Bartholomaeus de Jano'nun Türklerle İlgili 1438 Tarihli Bir Mektubu

Year 2012, Issue: 55, 81 - 106, 28.11.2013

Altay Özcan

Abstract

Floransa konsili ile ilgili meselelerin gündemde olduğu bir sırada İstanbul'da bulunan Katolik rahip Bartholemaeus de Jano, “Türklerin Zalimliği Üzerine” başlıklı bir mektup yazar. Yazar, Sartianolu Alberto'ya gönderdiği bu mektubunda II. Murad'ın Balkanlardaki faaliyetlerinden genel olarak bahsederek, Türklerin bölgedeki durumuna ışık tutar. Yazar aynı zamanda Türklerin eğer durdurulmaz­larsa Avrupalıların başına daha büyük gaileler açacağından bahisle Türklere karşı bir Haçlı seferi ilan edilmesi lüzumuna değinir. Bu arada yazar Türk saldırıları karşısında duyulan umumi korkuyu ve psikolojik durumu da gösterir ifadeler kullanır. Bazı satırlarda Tanrı'ya sitemde bulunmaktan çekinmeyen yazar sözü Tanrı'yı eleştiri boyutuna da getirir. Bunun yanı sıra mektupta Türklerin devşirme sisteminden de bahsedilir. İlgili satırlarda yazar küçük ve genç erkeklerin Müslü­manlaştırılarak Hıristiyanlarla mücadele eder hale geldiklerinden yine sitemle değinerek bu durum karşısında ellerinden hiçbir şey gelmediğini acizane kelime­lerle dile getirir.

BARTHOLOMAEUS DE JANO'S LETTER ABOUT TURKS DATED 1438

A Catholic priest Bartholemaeus de Jano, who had been in İstanbul during the time in which the issues about consul of Florence was on the agenda, wrote a letter titled “On the cruelty of Turks”. The author gives information about the activities of Turks in that region by talking, generally, about the activities of Murad II in that letter which he sends to Alberto of Sartiano. He, at the same time, refers to the necessity of the declaration of a crusade because if the Turks would not be stopped they could cause problems for Europeans. In the meantime, he uses expressions which show the fear and psychology felt as a result of the attacks of Turks. The author who does not hesitate to expostulate the God comes to a point that he criticizes the God. Apart from that, the Devshirme System of Turks is also mentioned in the letter. In the lines related to that, he reproachfully mentions that little and young boys are being Islamized and are being grown in a manner that they could struggle against Christians. He states that they had nothing to do with that.

Keywords

Bartholomaeus de Jano, II. Murad, 1437-1438 Osmanlı

References

• Alan, H., Bozkırdan Cennet Bahçesine Timurlular, Ötüken Yay, İstanbul 2007.
• Annales Ecclesiastici, ed. Raynaldus vd, Tomus XXVI (1356-1396), Parisiis 1880.
• Anooshahr, A., The Gazi Sultans and the Frontiers of Islam, London- New York 2009.
• Bartold, V. V.; Moğol İstilasına Kadar Türkistan, çev. H. D. Yıldız, TTK Yay, Ankara 1990.
• Baştav, Ş., Osmanlı Türk-Macar Tarihi Münasebetlerinde İlk Devir (1456’ya Kadar), TKAE Yay, Ankara 1991.
• Bertrandon de la Broquiere’in Denizaşırı Seyahati, Ed. Ch Schefer, Çev. İ. Arda, Eren Yay, İstanbul 2000.
• Cosmo, N. Di, “Mongols and Merchants on the Black Sea Frontier, in the Thirteenth and Forteenth Centuries: Convergences and Conflicts”, Mongols Turks and Others, ed. R. Amitai-M. Biran, Brill Publishing, Leiden-Boston 2005, s. 391-424.
• Delilbaşı, M., “Selanik ve Yanya’da Osmanlı Egemenliğinin Kurulması”, Belleten, LI/199 (1987), 75-106.
• Fischer, W. J., “Ascensus Barcoch (I) A Latin Biography of the Memluk Sultan Barquq of Egypt (D.1399) Written by B. de Mignanelli in 1416”, Arabica, VI/1 (1959), 57-74.
• Fleet, K., “The Treaty of 1387 between Murad I and the Genoese”, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, LVI/1 (1993), 13-33.
• ______________, European and Islamic Trade in the Early Ottoman State, Cambridge UP 1999.
• Gabriele, M., An Empire of Memory: The Legend of Charlamagne, the Franks and Jarusalem before the First Crusade, Oxford UP 2011.
• Geanakoplos, D. J., “The Council of Florence (1438-1439) and the Problem of Union between the Grek and Latin Churches”, Church History, XXIV/4 (1955), 324-346.
• İlgürel, M., “Yeniçeri”, İslam Ansiklopedisi,, XIII (1986), 385-395.
• İnalcık, H., “Murad II.”, İslam Ansiklopedisi, VIII (1979), 598-615.
• ______________, Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600), çev. R. Sezer, YKY Yay, İstanbul 2011.
• Jackson, P., “Medieval Christendom’s Encounter with the Alien”, Historical Research, 74 (2001), s.347-369.
• Jorga, N., Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, çev. N. Epçeli, Yeditepe Yay., İstanbul 2009.
• Kalman, B., “Hristiyan Birliği ve XV. Asırda Osmanlı-Macaristan İlişkileri”, Tarih Dergisi, sayı 28-29 (1974-1975), s. 83-112.
• Kurat, A.N., Rusya Tarihi, TTK Yay, Ankara 1999.
• Lewis, B., “Ifrandj”, Encyclopaedia of Islam 2, III (1986), 1044-1046.
• Macaristanlı György, Türkler: Türklerin Gelenekleri, Görenekleri ve Hinlikleri Üzerine İnceleme, çev. L. A. Özcan, Bilge Kültür Sanat Yay, İstanbul 2009.
• Menage, V. L., “Devshirme”, Encyclopaedia of Islam 2, II (1991), 210- 213.
• Mollaoğlu, F. Kırlıdökme, Laonikos Chalkokondyles’in Kroniği ve Değerlendirilmesi (V-VII. Bölümler), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara 2005.
• Necipoğlu, G., Byzantium Between the Ottomans and the Latins, Cambridge University Press 2009.
• Palmer, J. A. B., “Yeniçerilerin Kökeni”, çev. M. Öz, Söğütten Osmanlıya, der. O. Özel-M. Öz, İmge Yay, Ankara 2005, s. 475-516.
• Parry, S., Fifty Years of Failed Plans: Venice, Humanism and the Turks, Dissertation Phil.D., The City University of New York 2008.
• Patrologiae Gracae, Tomus CLVIII, Parisina 1866.
• Runciman, S., Konstantinopolis Düştü, çev. D. Türkömer, Doğan Kitap, İstanbul 2011.
• Setton, K. M., Papacy and the Levant, II, Philadelphia 1978.
• Sevcenko, I., “Intellectual Repercussions of the Council of Florence”, Church History, XXIV/4 (1955), 291-323.
• Stuckey, J. A., Charlemagne: The Making of an Image, Dissertation Phil.D., University of Florida 2006.
• Uzunçarşılı, İ. H., “Devşirme”, İslam Ansiklopedisi, III (1963), 563-565.
• Vryonis, S., “Isidore Glabas and the Turkish Devshirme”, Speculum, XXXI/3 (1956), 433-443.
• Wittek, P.; “Devshirme and Sharia”, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, XVII/2 (1955), 271-278.
• Zinkeisen, J. W.; Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, çev. N. Epçeli, Yeditepe Yay, İstanbul 2011.