Farsça-Türkçe Sözlük Geleneğinin Önemli Halkalarından Ferheng-i Şuûrî’nin Neşrine Dair

Year 2020, Volume: 60 Issue: 2, 795 - 802, 28.12.2020

Songül Akboğa

https://doi.org/10.26650/TUDED2020-0029

Abstract

Türk ve Fars edebiyatları arasındaki etkileşimin somut bir şekilde görülebileceği konulardan biri bu iki dil arasındaki kelime alışverişidir. Tarihî süreç içinde değerlendirildiğinde Türkçe ve Farsçanın birbirlerinden kelime alıp verme konusunda oldukça cömert olduğu görülmektedir. Birbirlerini bu derece etkileyen iki dilin söz varlığını ve anlam dünyasını ortaya koyma düşüncesi, özellikle Anadolu’da edebiyat ve şiirin icrasında lisânî ve edebî unsurlarından faydalanılan Farsçanın öğrenilmesi hususundaki mecburiyet ve eğitim kurumlarında ders olarak okutulan Fars klasiklerinin talebeler ve diğer kişilerce daha iyi anlaşılabilmesini sağlama düşüncesi Farsça-Türkçe sözlük telifi ihtiyacını da beraberinde getirmiştir. Buna paralel olarak Farsçaya ilgi duyan ve bu dili iyi bilen Osmanlı sözlükçüleri, çoğunluğu mensur olmak üzere manzum ve mensur pek çok Farsça-Türkçe sözlük kaleme almıştır. Bunlardan biri de 17. yüzyılda Şuʻûrî Hasan Efendi tarafından yazılan Ferheng-i Şuʻûrî (Lisânu’l-ʻAcem) adlı eserdir. Bu eser, Ozan Yılmaz tarafından yayına hazırlanarak Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı tarafından neşredilmiştir.

Keywords

Ferheng-i Şuʻûrî, Şuʻûrî Hasan Efendi, Ozan Yılmaz, sözlükçülük

References

• Kartal, A. (2016). Türk-Fars Edebî İlişkileri-Hakikate Düşen Gölge. İstanbul: Doğu Kütüphanesi Yayınları.
• Öz, Y. (2016). Tarih Boyunca Farsça-Türkçe Sözlükler. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Yılmaz, O. (2019). Ferheng-i Şuʻûrî (Lisânu’l-ʻAcem) (Cilt 1-4). İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları