Dostluktan Düşmanlığa: Komünist Rejimin İlk Yıllarında Türkiye’deki Rumen Diplomatlar (1947-1949)

Year 2024, Issue: 46, 357 - 376, 30.12.2024

Metin Ömer

https://doi.org/10.26650/YTA2024-1434747

Abstract

İkinci Dünya Savaşı sonrasında Romanya'da komünist rejimin iktidara gelmesiyle birlikte Bükreş'teki yeni yetkililer, yurt içi ve yurt dışındaki diplomatik kadronun yeniden yapılandırılması yönünde kapsamlı bir süreç başlatmıştır. Bu anlamda devletin resmî temsilcilerinin uygulamaya konulan yeni politikalara sadık kalmasını sağlamak amacıyla Krallık döneminde atanan diplomatlar ülkeye geri çağrılmıştır. Bu süreçten Romanya’nın İstanbul'daki Konsolosluğu ve Ankara’daki Elçiliğin diplomatik personeli de etkilenmiştir. Bu makalede Türkiye'deki Romen diplomatların Bükreş'teki siyasî gelişmeler karşısındaki tutumları, ülkeye geri çağrıldıklarında verdikleri tepki, Türk yetkililerin yeni rejimin diplomatlarına karşı tutumu incelenmiştir. Makalenin ana kaynakları Romanya Dışişleri Bakanlığın Arşivlerinden (Arhivele Ministerului Afacerilor Externe) şimdiye kadar kullanılmamış belgeler ve dönemin Türk basınında yayımlanan makalelerden oluşuyor.

Keywords

Romanya, Türkiye, Aurel Decei, Nicoară Beldiceanu, Grigore Moisil

From Friends to Foes: Romanian Diplomats in Türkiye during the Early Years of the Communist Regime (1947–1949)

Abstract

With the establishment of the communist regime in Romania following the Second World War, officials in Bucharest embarked on a comprehensive restructuring of the country’s diplomatic corps, both domestically and abroad. As part of this process, diplomats appointed during the Kingdom period were systematically recalled to Romania to ensure alignment with the new policies of the communist government. This shift also affected the Romanian diplomatic staff stationed at the Consulate in Istanbul and the Embassy in Ankara. This study examines the stance of Romanian diplomats in Türkiye towards the political transformations in Bucharest, their responses to being recalled, and the attitudes of Turkish authorities towards representatives of the new regime. The research is primarily based on unpublished archival documents from the Romanian Ministry of Foreign Affairs and contemporary articles from the Turkish press.

