The Relationship Between Armed Forces-Economy in Greece and Cyprus Problem During The Early Periods of The Cold War: General Aleksandros Papagos

Year 2025, Volume: 35 Issue: 1, 45 - 68, 23.06.2025

Ünsal Başak

https://doi.org/10.26650/iuturkiyat.1666576

Abstract

Following its defeat in the Turkish War of Independence, Greece entered a period of political and economic chaos, compounded by the challenge of resettling and integrating the returning Greeks, the result of population exchane, and the subsequent bankruptcy in 1932 due to the economic repercussions of the 1929 global depression. The eruption of the Greek Civil War after the German occupation, precipitated the exhaustion of Greece's economic resources. Greece was included in the Truman Doctrine and Marshall Aid plans against the growing threat of communism during the civil war. However, due to Greece's different state traditions and social structure from the West, the US began to direct this aid to the top commanders of the Greek army rather than to Greek politicians, and General Alexander Papagos, one of the most influential soldiers of the period, came to the fore. During this period, Greece initiated a more proactive approach towards the Cyprus problem. In this context, the study aims to analyse the military-economy relationship in Greece and the development of Greek policy on the Cyprus problem as a result of this relationship, with the process of General Papagos coming to power with the support of the US, by using mainly Greek literature.

Keywords

Greece , General Papagos , Greek Armed Forces , Cyprus , Cold War

Soğuk Savaş’ın İlk Dönemlerinde Yunanistan’da Ordu-Ekonomi İlişkisi ve Kıbrıs Sorunu: General Aleksandros Papagos

Abstract

Yunanistan, Türk Kurtuluş Savaşı’nda yaşadığı yenilgi sonrası siyasi ve ekonomik bir kaosa girmiştir. Bu kaosa ek olarak nüfus mübadelesiyle gelen Rumların iskanı ve topluma entegrasyonu sorunuyla da yüzleşen Yunanistan, 1929 ekonomik buhranının da etkisiyle 1932 yılında iflas etmiştir. İkinci Dünya Savaşı ise Yunanistan için oldukça olumsuz koşullar yaratmıştır. İkinci Dünya Savaşı sonrası başlayan Yunan İç Savaşı sırasında artan komünizm tehlikesine karşı Yunanistan, ABD tarafından Truman Doktrini ve Marshall Yardımı planlarına dâhil edilmiş, bu kapsamda hem askerî hem de mali yardımlar Yunanistan’a ulaşmıştır. Ne var ki Yunanistan’ın batıdan farklı devlet gelenekleri ve toplum yapısına sahip olması nedeniyle, bu yardımların kullanımında ABD tarafından Yunan siyasetçiler yerine Yunan ordusunun üst düzey komutanları muhatap alınmaya başlanmış, burada da dönemin etkili askerlerinden General Aleksandros Papagos öne çıkmıştır. Genaral Papagos’un öne çıktığı bu yıllar, aynı zamanda Yunanistan’ın Kıbrıs sorununda “Enosis” yani adanın kendisine bağlanması konusunda daha aktif bir politika izlemeye başladığı bir dönem olmuştur. Bu kapsamda çalışmada; ABD desteği sayesinde General Papagos’un iktidara gelme süreciyle birlikte, Yunanistan’da ordu-ekonomi ilişkisi ve Kıbrıs sorunu konusundaki izlenen Yunan politikasının ağırlıklı olarak Yunanca literatür kullanılarak incelenmesi hedeflenmiştir.

