İklim Değişikliğinin Etkileri: Türkiye'de Yağış, Sıcaklık Anomalisi ve Su Kaynakları Üzerine Etkilerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 4, 558 - 569

Meral Korkmaz

https://doi.org/10.35229/jaes.1508808

Öz

İklim değişikliği, günlük yaşamımızı ve su kaynaklarımızı önemli ölçüde etkileyen küresel bir sorundur. İklim değişikliğinin en önemli etkilerinden biri, yaşamı sürdürmek ve çeşitli ekosistemleri desteklemek için hayati öneme sahip olan su kaynaklarımız üzerinde olmaktadır. İklim değişikliği ile su kaynakları arasındaki karmaşık ilişkiyi anlamak, etkili önleme ve adapte stratejileri geliştirmek açısından hayati önem taşımaktadır. Bu çalışma, iklim değişikliğinin su kaynakları üzerindeki etkilerini araştırmayı ve bu konunun önemini vurgulamayı amaçlamaktadır. Su, sınırlı bir kaynaktır ve erişilebilirliği ile kalitesi insan refahı, tarım, enerji üretimi ve ekosistem sağlığı üzerinde doğrudan etki etmektedir. Ancak, iklim değişikliği yağış, sıcaklık ve buharlaşma desenlerini ve dinamiklerini değiştirerek suyun erişilebilirliği ve dağılımında önemli değişikliklere yol açmaktadır. Küresel sıcaklıkların artması, buzulların ve buzulların erimesine yol açarak tatlı su kaynaklarını sürekli olarak azaltmaktadır. Ayrıca, değişen yağış desenleri bazı bölgelerde daha sık ve şiddetli kuraklıklara yol açarken, diğer bölgelerde artan yağış ve sel olaylarına neden olmaktadır. Bu değişikliklerin etkileri derindir. Su kıtlığı daha yaygın hale geldikçe, sınırlı kaynaklar için rekabet artmakta ve potansiyel olarak çatışmalara ve sosyal huzursuzluğa yol açmaktadır. Su kaynaklarının önemi ve iklim değişikliğinin erişilebilirliği ile kalitesi üzerindeki kesin etkisi göz önüne alındığında, bu karmaşık ilişkiyi derinlemesine anlamamız kaçınılmazdır. Bu çalışma, iklim değişikliğinin su kaynakları üzerindeki sosyo-ekonomik ve çevresel etkilerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Böylece, karar verme süreçlerini yönlendirecek ve etkili iklim değişikliği adapte ve hafifletme stratejilerini doğrudan iletecek bilgiler sağlamayı hedeflemektedir. Sonuç olarak, iklim değişikliğinin su kaynakları üzerindeki etkisi abartılamaz. Bu çalışma, iklim değişikliği ile su kaynakları ve sürdürülebilirlik üzerindeki sonuçları ele almanın aciliyetini vurgulayarak bu kritik konunun anlaşılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, Türkiye'de iklim değişikliğinin neden olduğu değişen yağış desenleri ve artan sıcaklıkların yeraltı ve yüzey su kaynakları üzerindeki etkilerini incelemektedir. Bu araştırma ile bilinçli karar verme süreçlerine öncülük etmeyi ve gelecek nesiller için su kaynaklarımızı koruma konusunda kolektif sorumluluğu teşvik etmeyi umuyoruz.

Anahtar Kelimeler

İklim değişikliği, Yağış, Sıcaklık, Su Kaynakları.

Impacts of Climate Change: Examining Precipitation, Temperature Anomalies, and Effects on Water Resources in Turkey

Öz

Climate change is a significant global issue that affects our everyday lives and water resources. One of the most critical impacts of climate change is on our water resources, which are vital for sustaining life and supporting various ecosystems. Understanding the complex relationship between climate change and water resources is crucial for developing effective mitigation and adaptation strategies. This study aims to investigate the impact of climate change on water resources and to shed light on the importance of addressing this issue. Water is a limited resource, and its availability and quality directly affect human well-being, agriculture, energy production, and ecosystem health. However, climate change alters the patterns and dynamics of precipitation, temperature, and evaporation, leading to significant changes in water availability and distribution. Increasing global temperatures cause glaciers and ice caps to melt, progressively depleting freshwater resources. Moreover, changing precipitation patterns are leading to more frequent and severe droughts in some regions, while others experience increased rainfall and flooding events. The effects of these changes are profound. As water scarcity becomes more widespread, competition for limited resources intensifies, potentially leading to conflicts and social unrest. Given the importance of water resources and the undeniable impact of climate change on their availability and quality, it is imperative that we deepen our understanding of this complex relationship. This study aims to assess the socio-economic and environmental impacts of climate change on water resources. By doing so, it seeks to provide policymakers, scientists, and communities with information that will guide decision-making processes and direct effective climate change adaptation and mitigation strategies. In conclusion, the impact of climate change on water resources cannot be overstated. This study aims to contribute to our understanding of this critical issue by highlighting the urgency of addressing climate change and its consequences on water resources and sustainability. This study examines the effects of changing precipitation patterns and increasing temperatures due to climate change on underground and surface water resources in Turkey. By conducting this research, we hope to pave the way for informed decision-making and encourage collective responsibility to protect our water resources for future generations.