Keywords

Romania, Türkiye, Aurel Decei, Nicoară Beldiceanu, Grigore Moisil

References

• 1. Archives google scholar
• Arhivele Ministerului Afacerilor Externe (AMAE) google scholar
• Biblioteca Academiei Române (BAR) google scholar
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA) google scholar
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Dışişleri Bakanlığı Türk Diplomatik Arşivi (TDA) google scholar
• 2. Periodicals, yearbooks and reports68 google scholar
• Akşam google scholar
• Dışişleri Bakanlığı Yıllığı google scholar
• Haftalık Gazete google scholar
• House Reports, vol. 6 Miscellaneous Reports on Private Bills, II, Washington, United google scholar
• States Government Printing Office, 1995 google scholar
• Kudret google scholar
• Resmi Gazete google scholar
• Tasvir google scholar
• Ulus google scholar
• Vatan google scholar
• 3. Research-Review Works google scholar
• Anghel, Florin: “Romania Between Istanbul and Ankara: The Beginning of the Alliance in the First Decade of the Kemalist Republic”, in Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, No. 54, 2014, p. 435-450. google scholar
• Beldiceanu-Steinherr, Irène: “Beldiceanu, Nicoara (1920-1994)”, TDV Islam Ansiklopedisi, Ankara, 2020, p. 181. google scholar
• Deletant, Dennis: România sub regimul comunist, third edition, Fundatia Academia Civica, Bucureşti, 2010. google scholar
• Deringil, Selim: Turkish Foreign Policy during the Second World War: An ‘Active’ Neutrality, Cambridge University Press, Cambridge, 2004. google scholar
• Duman, Sabit: “Stalin’in Ölümünden Sonra Türk-Sovyet İlişkileri”, XVIII. Türk Tarih Kongresi. Kongreye Sunulan Bildiriler, vol. IX Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2022, p. 595-605. google scholar
• Gürün, Kâmuran: Türk-Sovyet İlişkileri (1920-1953), Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1991. google scholar
• Iordan, Constantin: “La place de la Roumanie dans les relations internationales de la Turquie Républicaine jusqu’en 1925”, in Anuarul Institutului de Istorie „A. D. Xenopol”, Vol. XXXI, 1994, p. 119-131. google scholar
• Karpat, Kemal H.: Türk Demokrasi Tarihi. Sosyal, Kültürel, Ekonomik Temeller, Timaş, Istanbul, 2010. google scholar
• Omer, Metin: “Agenda politica a unui intelectual din Turcia kemalista: Hamdullah Suphi Tanrıöver, turcismul şi gagauzii”, Intelectualii politicii şi politica intelectualilor, coord. Daniel Citiriga, Georgiana Taranu, Adrian-Alexandru Herta, Editura Cetatea de Scaun, Târgovişte, 2016, p. 345-362. google scholar
• Omer, Metin: Emigrarea turcilor şi tatarilor din România în Turcia între cele doua Razboaie Mondiale, Editura Cetatea de Scaun, Târgovişte, 2020. google scholar
• Omer, Metin: “Romanya-Türkiye İlişkilerinde Göç Perspektifi (1923-1936)”, in Hacettepe Üniversitesi Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, Vol. 30, 2019, p. 309-332. google scholar
• Omer, Metin: “Un diplomat de tranzitie. Grigore C. Moisil, ambasador la Ankara (19461948)”, in Anuarul Institutului de Istorie «George Barifiu» din Cluj-Napoca, LXII, 2023, p. 339-354. google scholar
• Opriş, Ioan: Aurel Decei sau destinul disperarii, Editura Enciclopedica, Bucureşti, 2004. Plopeanu, Emanuel: Politica Statelor Unite fata de Turcia între anii 1943 şi 1952, Iaşi, Institutul European, 2009. google scholar
• Plopeanu, Emanuel: “Romania-Turkish relations in the interwar period: issues, perceptions and solutions. The case of the Black Sea Straits’ regime and Turkish-Tatar emigration”, in Revista Istorica, Vol. XXIII/5-6, 2012, p. 433-447. google scholar
• Popescu, Daniela: Navigând în ape învolburate. România şi Turcia în vreme de pace şi de razboi (1934-1948), Editura Mega, Cluj-Napoca, 2023. google scholar
• Sofuoğlu, Adnan; Yıldırım, Seyfi: “Lozan Barış Görüşmelerinde Romanya”, Türkiye-Romanya İlişkileri: Geçmiş ve Günümüz Uluslararasi Sempozyumu / International Symposium on Turkey-Romania Relations: Past and Present, vol. 1, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2019, p. 443-459. google scholar
• Tellal, Erel: “SSCB’yle İlişkiler”, ed. Baskın Oran, Türk Dış Politikası. Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, vol. 1, İletişim Yayınları, Istanbul, 2001, p. 499-521. google scholar
• 4. Internet resources google scholar
• http://bukres.be.mfa.gov.tr/Mission/MissionChiefHistory, 05 February 2019. google scholar
• http://www.cnsas.ro/documente/cadrele_securitatii/ZAMBETI%20HRISTACHE.pdf., 20 September 2021. google scholar
• https://revista22.ro/interviu/erban-papacostea-monarhia-moare-odat-cu-regele, 10 October 2023. google scholar