Keywords

Yunanistan , General Papagos , Yunan Silahlı Kuvvetleri , Kıbrıs , Soğuk Savaş

References

• Antipithargiaki Energia Aksiomatikon, Fakelos 018. google scholar
• Epi Tis Drastiriotitos Tu KKE, Fakelos 027. google scholar
• Aksu, Fuat. Türk-Yunan İlişkileri İlişkilerin Yönelimini Etkileyen Faktörler. Ankara: SAEMK Yayımları, 2001. google scholar
• Aleksandridis, Mihail. Eliniki Oikonomia. Atina: Ekdosi Singhroni, 2006. google scholar
• Alivizatos, Nicos C. “The Greek Army in The Late Forties: Towards an Instutional Autonomy”, Journal Of Hellenic Diaspora, (1978): 37-45. google scholar
• Anastasaki, Elefteriou. Eliniki Metapolemiki Viomihania 1950-1973. Doktora tezi, Ethnikon Ke Kapodistriakon Panepistimio, 2020. google scholar
• Antonopoulou, Sophia. The Building Industry In Greece, Its Role in the Post War Greek Economy, Doktora tezi, University College London, 1987. google scholar
• Balyemez, Mehmet. “Kıbrıs Sorununda Dönüm Noktası: EOKA Saldırıları (1 Nisan 1955)”, Tarihin Peşinde-Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (2021): 249-269. google scholar
• Balyemez, Mehmet. “Kıbrıs Sorunu Kapsamında 1954 Yılındaki Siyasi Gelişmeler”, Kıbrıs, Dün, Bugün, Yarın içinde, editör Fatma Çalık Orhun. Ankara: Gazi Kitapevi, 2020. google scholar
• Balyemez, Mehmet. İngiliz Yönetimi Döneminde Kıbrıs Türklerinin Siyasi Örgütlenmeleri (1923-1960). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını, 2024. google scholar
• Baytal, Yaşar. “1950-1960 Yılları Arasında Kıbrıs Anlaşmazlığı, Enosis Meselesi ve Türkiye”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi (2021): 301-322. google scholar
• Biber, Tuğba Eray. “2. Dünya Savaşı Sonrası ABD Politikalarının Türkiye-Yunanistan İlişkilerine Etkileri 1946-1954”, Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 7/2, (2020): 313-342. google scholar
• Bourneuf, Gus. Workhorse Of The Fleet: A History of Liberty Ships. Spring: American Bureu Of Shipping, 2010 google scholar
• Botsiou, Konstantina E. “New Policies, Old Politics: American Concepts of Reform in Marshall Plan Greece”, Journal of Modern Greek Studies, 27/2 (2009): 209-240. google scholar
• Botsiou, Konstantina E. “Anti Americanism In Greece”, Anti Americanism: History, Causes and Themes içinde, Editör Brendon O. Connor. Londra: Greenwood World Pusblishing, 2007. google scholar
• Clogg, Richard, Modern Yunanistan Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları, 1992. google scholar
• Davalas, Andreas. İ Singkrotisi Deksias İdeoalogias Sti Metapolemiki Elada 1944-1961, Atina: Ekdosis Nisos, 2008. google scholar
• Dede, Katerina. İ Anadisi Tou Kentrou Sti Metapolemiki Ellada. Doktora tezi, Peloponisos Üniversitesi, 2013. google scholar
• Erdem, Nilüfer. “Venizelos Arşivi’ndeki Belgelerle Kıbrıslı Ortodoks Din Adamlarının Enosis’e Yönelik Girişimlerine Örnekler (1914-1954), Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları (2020): 87-112. google scholar
• Frary, Lucien. Russia and Independent Greece, Politics, Religion and Print Culture 1833-1844. Doktora tezi, University of Minnesota, 2003. google scholar
• Grigoriadis, Solon. İstoria Tis Singhronis Eladas 1941-1974, Tomos 6, Atina: Ekdosi Elefterotipia, 2011. google scholar
• Gürel, Şükrü Sina. Kıbrıs Tarihi 1878-1960, Kolonyalizm, Ulusçuluk ve Uluslararası Politika, Ankara: İmge Kitabevi, 2020. google scholar
• Hacıdakis, Manos. Anigume Ton Fakelo Tis Kipru 1950-1974, Tomos A, Atina: Ekdosi Pelasgos, 2017. google scholar
• Hacıvasiliou, Efanthis. Elinikos Filelefterismos: To Rizospastiki Revma, Atina: Ekdosi Patakis, 2010. google scholar
• Iraklidis, Aleksis. To Kipriako Provlima:1974-2004 Apo Tin Enosi Sti Dihotomisi, Atina: Ekdosis Sideris, 2006. google scholar
• İliadakis, Tasos Mina. O Eksoterikos Danismos Sti Yenesi Ke Ekseliksi Tu Neu Elliniku Kratus 1824-2009, Atina: Ekdosi Batsiulos, 2011 google scholar
• Kazakou, Panou. Anamesa Se Kratos Kaı Agora. Atina: Ekdosis Pataki, 2001. google scholar
• Kazamias, Alexander. Greece and the Cold War, Diplomacy and Anti-Colonialism in The Aftermath of Civil Conflict. Londra: Bloomsbury Academic Publishing, 2022. google scholar
• Karamanlis, Konstantinos. Oi Ethnikes Parakatatikes Ta Elinoturkika Ke to Kipriako, Tomos A Atina: Ekdosi İdrima Konstantinos Karamanlis, 2018. google scholar