Anahtar Kelimeler

Climate change, Precipitation, Temprature, Water Resources.

Kaynakça

• Aktaş, Ö. (2014). Impacts of climate change on water resources in Turkey. Environmental Engineering & Management Journal (EEMJ), 13(4). DOI: 10.30638/eemj.2014.092
• Arnell, N.W. (1999). Climate change and global water resources. Global Environmental Change, 9, S31- S49. DOI: 10.1016/s0959-3780(99)00017-5
• Bayazit, M. & Avci, I. (1997). Water resources of Turkey: Potential, planning, development and management. International Journal of Water Resources Development, 13, 443-452. DOI: 10.1080/07900629749566
• Bayraç, N.H. & Doğan, E. (2016). Türkiye'de iklim değişikliğinin tarım sektörü üzerine etkileri. Anadolu Üniversitesi Dergisi. 12(2), 67-79.
• Bonacina, L. (1923). Climatic continentality and oceanity. Nature, 111, 549-549. DOI: 10.1038/111549A0 Çakmak, B. & Gökalp, Z. (2011). İklim Değişikliği Ve Etkin Su Kullanımı. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, (1), 87-95.
• Çapar Gökşen, (2019). Climate change water and resources management. Project for Supporting Joint Actions in the Field of Climate Change (iklimİN), Ankara.
• Demir, A. (2009). Küresel iklim değişikliğinin biyolojik çeşitlilik ve ekosistem kaynakları üzerine etkisi. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 1(2), 37-54. DOI: 10.1501/Csaum_0000000013
• Demir, İ., Kılıç, G., Coşkun, M. & Sümer, U. M. (2008). Türkiye’de maksimum, minimum ve ortalama hava sıcaklıkları ile yağış dizilerinde gözlenen değişiklikler ve eğilimler. TMMOB İklim Değişimi Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 69, 84.
• Demircan, M. (2022). İklim, iklim değişikliği ve su ilişkisi. Küresel İklim Değişikliği Ve SosyoEkonomik Etkileri. 7(8), 89-99. Doğan, S. & Tüzer, M. (2011). Küresel İklim Değişikliği ve Potansiyel Etkileri. Cü İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(1), 21-34.
• Doğrul, G. & Alkan, M. (2022). İklim değişikliğinin su kaynaklarına etkisinin çok zamanlı uydu görüntüleri ile incelenmesi. Politeknik Dergisi, 25(3), 1349-1358.
• DSİ. (2022). 2022 Yılı Resmi Su Kaynakları İstatistikleri, https://www.dsi.gov.tr/Sayfa/Detay/1847
• Ertürk, A., Ekdal, A., Gürel, M., Karakaya, N., Guzel, C. & Gönenç, E. (2014). Evaluating the impact of climate change on groundwater resources in a small Mediterranean watershed. Science of the Total Environment, 499, 437-447. DOI: 10.1016/j.scitotenv.2014.07.001
• Flannigan, M. & Wotton, B. (2001). Climate, Weather, and Area Burned. 351-373. DOI: 10.1016/B978- 012386660-8/50012-X
• Frederick, K. D. & Major, D. C. (1997). Climate Change and Water Resources. Climatic Change, 37(1), 7- 23.
• Gleick, P.H. (1989). Climate Change, Hydrology, and Water Resources. Reviews of Geophysics, 27(3), 329-344. DOI: 10.1029/RG027i003p00329
• Haddeland, I., Heinke, J., Biemans, H., Eisner, S., Flörke, M., Hanasaki, N., ... & Wisser, D. (2014). Global Water Resources Affected by Human İnterventions and Climate Change. Proceedings of The National Academy of Sciences, 111(9), 3251-3256. DOI: 10.1073/pnas.1222475110
• Harmancioglu, N. & Altinbilek, D. (2020). Evaluation of water resource plans in Turkey based on sustainable water management principles. Sustainable Water Resources Management, 6: 91, 1-13. DOI: 10.1007/s40899-020-00444-1
• İclal, A. (2021). Su, toprak ve iklim değişikliğinin güvenli gıdanın sürdürülebilirliği üzerine etkileri ve bazı tespitler. Rahva Teknik Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 13-23.
