Yetişkin Hastalarda Ameliyat Öncesi ve Ameliyathanede Basınç Yaralanması Gelişme Riskinin Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 24 - 33, 30.04.2025

Tuğba Mert , Yasemen Özkan , Muhsine Arslan , Aynur Yücel

Öz

Amaç: Basınç yaralanmalarının bireysel ve kurumsal açıdan farklı olumsuz etkileri olup bu yaralanmalar hastanede kalış süresinin, sağlık bakım harcamalarının ve mortalite oranlarının artmasına neden olabilmektedir. Bu çalışma, bir üniversite hastanesinde ameliyat olan yetişkin hastaların klinikten ayrılmadan önce ve ameliyathanede basınç yarası riskinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Bu çalışma, metodolojik bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini, Ankara’da bulunan bir üniversite hastanesinde yatan ve 01 Mart 2021- 01 Şubat 2022 tarihleri arasında ameliyat olan 589 hasta oluşturmuştur. Veriler, Sosyodemografik ve Klinik Özellikler Formu, 3S Ameliyathane Basınç Yarası Risk Tanılama Ölçeği ve Waterlow Basınç Yarası Risk Tanılama Ölçeği ile toplanmıştır. Veriler SPSS 24 programı ile analiz edilmiştir.
Bulgular: Bu çalışmada; hastaların %61,5’u kadın, %49,8’inin 41-64 yaş grubunda olduğu, %84,9’unun kronik hastalığı bulunurken, hastaların tamamı genel anestezi ile ameliyat olmuştur. Hastaların hiçbirinde basınç yarası mevcut değildir. Hastaların 3S Ameliyathane Basınç yarası ölçeğine göre %99,5’u düşük risk; Waterlow Basınç yarası ölçeğine göre ise göre %71,1’i risk yok ve %19,5’u düşük risk olarak değerlendirilmiştir.
Sonuç: Ameliyat olan 65 yaş ve üstü hastaların ve kronik hastalığı olma durumunun basınç yarası gelişme riskini arttırdığı görülmektedir. Ameliyat olan ortopedi hastalarının, yatan hastalarda ise KVC hastalarının bası yarası gelişme riskinin diğer bölüm hastalarına göre daha fazla olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Hemşire, Hemşirelik, Basınç Yarası, Basınç yarası risk değerlendirmesi

Etik Beyan

Etik kurul izni alınmış, belgesi, yüklenmiştir.

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Assessment of The Risk of Pressure Injury Development in Adult Patients Preoperatively and in the Operating Room

Öz

Aim: Pressure injuries have various adverse effects on both individual and institutional levels, leading to increased hospital stays, healthcare costs, and mortality rates. This study aims to evaluate the risk of pressure injury development in adult patients undergoing surgery at a university hospital, both preoperatively and intraoperatively.
Method: This methodological study included 589 patients who underwent surgery between March 1, 2021, and February 1, 2022, at a university hospital in Ankara. Data were collected using the Sociodemographic and Clinical Characteristics Form, the 3S Intraoperative Pressure Ulcer Risk Assessment Scale and the Waterlow Pressure Ulcer Risk Assessment Scale. Data were analyzed using SPSS 24 software.
Findings: In this study, 61.5% of the patients were female, 49.8% were aged between 41 and 64 years, 84.9% had a chronic disease, and all of the patients underwent surgery under general anaesthesia. None of the patients suffered from pressure injuries. According to the 3S Intraoperative Pressure Ulcer Risk Assessment Scale, 99.5% of the patients were at low risk, and according to the Waterlow Pressure Ulcer Risk Assessment Scale, 71.1% were considered as no risk and 19.5% as low risk.
Conclusion: It was observed that the risk of developing pressure injurys increased in patients aged 65 and over who underwent surgery and had a chronic disease. It was observed that the risk of developing pressure sores was higher in orthopaedic patients who had surgery and in CVS patients who were hospitalized than patients from other departments.

