Amerikalı Eğitim Uzmanlarının İzmir İncelemeleri (1951-1959)

Year 2024, Volume: 5 Issue: 2, 1 - 16, 14.06.2024

Fuat Uçar

Abstract

Türk dış politikasında ilişkilerin yoğunlaştığı ülkelerin başında Amerika ilk sırayı almıştır. Özellikle Soğuk Savaş konsepti sürecinde DP iktidarında Türk-Amerikan ilişkileri sadece askeri alan ile sınırlı kalmamış, çok yönlü bir şekilde artarak devam etmiştir. Amerika, çeşitli yardımlar aracılığıyla ve uzmanlar göndermek suretiyle Türkiye’nin milli eğitim sistemini etkileme, hatta yönlendirme imkânını elde etmiştir. Böylece Türkiye’ye yönelik askeri ve ekonomik yardımlar yoluyla eğitimdeki Amerikan etkisi de önemli ölçüde artmaya başlamıştır. Anadolu’nun birçok bölgesinde incelemelerde bulunan Amerikalı eğitim uzmanlarının İzmir incelemeleri 1951 yılının son aylarında başlamıştır. Milli Eğitim Bakanlığı’nın daveti ile İzmir’e gelen Amerikalı eğitim uzmanlarının yanında, sayıları az ve incelemeleri sınırlı olan başka ülkelerden de eğitim uzmanları İzmir’e gelmiştir. Genel olarak yabancı eğitim uzmanları incelemelerinde; köy eğitimi, halk eğitimi, tarım eğitimi, İngilizce okulu, ev idaresi, orta eğitim, mesleki ve teknik eğitim, kütüphanecilik ve öğretmen yetiştirme konularıyla ilgilenmişlerdir. Amerikalı eğitim uzmanları ise eğitim ve kültür antlaşmalarının etkisiyle yapılan incelemelerde Türk eğitimini ve kültürünü yakından tanıma imkânına sahip olmuşlardır. Amerikalı eğitim uzmanları incelemelerinde İzmir’deki öğretmenlere yönelik düzenledikleri seminer ve konferanslar şeklinde bilgilendirmelerinin yanında Amerikan eğitim sistemini de anlatma fırsatını elde etmişlerdir. Yabancı eğitim uzmanlarının İzmir’deki incelemeleri mahalli basına olumlu bir şekilde yansımıştır.

Keywords

Amerika, İzmir, Eğitim, Türk-Amerikan İlişkileri, Yabancı Uzmanlar

Izmir Studies of American Education Experts (1951-1959)

Abstract

In Turkish foreign policy, the United States has been the first country where relations have intensified. Especially during the Cold War concept, Turkish-American relations under the DP government were not limited to the military field. continued to increase in a multifaceted manner. Through various forms of aid and by sending experts, the US was able to influence and even direct Turkey's national education system. Thus, through military and economic aid to Turkey, American influence in education began to increase significantly. The Izmir visit of the American education experts, who had conducted studies in many regions of Anatolia, began in the last months of 1951. In addition to the American education experts who came to Izmir at the invitation of the Ministry of National Education, education experts from other countries came to Izmir in small numbers and with limited research experience. In general, foreign education experts were interested in rural education, public education, agricultural education, English schooling, home management, secondary education, vocational and technical education, librarianship and teacher training. American education experts, on the other hand, had the opportunity to get to know Turkish education and culture closely during the studies conducted under the influence of educational and cultural treaties. American education experts had the opportunity to explain the American education system as well as informing the teachers in Izmir through seminars and conferences they organized. Foreign education experts' visits to Izmir were positively reported in the local press.

Keywords

America, Izmir, Education, Turkish-American Relations, Foreing Experts

References

• TORUN, Esma, II. Dünya Savaşı Sonrası Türkiye’de Kültürel Değişimler, Yeniden Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Yayınları, Antalya, 2006.
• TUNÇKANAT, Ali Haydar, Gizli Anlaşmaların İçyüzü, Tekin Yayınları, 3. Baskı, İstanbul, 1975.
• WIDMANN, Horst, Atatürk ve Üniversite Reformu, (çev. Aykut Kazancıgil-Serpil Bozkurt), Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 1999.