• Karaman, S. & Gökalp, Z. (2010). Küresel isınma ve iklim değişikliğinin su kaynakları üzerine etkileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 3(1), 59-66.
• Köle, M.M. (2012). Ankara örneklemi üzerinde iklim değişikliğinin su kaynakları yönetimine etkisi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi. 9(7), 17-31.
• Melese, S.M. (2016). Effect of climate change on water resources. Journal of Water Resources and Ocean Science, 10(1), 14-21. DOI: 10.11648/j.wros.20160501.12
• Meteoblue. (2023). Climate change Tunceli https://www.meteoblue.com/en/climatechange/tunceli_republic-of-türkiye_298846
• MGM. (2024). Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Resmi istatistikler, https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/ilve-ilceler istatistik.aspx?k=parametrelerinTurkiye Analizi
• Öztürk, K. (2002). Küresel iklim değişikliği ve Türkiye'ye olası etkileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1).
• Partigöç, N. S., & Soğancı, S. (2019). Küresel iklim değişikliğinin kaçınılmaz sonucu: Kuraklık. Resilience, 3(2), 287-299. DOI: 10.32569/resilience.619219
• Şahin, M., Topal, E., Özsoy, N., & Altunoğlu, E. (2015). İklim değişikliğinin meyvecilik ve arıcılık üzerine etkileri. Anadolu Doğa Bilimleri Dergisi, 6(2), 147-154.
• Şahin, Ü. A., Onat, B. & Ayvaz, C. (2019). Climate change and greenhouse gases in Turkey. Recycling and Reuse Approaches for Better Sustainability, 201-214.
• Selek, B. & Aksu, M. (2019). Estimation of water budget components of the Sakarya river basin by using the WEAP-PGM Model. Water, 11(2), 271. DOI: 10.3390/W11020271
• Şen, Ö.L. (2013). Türkiye'de iklim değişikliğinin bütünsel resmi. Türkiye'de İklim Değişikliği Kongresi (Tikdek 2013), 3-5.
• Şen, Z. (2005). İklim değişikliği ve su kaynaklarına etkisi. 7(7), 89-95.
• Şen, Z. (2022). İklim değişikliği ve Türkiye. Çevre Şehir ve İklim Dergisi, 1(1), 1-19.
• Shukla, J., Nobre, C. & Sellers, P. (1990). Amazon deforestation and climate change. Science, 247, 1322-1325. DOI: 10.1126/science.247.4948.1322
• Taşkın, Ö., Somuncu, M. & Çapar, G. (2022). İklim Değişikliğinin Türkiye’de su kaynakları ve tarım sektörüne etkileri üzerine bir değerlendirme. Sosyal Bilimler Dergisi, 67-79.
• Tuğaç, Ç. (2014). İklim güvenliği açısından su kaynaklarının yönetimi. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 23(3), 1-30.
• Yao, F., Livneh, B., Rajagopalan, B., Wang, J., Crétaux, J. F., Wada, Y. & Berge-Nguyen, M. (2023). Satellites reveal widespread decline in global lake water storage. Science, 380(6646), 743-749. DOI: 10.1126/science.abo2812
• Yılmaz, A. & Imteaz, M. (2014). Climate change and water resources in Turkey: a review. International Journal of Water, 8, 299. DOI: 10.1504/IJW.2014.064222
• Yılmaz, F. H. & Navruz, M. (2019). Küresel iklim değişikliği, iklim mültecileri ve güvenlik. Assam Uluslararası Hakemli Dergi, 13, 255-270.
• Yımaz, K., & Yazıcıgil, H. (2011). Potential impacts of climate change on Turkish water resources: A review. In: Baba, A., Tayfur, G., Gündüz, O., Howard, K., Friedel, M., Chambel, A. (eds) Climate Change and its Effects on Water Resources. NATO Science for Peace and Security Series C: Environmental Security, vol 3. Springer, Dordrecht. 105-114. DOI: 10.1007/978-94-007- 1143-3_12
• Zaimoğlu, Z. (2019). İklim değişikliği ve Türkiye tarımı etkileşimi. İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi, 7.