Su Ürünleri Yetiştiriciliğinin Bölgesel Kalkınmada Önemi: Elazığ İli Örneği

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 4, 577 - 581

Hamdi Aydın , İlhan Yandı

https://doi.org/10.35229/jaes.1560033

Öz

Elazığ, sahip olduğu su kaynakları ile Türkiye’nin en zengin su potansiyeline sahip illerinden biridir. Bu su kaynaklarının su ürünleri üretiminde de kullanılması ile birlikte üretimde ciddi artışlar meydana gelmeye başlamış ve 2019 yılından sonra Elazığ ilindeki alabalık üretimi Türkiye de birinci sıraya yerleşmiştir. Mart 2024 tarihi itibarı ile ilde su ürünleri üretimi yapan 176 işletme vardır. Bu işletmelerden % 99’u (176) ağ kafeslerde alabalık üretimi yaparken, bir işletmede ise mersin balığı üretimi yapılmaktadır. Elazığ ilinde 1996 yılında 10 ton olan alabalık üretimi 2000 yılında 330 tona, 2005 yılında 463 tona, 2010 yılında 8.010 tona, 2015 yılında 9.756 tona, 2020 yılında 23.000 tona, 2021 yılında 26.500 tona, 2022 yılında 31.100 tona ve 2023 yılında 39.195 tona ulaşmıştır. Elazığ ilindeki su ürünleri avcılık, üretim ve işleme tesislerinde yaklaşık 3000 kişi istihdam edilmektedir. Elazığ ilinde üretilen alabalıklar büyük oranda Rusya, Avrupa Birliği Ülkeleri, Japonya ve ABD ye ihraç edilmektedir ve 2023 yılı ihracat rakamı 61.408.248 ABD doları olarak gerçekleşmiştir. İldeki mevcut işletmelerin proje kapasiteleri toplamı 41.780 tondur ve 2024 yılı sonuna kadar yeni kurulacak tesislerle toplam kapasitenin 50.000 tonu aşacağı öngörülmektedir. Elazığ ilindeki mevcut olan su kaynakları maksimum düzeyde su ürünleri üretiminde kullanıldığı takdirde yılda 200.000 tonun üzerinde bir üretim yapılabileceği ve bu üretim ile de Elazığ ili ve Türkiye ekonomisine ciddi bir katkı sağlayacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Su ürünleri, bölgesel kalkınma, Elazığ İli, Türkiye

Kaynakça

• Anonim. (2023a). European Fishmeal and Fish Oil Producers. https://effop.org (Erişim tarihi 27.02.2023).
• Anonim. (2023b). Elazığ İl Tarım ve Orman Müdürlüğü. Balıkçılık ve Su Ürünleri Şube Müdürlüğü Kayıtları.
• Anonim. (2024). Elazığ İl Tarım ve Orman Müdürlüğü. Balıkçılık ve Su Ürünleri Şube Müdürlüğü Kayıtları.
• Anonim. (2023c). T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü, Fırat Kalkınma Ajansı. http://fka.gov.tr/elazigda-yatirim (Erişim tarihi: 03.03.2023).
• FAO. 2024. In Brief to The State of World Fisheries and Aquaculture 2024. Blue Transformation in action. Rome. DOI: 10.4060/cd0690en
• Gökhan, E.E. (2010). Elazığ İli Alabalık Yetiştiriciliğinde Üretim ve Pazarlamanın Sürdürülebilirliği. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 81(2), 3-8.
• Mor, A. & Çitçi, M.D. (2002). Elazığ’ın Su Problemleri Ve Su Kirliliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 63-82.
• OECD/FAO. (2022). OECD-FAO Agricultural Outlook 2022-2031, OECD Publishing, Paris, DOI: 10.1787/f1b0b29c-en TUİK. (2024). Türkiye İstatistik Kurumu. Su Ürünleri İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=97&locale=tr (Erişim tarihi:27.09.2024).
• Yilmaz, C. (2023). Elazığ İlindeki Alabalık Yetiştiriciliğinin Mevcut Durumu ve 2023 Vizyonu. https://arastirma.tarimorman.gow.tr (Erişim tarihi:27.02.2023).
• Yıldırım, Ö. & Çantaş, İ. B. (2022). Türkiye’de Gökkuşağı Alabalığı yetiştiriciliğinin üretim ve ekonomik göstergelerinin incelenmesi. Acta Aquatica Turcica, 18(4), 461-474. DOI: 10.22392/actaquatr.1101098