YEŞİL BİNA PRENSİPLERİNİN AİLE SAĞLIK MERKEZLERİNE ENTEGRE EDİLMESİ: SENARYO TABANLI ENERJİ VERİMLİLİĞİ DEĞERLENDİRMESİ

Year 2025, Volume: 15 Issue: 4, 171 - 175, 31.07.2025

Yüksel Duygu Altıparmak

https://doi.org/10.16899/jcm.1710127

Abstract

Amaç: Dünyanın birçok gelişmiş ülkesi, sağlık kurumlarını sağlık altyapılarını sürdürülebilir hale getirmek için çeşitli politikalar geliştiriyor. Bu çalışma, Türkiye'deki hastanelerdeki mevcut uygulamaları değerlendirmeyi ve aile sağlığı merkezlerine (ASM) uygulanabilirliğini araştırmayı amaçlamaktadır.
Yöntemler: Çalışma, mevcut belge analizi, karşılaştırmalı analiz ve senaryo modelleme yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma ve nitel bir tasarımla gerçekleştirilmiştir. Türkiye’de hizmet veren sağlık kurumlarından elde edilen verilerin değerlendirilerek hem durum tespiti hem de gelecek planlaması açısından uygulanabilir politika önerileri geliştirmeyi amaçlamaktadır.
Sonuçlar: Yeşil bina sertifikasyonunda yer alan ve ASM’ler için en hızlı ve kolay uygulanabilir olarak belirlenen güneş enerjisi sistemleri (fotovoltaik paneller), iç mekân LED aydınlatma sistemleri, su tasarrufu sağlayan armatürlerin tercih edilmesi ile birlikte halihazırda bulunan 8300 aile sağlığı merkezinin karbon emisyonlarını yılda yaklaşık 45.000 ton azaltabileceği yıllık yaklaşık 20 milyon kWh enerji ve yıllık 1,5 milyon metreküp su tasarrufu öngörülmektedir.
Tartışma: Hastaneler daha gelişmiş sistemlerle dönüşüm potansiyeline sahipken, ASM'ler daha basit ve düşük maliyetli stratejilerle çevresel sürdürülebilirliğe katkıda bulunabilirler. Aile sağlığı merkezlerinin yeşil bina kriterleri prensibiyle, mikro ölçekte bile sürdürülebilir enerji kullanımına oldukça uygun olduğu belirlenmiştir. Senaryolaştırılarak belirlenen uygulamaların ulusal çevre hedeflerine katkıda bulunabileceğini ve ayrıca toplumda çevre bilincinin artmasında önemli bir rol oynayabileceğini göstermektedir. Sürdürülebilir sağlık politikalarının başarılı bir şekilde yayılması, aile sağlığı merkezlerinin bu süreçte aktif bir rol almasıyla mümkün olacaktır.

Keywords

yeşil bina , aile sağlığı merkezi , sürdürülebilirlik

Integrating Green Building Principles Into Family Health Centers: Scenario-Based Energy Efficiency Assessment

Abstract

Background/Aims: Many developed countries around the world are developing various policies to make their health institutions and health infrastructure sustainable. This study aims to evaluate the current practices in hospitals in Turkey and investigate their applicability to family health centers (FHCs).
Methods: The study was conducted using a mixed and qualitative design that combined existing document analysis, comparative analysis, and scenario modeling methods. It aims to develop applicable policy recommendations for both situation assessment and future planning by evaluating data obtained from healthcare institutions operating in Turkey.
Results: Solar energy systems (photovoltaic panels), indoor LED lighting systems, and water-saving fixtures, which are identified as the fastest and easiest to implement for FHCs in green building certification, are expected to reduce the carbon emissions of the existing 8,300 family health centers by approximately 45,000 tons per year, saving about 20 million kWh of energy and 1.5 million cubic meters of water annually.
Conclusions: While hospitals have the potential for transformation with more advanced systems, family health centers can contribute to environmental sustainability with simpler and lower-cost strategies. It has been determined that family health centers, based on the principles of green building criteria, are quite suitable for sustainable energy use even on a micro scale. The scenarios developed indicate that the identified practices can contribute to national environmental goals and also play an important role in raising environmental awareness in society. The successful dissemination of sustainable health policies will be possible with the active involvement of FHCs in this process.

Keywords

green building , family health center , sustainablility

References

• 1.United Nations. Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development. United Nations. https://sdgs.un.org/2030agenda
• 2. Thakur, Y. K., Kumar, M. G., & Chopra, T. G. Effect of Marble Dust and Furnace Slag as Sand Replacement Materials on Strength Properties of Pavement Quality Concrete (PQC) (Doctoral dissertation).2014.
• 3. J Karliner, S Slotterback, R Boyd, B Ashby, K Steele, J Wang, Health care’s climate footprint: the health sector contribution and opportunities for action, European Journal of Public Health, 2020;30:165.
• 4. McGain, F., & Naylor, C. Environmental sustainability in hospitals – a systematic review and research agenda..Journal of Health Services Research & Policy, 2014;19(4),245–252.
• 5. Eckelman, M. J., Sherman, J. Environmental Impacts of the U.S. Health Care System and Effects on Public Health. Plos One, 2016;11(6).
• 6. Turkish Ministry of Health. Sağlık İstatistikleri Yıllığı. 2023. https://www.saglik.gov.tr/
• 7. Energy and Climate Intelligence Unit. Net Zero:A Health Issue. 2021.
• 8. Hammond, G. P., Jones, C. I. Embodied energy and carbon in construction materials. Proceedings of the ICE - Energy, 2008;161(2), 87–98.
• 9. Türkmenoğlu Bayraktar, N., Şener, M. Sağlık Yapısı Cephelerinde Enerji Verimliliğini Arttırmaya Yönelik Güncel Uygulamalar Üzerine Bir İnceleme. Mimarlık Ve Yaşam,2021;6(1),285-299.
• 10. LEED Certification. Leadership in Energy and Environmental Design Standards. U.S. Green Building Council. (2023). https://www.usgbc.org/leed
• 11. Climate and Clean Air Coalition..Climate-Smart Health Care: Low-Carbon and Resilient Strategies for the Health Sector(2022). https://www.ccacoalition.org/en/resources
• 12. Agyekum, K., Ayarkwa, J., & Amoah, P. Green Building Incentives in Developing Countries: Barriers and Drivers. International Journal of Construction Management, 2021;21(12), 1247–1261.
• 13. BREEAM. Building Research Establishment Environmental Assessment Methodology. 2023. https://www.breeam.com/
• 14. Mutlu, S. Su kaynaklarının sürdürülebilirliği ve tasarruf stratejileri. Çevre Bilimleri Dergisi, 2022. 17(2), 88–97.
• 15. Ünal, E., Demirtaş, B. Aile sağlığı merkezlerinde çevresel farkındalık ve sağlık çalışanlarının rolü. Birinci Basamak Sağlık Dergisi,2020;4(3),135–141.
• 16. Healthcare Without Harm Europe.Global Road Map for Health Care Decarbonization.(2020). https://noharm-europe.org/