Anahtar Kelimeler

Nurse, Nursing, Pressure Ulcer, Pressure Ulcer Risk Assessment

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• 1 AORN (The Association of Perioperative Regıstered Nurses). (2016). AORN Position Statement on Perioperative Pressure Sores Prevention in the Care of the Surgical Patient. http://www.aorn.org/aorn-org/guidelines
• 2 Avşar, P. & Karadağ, A. (2016). Waterlow basınç ülseri risk değerlendirme ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması, geçerlik-güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 3(3), 1-15.
• 3 Aygör, H.E., Şahin, S., Sözen, E., Baydal, B., Aykar, F.Ş. Akçiçek, F. (2014). Features of pressure injurys in hospitalized older adults. Advances in Skin & Wound Care, 27(3), 122-126. https://doi.org/10.1097/01.ASW.0000442874.86708.5e
• 4 Balçık Akman, A. (2010). Hasta güvenliği kültürü ve bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin hasta güvenliği kültürü ile ilgili algılarını etkileyen faktörlerin değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hastane ve Sağlık Kuruluşlarında Yönetim Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
• 5 Carlsson, M.E. & Gunningberg, L. (2017). Predictors for Development of Pressure injury in End-of-Life Care: A National Quality Register Study. J Palliat Med., 20(1), 53-8.
• 6 Coleman, S., Gorecki, C., Nelson, E.A., Closs, S.J., Defloor, T., Halfens, R., Farrin, A., Brown, J. Schoonhoven L, Nixon J. (2013). Patient risk factors for pressure injury development: systematic review. International Journal of Nursing Studies, 50, 974-1003.
• 7 Cooper, K.L. (2013). Evidence-Based Prevention of Pressure injurys in The Intensive Care Unit. Critical Care Nursing, 33(6), 57-67.
• 8 Çavuşoğlu, A., Yeni, K., İncekara, H., Acun, A., Polat Dünya, C., Tülek, Z. (2020) Bir yoğun bakım ünitesinde basınç yarası prevalansı: retrospektif bir çalışma. Journal of Academic Research in Nursing, 6(2), 203-209.
• 9 Edsberg, L.E., Black, J.M., Goldberg, M., Mcnıchol, L., Moore, L., Sıeggreen, M., (2016). Revised National Pressure injury Advisory Panel Pressure Injury Staging System: Revised Pressure Injury Staging System. Journal of Wound Ostomy & Continence Nursing, 43(6), 585-597 doi: 10.1097/WON.0000000000000281
• 10 Ersoy Ortaç, E., Öcal, S., Öz, A., Yılmaz, P., Arsava, B., Topeli, A. (2013). Yoğun bakım hastalarında bası yarası gelişiminde rol oynayabilecek risk faktörlerinin değerlendirmesi. Yoğun Bakım Dergisi, 4(1), 9-12.
• 11 Esen, O., Öncül, S., Yılmaz, M., Esen Kahraman, H. (2016). Retrospective evaluation of pressure sores of patients in intensive care. South. Clin. Ist. Euras, 27(2),111-115.
• 12 EPUAP (European Pressure Ulcer Advisory Panel)., NPUAP (National Pressure Ulcer Advisory Panel). (2009). Basınç Ülserlerinin Önlenmesi Hızlı Başvuru Klavuzu 2009, http://www.epuap.org/wpcontent/uploads/2016/10/qrg_prevention_in_turkish.pdf
• 13 EPUAP (European Pressure Ulcer Advisory Panel)., NPUAP (National Pressure Ulcer Advisory Panel). (2009). Prevention and Treatment of Pressure injurys: Quick Reference Guide. Washington DC: National Pressure injury Advisory Panel. Erişim adresi: http://www.npuap.org/Final_Quick_Prevention_for_web_2010.pdf.
• 14 EPUAP (European Pressure Ulcer Advisory Panel). (2016). Pressure Injury Prevention Points 2016, Erişim Yeri: http://www.npuap. org/wp-content/uploads/2016/04/Pressure-Injury-Prevention Points-2016.pdf.
• 15 Gao, X.L., Hu, J.J., Ma, Q., Wu, H.Y., Wang, Z.Y., LI, T.T., et al. (2015). Design and Research on Reliability-Validity for 3S Intraoperative Risk Assessment Scale of Pressure Sore. Journal of Huazhong University of Science and Technology [Medical Sciences], 35(2),291-294 doi:10.1007/s11596-015-1426-1
• 16 Gencer, Z.E. & Özkan, Ö. (2015). Basınç Ülserleri Sürvayans Raporu. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi, 13(1), 26–30. https://doi.org/10.4274/tybdd.81300