• Karvunarakis, Theodosis. In Defense of “Free Peoples”:The Truman Doctrine and its Impact on Greece During the Civil War Years, 1947 – 1949. Atina: ELIAMAP Reports, 2001. google scholar
• Klaveras, Louis. “Were the Eagle and the Phoenix Birds of a Feather? The United States and the Greek Coup of 1967”, Discussion Paper No. 15 Hellenic Observatory-European Institute, Londra: London School of Economics, 2004. google scholar
• Korkmazcan, Selcen. Truman Doktrini ve Türk Siyasal Hayatına Etkileri. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, 2005. google scholar
• Kriki, Panos. O Rolos Tu Stratu Stin Ekseliksi Tis İstorias Apo Tin Epanastasi tu 1821 Mehri to 1975, Atina: Ekdosis Kultura, 2008. google scholar
• Kuntz, Diane B. Butter And Guns: American Cold War Economic Diplomacy, Pensilvanya: Free Press, 1997. google scholar
• Miller, James Edward. The United States& The Making of Modern Greece, University of North Caroline Press, 2009. google scholar
• Mustakas, Vasileos. İ İdrisi Tu Eliniku Sinagermu: Plevres Politikis Ke İdeoloyikis Singrotisis 1951-1952. Yüksek lisans tezi, Aristoteles Üniversitesi, 2012. google scholar
• Nasiaras, Thanasis. To Elliniko Ethnos Se Krisi Politiki Ke Polites Se Periodus Kriseon 1843, 1893, 1932. Yüksek lisans tezi, Aristoteles Üniversitesi, 2014. google scholar
• Nikolakopulos, İlias. İ Kahektiki Dimokratia Kommata Ke Ekloges 1946-1967. Atina: Ekdosi Pataki, 2000. google scholar
• Papadiamantis, Dimitrios. Stratos Ke Politiki Eksusia Sti Metemfiliaki Elada 1949-1967. Doktora tezi, Kapodistria Üniversitesi, Atina. google scholar
• Papagos, Alexander, “Guerrila Warfare”, Foreign Affairs, January 1952, Vol 30. google scholar
• Patterson, Thomas. Soviet-American Confrontation, Baltimore: John Hopkins University Press, 1973, google scholar
• Payne Angela R., Thakkar Bharat S., “The Marshall Plan–Global Strategy and Foreign Humanitarian Aid”, Globalization Approaches to google scholar
• Diversity içinde, editor Hector Cuadra-Montiel, Rijeka: InTech Press, 2012. google scholar
• Politakis, Georgios. The Post War Reconstruction of Greece, New York: Palgrave Mcmillian, 2017. google scholar
• Rizas, Sotiris. İ Eliniki Politiki Meta Ton Emfilio Polemo: Koinovuleftismos Ke Diktotoria, Atina: Ekdosi Kastaniodis, 2008. google scholar
• Sahinidis, Filipos. Ta Elinika Nafpigia 1956-1985, Atina: Ekdosis Elia, 2004. google scholar
• Sakelloropulos, Spiros. O Kipriakos Koinonikos Shimatismos Apo tin Singkrotisi sti Dihotomisi, Atina: Ekdosi Topos, 2017. google scholar
• Şahin, İsmail. “Düşünceden Eyleme EOKA”, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları (2020): 21-49. google scholar
• Sevinç, Derya. “Türkiye ve Yunanistan İktidar Partilerinin Ortak Politikaları (1950-1960)”, Journal Of Anatolia and Balkan Studies, (2018): 3-27. google scholar
• Terlekzis, Pantazis. Diplomatia Ke Politiki Tu Kipriaku Anatomia Enas Lathos, Atina: Ekdosi Kedros, 2004. google scholar
• Tsaliki, Persefoni V. Source of Economic Growth in Greece 1950-1985. Doktora tezi, New Scholl for Social Research, 1989. google scholar
• Veremis, Tanos. O Stratos Stin Elliniki Politiki Apo Tin Aneksartasia Eos Ti Dimokratia, Atina: Kourier Yayınları, 2000. google scholar
• Veremis-Tanos, Gerolymatos Andre. “The Military as a Sociopolitical Force in Greece, 1940-1949”, Journal Of The Hellenic Diaspora, (1991): 103-128. google scholar
• Vetsopoulos, Apostolos. “Efforts for the Development and Stabilization of the Economy During The Period of The Marshall Plan”, Journal of Modern Greek Studies, 27/2 (2009):275-302. google scholar
• Yunan Kara Kuvvetleri. İ Simvuli Tis Elladas Ston B Pankosmio Polemo. Atina: Ekdosi Dieftintis İstorias Stratu, 2009. google scholar
• Yunan Kara Kuvvetleri. O Elinikos Stratos Kata Ton Antisimmariakon Agona 1946-1949. Atina: Ekdosi Dieftintis İstorias Stratu, 1970. google scholar
• Yunan Kara Kuvvetleri. Stratiotikos Kanonismos İ İstoria Tu Pezikou. Atina: Yeniko Epitelio Stratu, 2014. google scholar
• Wittner Lawrence S., American Intervention in Greece 1943-1949, New York: Columbia University Press, 1982. google scholar
• Zahariou, Stelios. İ Politiki Parametros Tis Anasingrotisis Tis Elladas Kaı O Rolos Tou Shedio Marshall (1945-1952). Yüksek lisans tezi, Atina, 2008. google scholar