Comparative Analysis of Financial Structures: An Application on the BIST Sustainability Participation Index Using the Mabac Method

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 37 - 52, 29.06.2025

Fırat Kınalı

https://doi.org/10.56668/jefr.1670770

Abstract

This study aims to analyze the financial structure performance of companies listed in the Borsa Istanbul Sustainability Participation Index using the MABAC method based on 2023 data. Eight different financial ratios were used in the study, and all criteria were given equal weight. The difference of this study is that it focuses on an index (XSRDK) determined solely by sustainability and participation principles and analyzes the concept of sustainable financial structure within a multi-criteria decision-making framework. In the literature, MABAC has often been used in conjunction with objective weighting methods such as CRITIC and AHP. In this study, however, a more direct approach was adopted by assigning equal weight to all criteria. Additionally, this method, aims to provide investors and decision-makers with a comprehensive perspective. According to the findings, Galata Wind (A10) ranks first, followed by Akçansa Çimento (A1), Aksa Akrilik (A2), Margün Enerji (A16), and Esenboğa Elektrik (A9).

Keywords

Multi-Criteria Decision Making , Mabac Method , Financial Structure Performance

Finansal Yapıların Karşılaştırmalı Analizi: Mabac Yöntemiyle BİST Sürdürülebilirlik Katılım Endeksi Üzerine Bir Uygulama

Abstract

Bu çalışma, Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Katılım Endeksi’nde yer alan şirketlerin mali yapı performanslarını 2023 yılı verileri üzerinden MABAC yöntemiyle analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, sekiz farklı finansal oran kullanılmış ve tüm kriterlere eşit ağırlık verilmiştir. Bu çalışmanın farkı, sadece sürdürülebilirlik ve katılım ilkelerine göre belirlenmiş bir endekse (XSRDK) odaklanması ve sürdürülebilir mali yapı kavramını çok kriterli karar verme çerçevesinde analiz etmesidir. Literatürde MABAC sıklıkla CRITIC ve AHP, gibi objektif ağırlıklandırma yöntemleriyle entegre edilerek kullanılmıştır. Bu çalışmada ise tüm kriterlere eşit ağırlık verilerek daha doğrudan bir yaklaşım benimsenmiştir. Ayrıca, yatırımcılara ve karar alıcılara bütüncül bir perspektif kazandırılması hedeflenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, Galata Wind (A10) ilk sırada yer alırken, bu şirketi sırasıyla Akçansa Çimento (A1), Aksa Akrilik (A2), Margün Enerji (A16) ve Esenboğa Elektrik (A9) takip etmektedir.

Keywords

Çok Kriterli Karar Verme , Mabac Yöntemi , Mali Yapı Performansı

References

• Akbulut, O.Y. (2020). Finansal performans ile pay senedi getirisi arasındaki ilişkinin bütünleşik CRITIC ve MABAC ÇKKV teknikleriyle ölçülmesi: Borsa İstanbul çimento sektörü firmalar üzerine ampirik bir uygulama. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 40, 471- 488.
• Akyüz, G.Ç. (2022). Hayat dışı sigorta şirketlerinin finansal performans analizinde TOPSIS ve MABAC yöntemlerinin değerlendirilmesi. İzmir İktisat Dergisi, 37(4): 891-912.
• Altın, H. (2021). Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin finansal performansının MABAC yöntemiyle analizi. Uluslararası Ekonomi İşletme ve Politika Dergisi, 5(2): 211-234.
• Chen, K.H. and Shimerda, T.A. (1981). An empirical analysis of useful financial ratios. Financial Management, 10(1): 51–60.
• Çetin, Ö.O. ve Karataş, M. (2024). Bist'te işlem gören otomotiv şirketlerinin karlılıklarının LOPCOW ve MABAC yöntemleriyle analizi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 14(3): 1470-1496.
• Çilek, A. (2022). SD temelli MABAC ÇKKV teknikleri ile portföy optimizasyonu: BİST GYO sektöründe ampirik bir uygulama. Trends in Business and Economics, 36(4), 374-386.
• Demir, G. (2022). Hayat dışı sigorta sektöründe kurumsal performansın PSI-SD tabanlı MABAC metodu ile ölçülmesi: Anadolu Sigorta örneği. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 7(1): 112-136.
• Devi, A.M. and Devaki, A. (2019). Applications of quantitative techniques in decision making of business organisation. International Journal of Trend in Scientific Research and Development, 3(3): 568-571.
• Doğan, S. ve Kalaycı, E. (2023). Borsa İstanbul’da faaliyet gösteren teknoloji firmalarının finansal performansının TOPSİS, MABAC yöntemleri ile değerlendirilmesi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 25(45): 945-965.
• Karaatlı, M., Ömürbek, N., Budak, İ. ve Dağ, O. (2015). Çok kriterli karar verme yöntemleri ile yaşanabilir illerin sıralanması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33: 215-228.
• Kundakcı, N. ve Arman, K. (2023). BİST kurumsal yönetim endeksinde işlem gören gayrimenkul yatırım ortaklıklarının bütünleşik çkkv yaklaşımı ile analizi. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1-Prof. Dr. Feyzullah EROĞLU Armağan Sayısı): 124-143.
• Mercan, Y. ve Çetin, O. (2020). COPRAS ve VIKOR yöntemleri ile BIST elektrik endeksindeki firmalarının finansal performans analizi. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 5(9): 123-139.
• Ömürbek, N. ve Özcan, A. (2024). BİST’de işlem gören sigorta şirketlerinin MULTIMOORA yöntemiyle performans ölçümü. Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 1(2): 64-75.
• Public Disclosure Platform. (2025). Sustainable Participation Index [Dataset]. Retrieved from: https://www.kap.org.tr/tr/Endeksler
• Pamučar, D., and Ćirović, G. (2015). The selection of transport and handling resources in logistics centers using multi-attributive border approximation area comparison (mabac). Expert Systems with Applications, 42(6): 3016-3028.
• Phua, M.H. and Minowa, M. (2005). A GIS-based multi-criteria decision making approach to forest conservation planning at a landscape scale: A case study in the Kinabalu Area, Sabah, Malaysia. Landscape and urban planning, 71(2-4): 207-222.
• Say, S. (2022a). Kamusal sermayeli mevduat bankalarının aktif kalitesinin entegre entropi-topsıs yöntemleri ile değerlendirilmesi, Pamukkale Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 52: 351-361.
• Say, S. (2022b). Aras ve copras yöntemleri ile BİST teknoloji endeksindeki şirketlerin finansal performans analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 25 (25. Yıl Özel Sayısı): 511-523.
• Sonar, H.C. and Kulkarni, S.D. (2021). An integrated AHP-MABAC approach for electric vehicle selection. Research in Transportation Business and Management, 41, 100665.
• Temizel, F. ve Bayçelebi, B.E. (2016). Finansal oranların TOPSIS sıralaması ile yıllık getiriler arasındaki ilişki: Tekstil imalatı sektörü üzerine bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2): 159-170.
• Ulaş, A. (2017). Edas yöntemi kullanılarak bir tekstil atölyesi için dikiş makinesi seçimi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(12): 169-183.
• Yavuz, S. ve Sönmez, A. R. (2023). Critic-Mabac ve Entropi-Mabac yöntemleri ile finansal performans değerlendirmesi: BİST kurumsal yönetim endeksi üzerine bir araştırma. EKEV Akademi Dergisi, 94: 278-300.
• Yıldırım, H. (2024). Factoring sector in Türkiye: General overview and evaluation of factoring companies' financial performance by multi-criteria decision-making techniques. Politik Ekonomik Kuram, 8(2): 277-302.