Kavak Çayı (Gelibolu, Çanakkale ) Mollusca Faunası ve Bazı Su Kalitesi Özelliklerinin Belirlenmesi

Year 2021, Volume: 7 Issue: 3, 393 - 407, 25.09.2021

Demet Bal Deniz Anıl Odabaşı Aytuğ Zilifli

https://doi.org/10.28979/jarnas.877553

Cited By: 1

Abstract

Marmara havzasının Batısında bulunan Kavak Çayının sucul Gastropoda ve Bivalvia faunası ile bazı su kalitesi özelliklerinin araştırılmasını amaçlayan bu çalışmada, Kavak Çayı havzasından seçilen beş istasyondan 2016 yılı içerisinde, makroomurgasız taban faunası ve su örneklemeleri mevsimsel olarak gerçekleştirilmiştir. Standart örnek-leme yöntemleri kullanılarak yapılan taban faunası örneklemelerinden sonra taban faunasındaki gastropod ve bivalv örneklerine ait bireylerin tür teşhis ve sayımları laboratuvarda gerçekleştirilmiştir. Molluska türlerinin istas-yonlara göre birey sayısı, baskınlık ve frekans değerleri hesaplanmıştır. Bunun yanında, tespit edilen türlerin tole-rans değerleri de verilmiştir. Örnekleme istasyonlarında yerinde ölçülen su sıcaklığı, çözünmüş oksijen (doygunluk ve yoğunluk), pH, toplam çözünmüş katılar, elektrik iletkenliği gibi parametreler kaydedilmiştir. Diğer su kalitesi parametrelerinden nütrient ve bazı elementler ise laboratuvarda iyon kromotografisi cihazı ile analiz edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, araştırma bölgesinde sucul molluska faunasına ait toplam 17 takson belirlenmiştir. Yerinde ve laboratuvarda ölçülen su kalitesi parametreleri Türkiye Su Kalitesi Kontrolü Yönetmenliğine göre karşı-laştırıldığında, örnekleme istasyonlarının ölçülen parametrelere göre birinci (en yüksek) ve dördüncü kalite (en düşük) sınıfları arasında oldukları belirlenmiştir. Özellikle çözünmüş oksijen ve Alüminyum gibi bazı parametrele-rin etkisiyle su kalitesi sınıflarının düştüğü gözlenmiştir. Sonuç olarak, Kavak Çayı ve havzasında belirli su kalite parametrelerinin su kalitesini kötüleştirdiği, buna bağlı olarak da, ortamda yaşayan molluska faunası kompozisyo-nunun genel olarak organik kirliliğe toleranslı türlerden oluştukları görülmüştür.

Keywords

Bivalvia, Çanakkale, ekolojik tolerans, gastropoda, su kalitesi

Supporting Institution

Bu çalışma, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir

Project Number

FYL-2015-676

Thanks

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimine teşekkürlerimizi sunarız.

Determination of Mollusca Fauna and Some of The Water Quality Fea-tures of Kavak Stream (Gelibolu Peninsula: Çanakkale)

Abstract

This study aimed at determining the Mollusca fauna and some water quality features of Kavak Stream located on the Western part of the Marmara Basin. Therefore, sampling studies on macrozoobenthos and water were conduct-ed on the pre-selected five sampling stations seasonally, in the year of 2016. After the benthos samplings carried out using standard methods, taxonomic identifications of the gastropods and bivalves were done and individual num-bers were carried out in the laboratory. Abundance, dominance, and frequency of the Mollusca were calculated. Besides, taxa tolerance values of the identified taxa were also given. Some physical and chemical parameters of water such as temperature, oxygen saturation, pH, dissolved solids, and conductance were recorded during the field study. Other water quality parameters such as nutrients and some elements were analysed in the laboratory using ion chromatography. According to the data of the present study, seventeen taxa were identified belong to the aquatic Mollusca fauna. The environmental variables both recorded in the field and analysed in the laboratory were between first (the highest) and fourth (the lowest) class when compared with Water Quality Criteria Legislation of Turkey. Especially, the dissolved oxygen and Aluminium concentrations decreased the water quality class in the stations was observed. In conclusion, deteriorated the water quality under the influence of some parameters, ac-cordingly the inhabitant Mollusca fauna composition were tolerant to organic pollution was observed.

