Bu çalışmanın amacı, son yıllarda Suriye'den
Türkiye'ye göç eden ilkokul çağındaki öğrencilerle Türk öğrencilerin bilim ve
bilim insanı algılarını kıyaslamaktır. Araştırma nitel bir yaklaşımla
yapılandırılmış olup betimsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma
2017-2018 eğitim öğretim döneminde Mersin İli'nde bulunan bir devlet okuluna
kayıtlı üçüncü ve dördüncü sınıfa devam eden Suriyeli
(36) ve Türk (73) toplamda 109 öğrenciyle yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama
aracı olarak Chambers (1983) tarafından geliştirilen “Bir Bilim İnsanı Çiz
Testi” (Draw A Scientest Test-DAST) uygulanmıştır. İncelemeler sonrasında
öğrenciler tarafından yapılan çizimler DAST analizinde kullanılan kriterler de dikkate alınarak
temalandırılmıştır. Öğrencilerin çizimlerinde; (1) bilim insanının fiziksel
özellikleri, (2) cinsiyeti, (3) kullandığı araştırma sembolleri, (4) kullandığı bilgi sembolleri, (5) teknoloji,
(6) çalışma alanı ve (7) favori bilim insanları temalarına göre kodlamalar
yapılmıştır. Çizimler incelendiğinde hem Türk hem Suriyeli
tüm erkek çocuklar, bilim insanı denildiğinde "erkek" figür
çizmiştir. "Kadın" bilim insanı çizen erkek öğrenci olmamıştır. Bilim
insanının fiziksel özelliklerine ilişkin olarak her iki öğrenci grubu da bilim
insanını, saçı düzgün taranmış, üstü başı düzgün kıyafetli olarak
anlatmışlardır. Bilim insanının kullandığı araştırma sembolllerine ilişkin, Suriyeli öğrenciler mikroskop,
saat, resim paleti, ampul, gemi sembollerine yer verirken, Türk öğrenciler çok
daha çeşitli araştırma sembollerine (aşı, stetoskop, organlar, terazi, ilaç,
fosil, teleskop, atom, dinazor, gezegen) yer vermişlerdir. Bilim insanının kullandığı bilgi sembollerine yönelik yansıttıkları imajlar da
farklılık göstermektedir. Suriyeli öğrenciler sadece kalem ve yazı tahtası
çizerken, Türk öğrenciler kitap, kalem, formüller, koordinatlar, kuru buz,
yerçekimi, virüs, mikrop sembollerini çizmişlerdir. Suriyeli ve Türk çocukların
teknolojiye yönelik ortak imajlarının zaman makinası, uzay gemisi, uçan araba
ve uçan ev olduğu görülmektedir. Türk öğrencilerde imaj çeşidi yine daha fazla
olarak dikkat çekmektedir. Türk öğrencilerin büyük
bir çoğunluğu bilim insanının laboratuvarda deneyler yaparken çizerken,
Suriyeli öğrenciler daha çok doğada ve evde çalışırken çizmişlerdir. Favori
bilim insanı başlığında çizimler incelendiğinde, "Thomas Edison" hem
Suriyeli hem Türk öğrencilerin favori bilim insanı sıralamasında birinci sırada
yer almıştır. Bu araştırma soncunda genel
olarak Suriyeli öğrencilerin Türk öğrencilere göre bilim insanı algısıyla
ilgili daha sınırlı cevaplar verdikleri görülmektedir. Uygulama için gidilen
okulda Suriyeli öğrencilerle dil konusunda sıkıntılar yaşandığı görülmüştür.
Çocuklar ana dillerinden başka bir dilde kendilerini rahat ifade edemedikleri
için çizim konusunda Türk öğrencilere göre zorlanmışlardır. Bu bağlamda
Suriyeli öğrencilerin de eğitim-öğretim sürecine entegrasyonu konusunda
planlamar yapılmalıdır. Aynı okulda, aynı sınıfta okuyan aynı yaş grubundaki
çocuklar arasında bilim ve bilim insanı algılarındaki bu farkların en kısa
sürede giderilmesi için önlemler alınmalıdır. Okul yönetimi ve öğretmenler
Suriyeli öğrencilerin velileriyle okul dışı zamanlarda etkinlikler
düzenleneyebilirler. Sınıf öğretmenleri müfredatı işlerken çocuklar arasındaki
farkları göz önünde bulundurarak ders sürecini planlamalıdır. Aynı toplumda
yaşayan tüm çocukların benzer koşullardan yararlanabilmesi için tüm
eğitimcilerin, akademisyenlerin gerekli hassasiyeti göstermesi gerekmektedir.
Anahtar Sözcükler: Suriyeli mülteci öğrenci, ilköğretim, bilim insanı algısı
Primary Language | English |
---|---|
Journal Section | Makaleler |
Authors | |
Publication Date | July 25, 2018 |
Published in Issue | Year 2018 Issue: 14 |