthes, 1889. google scholar
• Drakoulis, Dimitris P. “Regional transformations and the settlement network of the coastal Pontic provinces in the EarlY BYzantine period,” The Black Sea, Paphlagonia, Pontus and Phrygia in Antiquity: Aspects of archaeology and ancient history. Editör Gocha R. Tsetskhladze, Ergün Laflı, James Hargrave ve William Anderson içinde 79-95. Oxford: Archaeopress, 2012. google scholar
• Dönmez, Mustafa Şükrü. Akçakoca. Düzce: Düzce Matbaası, 2010. google scholar
• Dörner, Friedrich Karl ve Hoepfner, Wolfram. “Vorlaufiger Bericht über eine reise in Bithynien 1961.” Archaologischer Anzeiger 1962/3 (1962): 564-593. google scholar
• Ermiş, Ü. Melda, Küskü, Sema Gündüz ve Yılmaz, Anıl. “Erken Demirçağı’ndan Orta Çağ’a Manisa Kalesi,” TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi 14 (2016): 247-259. google scholar
• EYice, Semavi. Küçük Amasra Tarihi ve Eski Eserleri Kılavuzu. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1965. google scholar
• Feissel, Denis ve KaYgusuz, İsmail. “Un Mandament imperial du Vle siekle dans une inscription d’Hadrianopolis d’Honoriade’" Centre de recherche d'historie et civilisation de Byzance, Travaux et Memoires 9. Editör Albert Failler içinde 397-420. Paris: E. De Boccard, 1985. google scholar
• Foss, Clive ve Winfield, David. Byzantine Fortifications: An Introduction. Pretoria: UniversitY of South Africa, 1986. google scholar
• Foss, Clive. “The defenses of Asia Minör against the Turks.” The GreeK Orthodox Theological Review 27/2:3 (1982): 145-205. google scholar
• Foss, Clive. Survey of Medieval Castles of Anatolia I: Kütahya. Oxford: B.A.R., 1985. google scholar
• Foss, Clive. “BYzantine Malagina and the Lower Sanagarius.” Anatolian Studies 40 (1990): 161-183. google scholar
• Foss, Clive. SurveY of Medieval Castles of Anatolia II: Nicomedia. London: The British Institute of ArchaeologY at Ankara, 1996. google scholar
• Gregory, Timothy E. Bizans Tarihi. Çeviren Esra Ermert. İstanbul: YKY, 2016. google scholar
• Haldon, John. “Ordu ve Askeri Lojistik.” Bizans Dünyası. Editör Paul Stephenson içinde, 84-101. Çeviren Tevabil Alkaç. İstanbul: Alfa, 2023. google scholar
• Hoepfner, Wolfram. HeraKleia PontiKe - Ereğli: Eine Baugeschichtliche Untersuchung. Graz-Wien-Köln: Hermann Böhlaus Nachf., 1966. google scholar
• İşler, Bülent. “Bizans Döneminde Myra (Demre) Kenti Kırsalında Güvenlik: Ayıveliler Kalesi.” Turkish Studies 16/7 (2021): 203-220. Erişim 06 Haziran 2022. doi.org/10.7827/TurkishStudies.54725 google scholar
• Kantogiannis, Nikos D. “Bizans Anadolusu’nda Savunma.” Bizans Döneminde Anadolu. Editör Engin Akyürek ve Koray Durak içinde 50-57. İstanbul: YKY, 2021. google scholar
• Kantogiannis, Nikos D. Byzantine Fortifications: Protecting The Roman Empire in the East. Yorkshire: Pen & Sword Millitary, 2022. google scholar
• Kılıç, Nermin, KaYapınar, Ayşe, Kaya, Bilge Kılıç, Fahri ve Kayapınar, Levent. Bolu Livâsı 1921-1925 Senesi Sâlnâmesi (Giriş-Metin-TıKpKı-basım-Dizin). Bolu: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bolu Halk Kültürünü Araştırma ve UYgulama Merkezi, 2008. google scholar
• Konukçu, Enver. “Tarih.” Bolu 1998 Yıllığı içinde 51-105. Ankara: Plaka Matbaacılık Tic. ve San. A.Ş., 1998. google scholar
• Kozdere, Güner, Güneş, Mustafa Y., Tütüncü, ZekİYe ve AkbaY, Sabahattin. “Kültür.” Bolu 1998 Yıllığı içinde 107-187. Ankara: Plaka Matbaacılık Tic. ve San. A.Ş., 1998. google scholar
• Kurt, Mahmut, Gülşen, Nejat, Kartal Önemli, ZüleYha ve Demir, Uğur. AKçaKoca EtnografiK Kültür Envanteri. Düzce: T.C. Düzce Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2010. google scholar
• Leonhard, Richard. Paphlagonia: reisen und forschungen im nördlichen Kleinasien. Berlin: Dietrich Reimer,1915. google scholar
• Martin-Hisard, Bernadette. “Anadolu ve Bizans Doğusu.” Bizans Dünyası 2: Bizans imparatorluğu (641-1204). Editör Jean-Claude CheYnet içinde 375-415. Çeviren Aslı Bilge. İstanbul: AYrıntı, 2018. google scholar