Keywords

Bivalvia, Çanakkale, ecological tolerance, gastropoda, water quality

Project Number

FYL-2015-676

References

• Akbulut, M., Odabaşı, S. S., Odabaşı, D. A. ve Çelik, E. Ş. (2006). Çanakkale İli'nin Önemli İçsuları ve Kirletici Kaynakları. Su Ürünleri Dergisi, 23(1), 9-15. Erişim adresi: http://www.egejfas.org/en/download/article-file/57667
• Akbulut, M., Odabaşı, D. A., Kaya, H., Çelik, E. Ş., Yıldırım, M. Z., Odabaşı, S. S. ve Selvi, K. (2009a). Changing of Molusca Fauna In Comparison With Water Quality: Sarıçay Creek and Atikhisar Reservoir Models (Çanakkale-Turkey), Journal of Animal and Veterinary Advances 8(12): 2699-2707. Erişim adresi: https://medwelljournals.com/abstract/?doi=javaa.2009.2699.2707
• Akbulut, M., Çelik, E. Ş., Odabaşı, D. A., Kaya, H., Selvi, K., Arslan, N. ve Sağır-Odabaşı, S. (2009b). Seasonal distribution and composition of benthic macroinvertebrate communities in Menderes Creek, Çanakkale, Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 18(11a), 2136-2145
• Angelier, E. (2002). Ecologia de las aguas corrientes. Madrid: Acribia. Erişim adresi: https://www.editorialacribia.com/libro/ecologia-de-las-aguas-corrientes_54170/
• Anonim. (2004). Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği. Resmi Gazete Tarihi 31.12.2004. Resmi Gazete Sayısı.25687. ErişimAdresi:https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=7221&MevzuatTur=7& MevzuatTertip=5
• Anonim. (2013). Çanakkale İli Çevre Durum Raporu 2012: Çanakkale Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü. Erişim Adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Canakkale_icdr2012.pdf
• Bilgin, F.H. (1980). Batı Anadolu'nun Bazı Önemli Tatlı Sularından Toplanan Mollusca Türlerinin Sitematiği ve Dağılışı, Diyarbakır Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 8(2): 1-64.
• Borcherding, J. ve Volpers, M. (1994). The “Dreissena-Monitor” first results on the application of the biological early warning system in the continuous monitoring of water quality. Water Sci Technol, 29(3), 199-201. https://doi.org/10.2166/wst.1994.0099
• Çabuk, Y., Arslan, N. ve Yılmaz, V. (2005). Species Composition and Seasonal Variations of the Gastropoda in Upper Sakarya River System (Turkey) in Relation to Water Quality. Acta Hydrochimica et Hydrobiologica, 6(32), 393-400. https://doi.org/10.1002/aheh.200300544
• Demirsoy, A. (1999). Genel ve Türkiye Zoocoğraftası ''Hayvan Coğrafyası (3 bs.). Ankara. Meteksan A.Ş.
• Dillon, R. T., Wethington, A. M., Rhett, J. M. ve Smith, T.P. (2002). Populations of the European freshwater pulmonate Physella acuta are not reproductively isolated from America Physelaa heterostropha or Physella integra. İnvertebrate Biology, 3(121), 226-234. https://doi.org/10.1111/j.1744-7410.2002.tb00062.x
• Glöer, P. (2015). Süßwassermollusken-Ein Bestimmungsschlüssel für die Muscheln und Schnecken im Süßwasser der Bundesrepublik Deutchland. Göttingen, Deutscher Jugendbund für Naturbeobachtung.
• Glöer, P., Yıldırım, M. Z. ve Kebapçı, Ü. (2015). Description of two new species of Pseudamnicola from southern Turkey ( Mollusca: Gastropoda: Hydrobiidae). Zoology in the Middle East, 2(61), 1-5. https://doi.org/10.1080/09397140.2015.1008189
• Goldberg, E.G. (1986). The mussel watch concept. Environmental Monitoring and Assessment, 7, 91-103. https://doi.org/10.1007/BF00398031
• Hering, D., Johnson, R.K., Kramm, S., Schmutz, S., Szoszkiewicz, K. ve Verdonschot, P.F.M. (2006). Assessment of European streams with diatoms, macrophytes, macroinvertebrates and fish: a comparative metric-based analysis of organism response to stress. Freshwater Biology 51(9), 1757–1785. https://doi.org/10.1111/j.1365-2427.2006.01610.x .
