İşletmelerde Dijital Dönüşümün İş Modelleri Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 87 - 97, 30.06.2025

Zeynep Akkus

https://doi.org/10.47138/jeaa.1672821

Abstract

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte işletmelerde dijital dönüşüm süreci devam etmekte ve bu dönüşüm iş modelleri üzerinde önemli etkiler yaratmaktadır. Pazardaki işletmelerin farklılaşması, rekabeti artırırken iş modellerinin de değişmesine neden olmaktadır. Dijital dönüşüm, işletmelerin organizasyon şemalarını, şirket uzak görüşlülük ve misyonlarını doğrudan etkilemektedir. Ayrıca; dijital dönüşüm kavramının, işletmenin tüm birimlerini kapsadığı değerlendirilmekte olup, aynı zamanda analitik ve okunabilir yetkinliklerin kazanılmasını sağladığı da öngörülmektedir. İşletmelerde manuel süreçlere dayalı iş modelleri, son yıllarda teknolojinin gelişmesiyle birlikte dijital sürece geçiş yapmıştır. İş modellerinin özelleştirilmiş bir yapıya sahip olması, işletmelerin pazardaki rekabet gücünü artırmada önemli bir rol oynamaktadır. Dijital dönüşüm sürecini başarıyla tamamlayan işletmeler, rekabet avantajlarını güçlendirmiştir. Bu araştırmada, işletmelerde dijital dönüşümün iş modelleri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Veriler, kartopu örneklem yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen nitel bir çalışma kapsamında elde edilmiştir. Araştırmaya; gıda, sağlık, tekstil ve perakende sektörlerinde çalışanlar dahil edilmiştir.. Elde edilen veriler, MAXQDA 2020 Analytics Pro programına aktarılmış ve analiz edilmiştir. Bu çalışma, işletmelerde dijital dönüşüm sürecinin iş modelleri üzerindeki etkisini inceleyerek temel stratejik noktaları belirlemeyi amaçlamaktadır.

Keywords

İşletme, Dijital Dönüşüm, Teknoloji, İş Modelleri, Yapay Zekâ, Veri Analitiği

Project Number

1

Evaluation of the Impact of Digital Transformation on Business Models in Enterprises

Abstract

With the development of technology, the digital transformation process continues in businesses and this transformation creates significant effects on business models. The differentiation of businesses in the market increases competition and causes business models to change. Digital transformation directly affects the organizational charts, company vision and missions of businesses. In addition, the concept of digital transformation covers all units of the business and is expected to provide the acquisition of analytical and readable competencies. Business models based on manual processes in businesses have transitioned to the digital process with the development of technology in recent years. The customized structure of business models plays an important role in increasing the competitiveness of businesses in the market. Businesses that have successfully completed the digital transformation process have strengthened their competitive advantages. In this research, the effect of digital transformation on business models in businesses was examined. The data was obtained within the scope of a qualitative study conducted using the snowball sampling method. The research includes the analysis of interviews conducted with employees in the food, health, textile and retail sectors. The obtained data was transferred to the MAXQDA 2020 Analytics Pro program and analyzed. This study aims to determine the basic strategic points by examining the impact of the digital transformation process on business models in enterprises.

Keywords

Business, Digital Transformation, Technology, Business Models, Artificial Intelligence, Data Analytics

Project Number

1

References

• Aktan, E. (2018). Büyük Veri: Uygulama Alanları, Analitiği ve Güvenlik Boyutu. Bilgi Yönetimi Dergisi, 1(1), 10-12.
• Akkuş, Z.(2024).İşletmelerde Yeni Nesil İnsan Kaynakları Yönetiminde Dijital Dönüşüm Değerlendirmesi: Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 10-28
• Aydemir , H. (2018). Sanayi 4.0 ve Türkiye ekonomisi açısından etkileri. Sosyoekonomi Dergisi, 26(36), 250-251
• Bayraktar, Ö. (2017). Dijital işletme bilimi. İstanbul: Selis Yayınları.
• Berman, S. J., & Bell, R. (2011). Digital transformation: Creating new business models where digital meets physical. IBM Institute for Business Value, 1-5
• Caputo, A., Pizzi, S., Pellegrini, M. M., & Dabic, M. (2021). Digitalization and business models: where are we going? A science map of the field. Journal of Business Research, 123, 380-402
• Cramer, F. (2014). What is ‘post-digital’? A Peer-Reviewed Journal About, 3(1), 9-12
• Harting, R. C., Reichstein, C., & Schad, M. (2018). Potentials of Digital Business Models – Empirical investigation of data driven impacts in industry. Procedia Computer Science, 126, 1300-1320
• Ghobakhloo, M., & Iranmanesh, M. (2022). Digital transformation success under Industry 4.0: A strategic alignment perspective. Technological Forecasting and Social Change, 176, 121453. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2021.121453
• Verhoef, P. C., & Bijmolt, T. H. A. (2019). Marketing perspectives on digital business models: A framework and overview of the special issue. International Journal of Research in Marketing, 36, 150-210.
• Vucekovic, M., & Gavrilovic, K. (2021). Digital Transformation and Evolution of Business Models. IPSI Transactions on Internet Research, 15-20.
• Berman, S. J., & Bell, R. (2011). Digital transformation: Creating new business models where digital meets physical. IBM Institute for Business Value, 18-20.
• Morakanyane, R., Grace, A. A. & O'Reilly, P. (2017). Conceptualizing digital transformation in business organizations: A systematic review of literature. In Bled eConference: 15
• Susanti, D., Prasetyo, P. E., & Santoso, A. S. (2023). The role of digital capability in driving business model innovation and firm performance. Journal of Business Research, 157, 113564. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2022.113564
• Vucekovic, M., & Gavrilovic, K. (2021). Digital Transformation and Evolution of Business Models. IPSI Transactions on Internet Research, 15.
• Imtiaz, S., & Kim, D. J. (2019). Digital Transformation: Development of New Business Models in the Tourism Industry. Culinary Science & Hospitality Research, 25(4), 80-95
• Ziyadin, S., Suieubayeva, S., & Utegenova, A. (2020). Digital Transformation in Business. Springer, Cham, 84, 310- 326.
• https://ikmagazin.com/insan-kaynaklari/denizbank-insan-kaynaklarina-odul , Erişim Tarihi, 01.010.2025.
• https://www.capital.com.tr/yonetim/insan-kaynaklari/ikda-dijital-donem ,Erişim Tarihi, 11.02.2025.
• http://fintechtime.com/tr/2017/12/akbank-ve-kolay-ik-kobilerin-ik-yonetimini-dijitale-tasiyor, Erişim Tarihi, 12.10.2024.
• https://www.bloomberght.com/teknoloji-ve-ik-da-mukemmellik-akbank-in-gelecegi ,Erişim Tarihi, 05.01.2025.