• Meinekii, August. Stephani Byzantii Ethnicorvm: Romus Prior. Berolini: Impensis G. Reimeri, 1849. google scholar
• Naldan, Funda. Akçakoca’dan Bir Grup Ev Mimarisi.” Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, 2012. google scholar
• Norwich, John JuLius. Bizans I: Erken Dönem (323-802). Çeviren SeLen HırçıL RiegeL. İstanbuL: KabaLcı Yayınevi, 2013. google scholar
• Norwich, John JuLius. Bizans III: Gerileme ve Çöküş Dönemi (MS 1082-1453). Çeviren SeLen HırçıL RiegeL. İstanbuL: KabaLcı Yayınevi, 2013. google scholar
• Okan, Emre ve Önemli, Züleyha Kartal. “Akçakoca’da Bir Roma Dönemi Yapısı.” SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 40 (2017): 89-113. Erişim 28 Ekim 2024. google scholar
• Öztürker, Hazal CeyLan. “Anadolu’da Bizans Feodalizasyonunun Somut Bir İfadesi: Marmaris Selimiye Kalesi.” Iğd Üniv Sos Bil Der 18 (2019): 157-176. Erişim 15 Ekim 2014. google scholar
• Perrot, Georges ve GuiLLaume, Edmond. Exploration Archeologique de la Galatle et de la Bithynie, d'une partie de la Mysİe de la Phrygie, de la Cappadoce et de Pont, executee en 1861,1. Paris: Librairie de Firmin Didot Freres, 1872. google scholar
• Ramsay, WiLLiam MitcheLL. The Historical Geography of Asia Minor, VoL 4. London: WiLLiam CLowes and Sons, Limited, 1890. google scholar
• Robert, Louis. A travers l’Asie Mineure. Poetes et Prosateurs, Monnaies Grecques, Voyageurs et Geographe. Paris: de Boccard, 1980. google scholar
• SağLam, Hasan Sercan. “Urban Palimpsest at Galatia & an Architectural Inventory Study for the Genoese Colonial Territories in Asia Minor.” Doktora Tezi, PoLitecnico di MiLano, 2018. google scholar
• Sağlam, Hasan Sercan. "Fortifications of Enez (Ainos) and Urban Morphology: Architectural, Historical and Epigraphic Evidence Revi-sited.” Journal of Urban Research and Development 4/1 (2023): 29-36. Erişim 02 Kasım 2024. google scholar
• SchuLtze, Victor. Altchristliche Stadte und Landschaften II: Kleinassen. GütersLog: Druck and VerLag von C. BerteLsmann, 1922. google scholar
• TaLbert, Richard John ALexander. Barrington Atlas Of The Greek And Roman World. Princeton ve Oxford: Princeton UniversitY Press, 2000. google scholar
• Taş, Kenan Ziya. Osmanlı’nın Arka Bahçesi Bolu Sancağı: 16. Yüzyılda Bolu-Düzce-Bartın-Karabük-Zonguldak. İstanbul: Post Yayın Dağıtım, 2017. google scholar
• Taşçıoğlu, Yunus Reyhan, Kaya, Ayşe, Yıldız, Habib, Arcagök, İbrahim, Kartal Önemli, Züleyha, Demir, Uğur ve Aygün, Nuray. Düzce Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri. Ankara: T.C. Düzce Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2014. google scholar
• Tok, Emine. Manisa Yakınlarındaki Bir Ortaçağ Kalesi: Yoğurtçu Kale. Manisa: Manisa KüLtür BeLediYesi YaYınLarı, 2012. google scholar
• Türker, Ayşe Çaylak. "The ByYzantine Castle in Akbaş on Thracian Chersonessos.” Turkish Studies 9/8 (2014): 1-11. Erişim 14 Ağustos 2024. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.7276. google scholar
• Türker, Ayşe Çaylak. "The Byzantine CastLe on Granicus Valley: Sapan Hisar.” Turkish Studies 10/1 (2015): 229-250. Erişim 22 Temmuz 2023. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.7827. google scholar
• Uçkan, Bedia Yelda OLcay ve Evcim, Seçkin "Phrygia (Frigya).” Bizans Döneminde Anadolu. Editör Engin Akyürek ve Koray Durak içinde 402-411. İstanbul: YKY, 2021. google scholar
• Umar, Bilge. Bithynia: Bir Tarihsel Coğrafya Araştırması ve Gezi Rehberi. İstanbul: İnkiLâp Kitabevi, 2004. google scholar
• Umar, Bilge. Paphlagonia: Bir Tarihsel Coğrafya Araştırma ve Gezi Rehberi. İstanbul: İnkiLâp Kitabevi, 2007. google scholar
• Verim, Ercan. "Batı Karadeniz Bizans Dönemi Mimarisi (Bartın-Bolu-Düzce ve Zonguldak).” Doktora Tezi, AnadoLu Üniversitesi, 2021. google scholar
• Verim, Ercan. "Bartın’ın Bizans Dönemi Yerleşimleri: 2017-2019 Yüzey Araştırmaları.” Paphlagonia'dan Parthenios'a I: Bartın ili ve ilçeleri Yüzey Araştırması (BİYA) ilk Tespitler ve Belgeler, Editör Fatma Bağdatlı Çam içinde 253-294. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat YayınLarı, 2022. google scholar