• Hyman L. H., 1967. The Invertebrates, Mollusca I. Volume VI. McGraw–Hill Book Company, New York. 792 s.
• Karslıoğlu., E, Baba A, ve Ozan, D. (2004). Environmental Problems of Çanakkale Province. Proceeding of 5th National Ecology and Environment Congress, Bolu-Turkey, pp 513-538
• Kelkit, A., ve Öztürk, C. (2005, Eylül) Kavak Deltası (Çanakkale)’Nın Korunan Alanlar Açısından İncelenmesi. Korunan Doğal Alanlar Sempozyumu, Isparta; Türkiye, ss. 163-166.
• Kerney, M. (1999). Atlas of the land and Frestwater molluscs of Britain and Ireland. Colchester, England: Harley Books. Erişim Adresi: https://www.researchgate.net/publication/260106878_Review_of_Atlas_of_the_Land_and_Freshwater_Molluscs_of_Britain_and_Ireland_by_Michael_Kerney
• Killeen, I. J., Aldridge, D., Oliver, G. ve Council, F. S. (2004). Freshwater bivalves of Britain and Ireland. Field Studies Council. UK.
• Kornuishin, A. V. (1996). Bivalve Molluscs of the Superfamily Pisidioidea in the Palaearctic Region, Kiev: Schmalhausen Instute of Zoology, pp 175
• Kuiper, J. J., Økland, K. A., Knudsen, J., Koli, L., Proschwitz, T. V. ve Valovirta, I. (1989). Geographical distribution of the small mussels (Sphaeriidae) in North Europe (Denmark, Faroes, Finland, Iceland, Norway and Sweden). Annales Zoologici Fennici, 73-101. Erişim Adresi: http://www.sekj.org/PDF/anzf26/anz26-073-101.pdf
• Mandaville, S. M. (2002). Benthic Macroinvertebrates in Freshwaters Taxa Tolerance Values, Metrics and Protocols. Nova Scotia: Soil & Water Conservation Society of Metro Halifax, Canada. Erişim Adresi: https://www.researchgate.net/publication/237122152_Benthic_Macroinvertebrates_in_Freshwaters-_Taxa_Tolerance_Values_Metrics_and_Protocols
• Mason, C. F. (2002). Biology of Freshwater Pollution. Newyork: Pretince-Hall (Pearson Education). ISBN: 0130906395, 9780130906397
• Odabaşı, S., Arslan, N., Özdilek, Ş. Y. ve Odabaşı, D. A. (2019). An Invasion Report of The New Zealand Mud Snail, Potamopyrgus antipodarum (Gray, 1843) in Turkish Freshwaters: Delice River and Kocabaş Stream. Journal of Limnology and Freshwater Fisheries Research, 5(3) 213-219. https://www.doi.org/10.17216/Limnofish.486626.
• Odabası, D. A., Kebapçi, Ü. ve Akbulut, M. (2013). Description of a new Pseudobithynia n. sp.(Gastropoda: Bithyniidae) from Northwest Turkey. Journal of Conchology, 41(4), 527
• Odabaşı, D. A. ve Georgiev, D. (2014). Bythinella kazdaghensis sp. n.(Gastropoda: Rissooidea) from the Mount Ida (Kaz Dağı)-Northwestern Turkey. Acta Zooogica Bulgarica, 66(1), 21-24. Erişim Adresi: https://www.researchgate.net/profile/Kahraman_Selvi/publication/259384032_Seasonal_distribution_and_composition_of_benthic_macroinvertebrate_communities_in_menderes_creek_Canakkale_TURKEY/links/0c96052ba1e9bbec4a000000/Seasonal-distribution-and- composition-of-benthic-macroinvertebrate-communities-in-menderes-creek-Canakkale-TURKEY.pdf
• Odabaşı, S. ve Büyükateş, Y. (2009). Klorofil-a, çevresel parametreler ve besin elementlerinin günlük değişimleri: Sarıçay akarsuyu örneği (Çanakkale, Türkiye). Ekoloji, 19(73), 76-85. Erişim Adresi: https://www.researchgate.net/profile/Serpil_Odabasi/publication/299132692_Daily_Variation s_of_Chlorophyll-a_Environmental_Parameters_And_Nutrients_Saricay_Creek_As_An_Exemplary_Canakkale_Turkey/links/586e5ad808ae329d6213a28e/Daily-Variations-of-Chlorophyll-a-Environmental-Parameters-And-Nutrients-Saricay-Creek-As-An-Exemplary-Canakkale-Turkey.pdf