• 17 Gül, Ş. (2014). Cerrahi Girişim Uygulanan Hastalarda Basınç Ülseri Gelişiminin Önlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 1(3): 54-61
• 18 Jaul, E., Menzel, J. (2014). Pressure injurys in the Elderly, as a Public Health Problem. J Gen Practice, 2(5),174. doi: 10.4172/2329-9126.1000174
• 19 Karadağ, A., Kutlu, L., Yıldırım, G, İleri, S., Erdem, S., Zülkadiroğlu, H.G., Kuntay, M., Akbulut, K.B., Demirci, E., Arabacı, A.C., İlter, G. (2016). “Where are we in quality of patient care: prevelance of pressure injurys in Turkish hospitals” (Poster). 5th Congress of WUWHS -World Union of Wound Healing Societes, Florence, Italy. 25-29 September 2016
• 20 Karadağ, A. & Karabağ, A.A. (2013). Basınç Ülserlerinde Etiyoloji ve Fizyopatoloji. Baktıroğlu S, Aktaş Ş (editörler). Kronik Yarada Güncel Yaklaşımlar, 1. Baskı. İstanbul, 116-209.
• 21 Kottner, J., Balzer, K. (2010). Do pressure injury risk assessment scales improve clinical practice. Journal of Multidisciplinary Healthcare, 3,103-11
• 22 Landi, F., Russo, A., Danese, P., Liperoti, R., Barillaro, C., Bernabei, R., Onder, G., (2007). Anemia status, hemoglobin concentration, and mortality in nursing home older residents. Journal of the American Medical Directors Association 8(5), 322–327.
• 23 Lyder, C.H., Wang, Y., Metersky, M., Curry, M., Kliman, R., Verzier, N.R., et al. (2012). Hospital-acquired pressure injurys: results from the national Medicare Patient Safety Monitoring System study. J Am Geriatr Soc., 60(9), 603-8.
• 24 Lumbeley, J.L., Ali, S.A., Tchokouanı, L.S. (2014). Retrospective Review of Predisposing Factors for Intraoperative Pressure Sores Development. Journal of Clinical Anesthesia, 26(5), 368-374 doi: 10.1016/j.jclinane.2014.01.012
• 25 Mervis, J.S., Phillips, T.J. (2019). Pressure Ulcers: Pathophysiology, Epidemiology, Risk Factors, And Presentation. Journal of The American Academy of Dermatology, 81(4): 881-90.
• 26 NPIAP (European Pressure Ulcer Advisory Panel). (2019). National Pressure Injury Advisory Panel And Pan Pacific Pressure Injury Alliance. Basınç Ülserlerinin/Yaralarının Önlenmesi ve Tedavisi: Hızlı Başvuru Kılavuzu 2019. (Türkçe Versiyon). Emily Haesler, editor. Epuap/Npiap/ Pppia: 2019
• 27 Öğülmüş, D.F., Toz, M., Yücedağ, İ. (2018). Analysis of pressure injury formation risk of in different regions of human body. Konuralp Journal of Mathematics, 6,233- 239.
• 28 O’Brien, D.D. Shanks, A.M., Talsma, A., Brenner, P.S., Ramachandran, S.K. (2014). Intraoperative risk factors associated with postoperative pressure injurys in critically ill patients: a retrospective observational study. Crit Care Med., 42(1), 40-7.
• 29 Slawomirski, L., Auraaen, A., & Klazinga, N. S. (2017). The economics of patient safety: Strengthening a value-based approach to reducing patient harm at national level. Retrieved from https://www.oecd-ilibrry.org/content/paper/5a9858cd-en
• 30 Soyer, Ö. & Özbayır, T. (2018). 3S Ameliyathane Basınç Yarası Risk Tanılama Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması, Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 13,46-64, Doi: 10.17371/UHD.2018.2.9
• 31 Spruce, L. (2017). Backto Basics: Preventing Perioperative Pressure Injuries. AORN, 105(1),92-99 doi:10.1016/j.aorn.2016.10.018
• 32 Usanma Koban, B., Tuzcular Vural, E.Z., Özkaya, H., Gönenç, I. (2024). Factors affecting pressure sores in palliative care patients.Haydarpaşa Numune Med J. 64(1),1–7 doi: 10.14744/hnhj.2022.81567
• 33 Waterlow, J. (1985). Pressure sores: A risk assessment card. Nursing Times, 81(48), 49-55.
• 34 Waterlow, J. (2005). ‘’Waterlow Score Card 2005’’, http://www.judy-waterlow.co.uk/downloads/Waterlow%20Score%20Card-front.pdf.
• 35 Yıldırım, N. & Kocaman, G. (2017). Basınç Ülseri Önleme Kılavuzlarının Uygulamada Kullanımını Sağlamak İçin Kullanılan Stratejilerin Etkinliği. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 9(1),145-170 doi: 10.17371/UHD.2016823286