Su Tesislerinin Mimarı Tasarımı ve Su Tüketimi Arasındaki İlişki

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 121 - 137, 31.08.2022

Hossein Zolfagharı , Mahsa Kordhaghı , Ruşen Yamaçlı

https://doi.org/10.47769/izufbed.1166319

Öz

Şehirlerin büyümesi ve nüfus artışı ile birlikte su tüketim miktarı hızla artmıştır. Bu durum ilerledikçe çağımızın en büyük yaşamsal sorunu haline gelmiştir. İran dünyada en çok tatlı su tüketen ülkeler arasında altıncı sırada yer almaktadır. Bu ülke dünyadaki birçok ülke gibi kuraklık riski ile karşı karşıyadır. Bu nedenle araştırmanın odak noktası İran’ın tarihi ve modern yıkanma mekanlarında tüketilen su miktarı ve mekân mimarisi ile olan ilişkisi üzerinden ilerlemektedir. Çalışılan bu makalede gerekli olan analizler ve araştırmaları yapmak için İran’ın kuzey batısında bulunan Doğu Azerbaycan eyaletinin başkenti, Tebriz kentinin modern su tesisleri arasından Sadra modern su kompleksi ve tarihi hamamlar arasından Nezafet hamamının mimari planlarının incelenmesi için mekânsal analiz yöntemi kullanılıp ardından bu mekanların yıllık, aylık ve mevsimlik su tüketim miktarı, karşılaştırmalı analiz yöntemiyle birbiri ile karşılaştırılmıştır. Bu örneklerin mimari plan tasarımı plan hiyerarşisi, mekânsal kullanım çeşitliği, mekân büyüklüğü ve su tüketim yöntemleri açısından analiz edilmiştir. Analizlerin sonucunda kullanılan karşılaştırmalı analiz yöntemi ile elde edilen bilgilerde, on yıllık süreçte tarihi Nezafet hamamına karşı modern Sadra su kompleksinde %607 daha fazla su tüketildiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tarihi hamamlar, Modern su yapıları, Su tüketimi ve tasarrufu, Su tasarrufu, Su kaynakları, Hamam mimarisi

Relationship Between Architectural Design of Water Facilities and Water Consumption

Öz

With the growth of cities and population growth, the amount of water consumption has increased rapidly. As this situation progresses, it has become the biggest vital problem of our age. Iran ranks sixth among the countries that consume the most fresh water in the world. This country, like many other countries in the world, is at risk of drought. For this reason, the focus of the research is on the amount of water consumed in Iran's historical and modern washing places and its relationship with the architecture of the space. In order to make the necessary analyzes and research in this article, the spatial analysis method was used to examine the architectural plans of the Sadra modern water complex among the modern water facilities of the city of Tabriz, the capital of the East Azerbaijan province located in the northwest of Iran, and the Nezafet bath among the historical baths, and then the annual, monthly and seasonal water consumption amounts were compared with each other by comparative analysis method. The architectural plan design of these examples was analyzed in terms of plan hierarchy, spatial usage diversity, space size and water consumption methods. In the information obtained by the comparative analysis method used as a result of the analyzes, it was determined that 607% more water was consumed in the modern Sadra water complex compared to the historical Nezafet bath in a ten-year period.

Anahtar Kelimeler

Historical hammams, Modern water structures, Water consumption, Water saving, Water resources, Hammam architecture

Kaynakça

• Costanzia, J., Graumlich, L., Steffen, W., Crumley, C., Dearing, J., Hibbard, K., . . . Schimel, D. (2007). Sustainability or Collapse: What Can We Learn from Integrating the History of Humans and the Rest of Nature? AMBIO: A J. of the Human Environment, 36(7), 522-527. https://is.gd/7ibdEK adresinden alındı
• CSAMES. (2017). Water in the Middle East. Created by the Center for South Asian and Middle Eastern Studies, University of Illinois at Urbana-Champaign. www.csames.illinois.edu adresinden alındı
• Delibaş, N. (2013). Sürdürülebilir Mimari Kapsamında Suyun Etkin Kullanım Stratejilerinin Türkiye ve Amerika Örnekleri Üzerinden Karşılaştırmalı İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Edirne: Trakya Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, Mimarlık Ana Bilim Dalı.
• Halaç, H. H., Kalak, M., & Yıldırım, Ö. C. (2018). Siverek Tarihi Hamam Yapılarının Kullanım Durumları. Al-Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 54-74. https://dergipark.org.tr/tr/pub/farabi/issue/33998/372301 adresinden alındı Özbay, İ., & Kavaklı, M. (2008). Türkiye'de ve Diğer Ülkelerde Arıtılmış Atıksuların Geri Kazanım Uygulamalarının İncelenmesi. Çevre Sorunları Sempozyumu (2008, Mayıs 14-17).
• Priscoli, J. D. (2000). Water and Civilization: Using History to Reframe Water Policy Debates and to Build a new Ecological Realism. Water Policy, 1(6), 623-636. https://is.gd/95YXSb adresinden alındı
• Saatsaz, M. (2020). A Historical Investigation on Water Resources Management in Iran. Environment, Development and Sustainability, 22, 1749-1785. https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s10668-018-00307-y.pdf adresinden alındı