• Öktener, A. (2004). Sinop ve Bafra'da Bazı Tatlısulardaki Mollusca Türleri Üzerine Ön Araştırma. Gazi Üniversitesi Journal of Science, 17(2), 21-30. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/83210
• Öztürk, B., Önen, M. ve Doğan, A. (2008). Türkiye Denizel Mollusca Türleri Tayin Atlası. Ankara, The Scientific and Technical Research Council of Turkey (TÜBİTAK) 103T154, 468. Erişim Adresi: https://app.trdizin.gov.tr/proje/TnpRek56Yz0/turkiye-denizel-mollusca-turleri-tayin-atlasi-cephalopoda-haric-
• Rosenberg, D.M. ve Resh, V.H. (1993). Introduction to freshwater biomonitoring and benthic macroinvertebrates, New York Chapman and Hall. Erişim Adresi: https://pdfs.semanticscholar.org/6a19/45faea47c27518b621b39d17b70b2cafba36.pdf
• Rosenberg, D.M. (1998). A national aquatic ecosystem health program for Canada: We should go against the flow. Bull Entomol Soc Can 30(4), 144-152.
• Salankii, J. (1989). New avenues in the biological indication of environmental pollution. Acta Biologica Academiae Scientiarum Hungaricae 40, 295-328.
• Salanki, J., Salanki AF. Kamardina T. ve Rozsa K.S. (2003). Molluscs in biological monitoring of water quality, Toxicology Letters 140-141, 403-410. https://doi.org/10.1016/S0378-4274(03)00036-5
• Sarı, H.M., Balık, S., Ustaoğlu, M.R. ve Ilhan, A. (2006). Distribution and ecology of freshwater ichthyofauna of the Biga Peninsula, North-western Anatolia, Turkey. Turkish Journal Zoology 30, 35-45. Erişim Adresi: https://www.researchgate.net/profile/Deniz_Odabasi/publication/259578973_Description_of_a_new_pseudobithynia_n_sr_Gastropoda_Bithyniidae_from_Northwest_Turkey/links/0c96052cbb4c55cfd6000000/Description-of-a-new-pseudobithynia-n-sr-Gastropoda-Bithyniidae-from-Northwest-Turkey.pdf
• Schütt, H. (1965). Zur Systematik und ökologie Türkischer Süsswasserprosobranchier. Zoologische mededelingen, 41(3) 43-73. Erişim adresi: https://www.semanticscholar.org/paper/Zur-Systematik-und-%C3%96kologie-t%C3%BCrkischer-Sch%C3%BCtt/6b2536df4bcd12a9406cf0ce5cadd1bad8dd19fb
• Seddon, M. B., Kebapçı, U. ve Van Damme, D. (2014). Valvata piscinalis. The IUCN Red List of Threatened Species. Erişim adresi: https://www.iucn.org/content/status-and-distribution-freshwater-biodiversity-eastern-mediterranean-0 Semenchenko, V., Laenko, T. ve Razlutskii, V. (2008). A New Record of the North American gastropod Physella acuta (Draparnaud, 1805) from the Neman Stream Basin, Belarus. Aquatic Invasions, 3(3), 359-360. https://doi.org/ 10.3391/ai.2008.3.3.14
• Stanczykowska, A., K. Lewandowski, ve J. Ejsmont-Karabin. (1983). Biotic structure and processes in the lake system of R. Jorka watershed (Masurian Lakeland, Poland). IX. Occurrence and distribution of molluscs with special consideration to Dreissena polymorpha (Pall.). Ekologia Polska, 31(3) 761-780.
• Ustaoğlu, m. R., Balık, S. ve Öbek, M. (2001). Işıklı Gölü (Çivril-Denizli)'nün Mollusca faunası. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 18(1-2), 135-139. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/236888456_Isikli_Golu_Civril-Denizli'nunMollusca_Faunasi
• Yıldırım, M., Becer, A., Remzi, İ. ve Şeşen, R. (1995). Türkiye Faunası için Yeni Bir Bathyomphalus agassiz (Gastropoda: Pulmonata: Planorbidae) Türü, S.D.Ü. Eğridir Su Ürünleri Dergisi(4), 83-88.
• Yıldırım MZ (1999). Türkiye Prosobranchia (Gastropoda: Mollusca) türleri ve zoocoğrafik yayılışları 1. Tatlı ve Acı Sular, Turkish Journal of Zoology 23(3), 877-900. Erişim Adresi: https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TlRNM09UazU