Türkiye Türkçesi Ağızlarında Eskicil Kelimeler Üzerine Bir İnceleme/Ferdi Güzel. (2021). Türkiye Türkçesi Ağızlarında Eskicil (Arkaik) Kelimeler, Erzurum: Fenomen Yayıncılık, 158s., ISBN: 978-625-7351-15-7.

Year 2022, Volume: 32 Issue: 1, 437 - 443, 30.06.2022

Nermin Yıldırım

Abstract

Dil bilimi terimi olarak ağız; bir dilin, yazı diline oranla belli bölgelerinde belirli insanlar tarafından kullanılan ve sınırları içerisinde yer aldıkları dilden söyleyiş, şekil, anlam ve söz dizimi bakımından farklılık gösteren konuşma biçimi şeklinde tanımlanmaktadır. Türkiye Türkçesi ağızlarının teşekkülü, 11. yüzyıldan itibaren farklı coğrafyalardan gelip Anadolu topraklarına yerleşen Oğuz boylarının çeşitli ağız özelliklerine sahip olmalarından kaynaklanmaktadır. Yine Anadolu’ya farklı zamanlarda türlü sebeplerle gelen Oğuzlar dışındaki Türk boyları ve yabancı halkların Türkiye Türkçesi ağızlarının oluşumunda mühim etkileri olmuştur. Ağızlara dair çalışmalar, 19. yüzyılın sonlarına doğru yabancı araştırmacılar ile başlamıştır. 1940’lı yıllardan itibaren Türk araştırmacılar da Türkiye Türkçesi ağızları üzerine çalışmalar yapmıştır. Günümüzde ise ağızlar hakkında birçok derleme, karşılaştırma, sınıflandırma ve inceleme çalışmalarının yapıldığı görülmektedir.

Keywords

Türkiye Türkçesi, Ağızlar, Eskicil Kelimeler, Söz varlığı, Eski Türkçe.

References

• Demir, Nurettin. “Ağız Terimi Üzerine”, Türkbilig 4 (2002): 105-116.
• Ergin, Muharrem. Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım Yayım, 2009.
• Gülsevin, Gürer. “Arkaik-Periferik Kavramı ve Bu Kavramın Tarihî Batı Rumeli Ağızlarının Tespitindeki Önemi”, The Journal of Academic Social Science Studies 32/3 (2015): 1-12.
• Güzel, Ferdi. “Türkiye Türkçesi Ağızlarında Ezgert- (< es+ker-t-) Fiili”, Bayburt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi 4/9 (2021): 45-56 .
• Güzel, Ferdi. “Türkiye Türkçesi Ağızlarında Yapım Ekleri I: Yazı Dilinde Bulunmayan Yapım Ekleri”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı -Belleten 66/1 (2018): 73-114.
• Güzel, Ferdi. “Türkiye Türkçesi Ağızlarındaki Bazı Kelimelerin Kökeni Üzerine 2”, Mavi Atlas 7/2 (2019): 141-149.
• Karahan, Leyla. Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması. Ankara: Türk Dil Kurumu, 1996.
• Korkmaz, Zeynep. Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu, 1992.
• Ölmez, Mehmet. “Çağataycadaki Eskicil Öğeler Üzerine”, Mustafa Canpolat Armağanı, Ankara, (2003): 135-142. Yıldırım, Ferdi. “Türkiye Türkçesi Ağızları ve Etnik Yapı: Çukurova Ağızları Örneği”, Türkbilig 4 (2002): 136-153.