JEOFİZİK VE MİMARİ PARAMETRELERİN AKILLI KENTLER VE PLANLAMADAKİ ÖNEMİ

Year 2023, , 643 - 658, 28.06.2023

Nurten Ayten Uyanık , Nihan Sena Hidişoğlu

https://doi.org/10.21923/jesd.1178146

Abstract

Günümüzde yaşanan kentsel sorunlara çözüm niteliğinde geliştirilen akıllı kent kavramı çeşitli projeler ile dünya genelinde uygulanmaya başlanmıştır. Henüz sınırları ve tanımı tam olarak belirlenemeyen akıllı şehirlerin uygulama alanları ağırlıklı olarak ekoloji ve teknoloji olarak gelişmektedir. Ancak kentleri etkileyecek doğa olaylarının önemi göz ardı edilmemelidir. Ülkemizi etkileyen en önemli doğa olayı depremdir. Depremin yerde oluşturduğu etkiler, derin yeraltı yapısal özelliklerine ve yüzeye yakın tabakaların fiziksel özelliklerine bağlı değişkenlik gösterir ve bu özellikler jeofizik yöntemler ile belirlenir. Bu nedenle kentlerin depremden en az derecede etkilenmesi için doğru yer seçimi yapılırken mutlaka Jeofizik yöntemlerden yararlanılmalıdır. Yer bilimi verilerinden yoksun, sadece ekolojik ve teknolojik olarak geliştirilen akıllı şehirler, deprem gibi doğa olaylarına karşı korunmasız olacaktır. Bu çalışmada yeni oluşmakta olan akıllı şehir kavramının uygulamaya geçilmeden önce planlama ve uygulama esaslarının belirlenmesinin ve aynı zamanda mimari ve jeofizik parametrelerin kullanılmasının gerekliliği Isparta örneği üzerinden vurgulanmıştır. Ayrıca akıllı şehirlerin önemi kavramsal bir denklem yardımıyla açıklanmış ve kentsel sorunlar kapsamında karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Son olarak akıllı şehirlerin uygulanması esnasında yer seçimi ile ilgili gerekli parametreler ve standartlaştırılabilecek mimari planlama önerilerinde bulunulmuştur.

Keywords

Jeofizik,, Mimari,, Planlama,, Standardizasyon,, Akıllı şehirler

Supporting Institution

yok

Project Number

yok

THE IMPORTANCE OF GEOPHYSICS AND ARCHITECTURAL PARAMETERS IN SMART CITIES AND URBAN PLANNING

Abstract

The concept of smart city, which has been developed as a solution to the urban problems experienced today, has started to be implemented around the world with various projects. The application areas of smart cities, whose boundaries and definitions have not yet been determined, are mainly developing in terms of ecology and technology. However, the importance of natural events that will affect cities should not be ignored. Earthquake is the most important natural event affecting our country. The effects of the earthquake on the ground vary depending on the deep underground structural features and the physical properties of the layers close to the surface, and these properties are determined by geophysical methods. For this reason, geophysical methods should be used while choosing the right place in order to minimize the effects of the earthquake on the cities. Smart cities, devoid of earth science data, and developed only ecologically and technologically, will be vulnerable to natural events such as earthquakes. In this study, the necessity of determining the planning and application principles and using architectural and geophysical parameters before the implementation of a newly forming smart city concept has been emphasized through the example of Isparta. In addition, the importance of smart cities is explained with the help of a conceptual equation and evaluated comparatively within the scope of urban problems. Finally, during the implementation of smart cities, necessary parameters related to site selection and architectural planning suggestions that can be standardized were made.

Keywords

Geophysics, Architecture, Planning, Standardization, Smart Cities.

Project Number

yok

References

• Abojassim, A.A., Rasheed L.H., 2021. Natural radioactivity of soil in the Baghdad governorate. Environmental Earth Sciences, 80, 10.
• Akgün, A., Bulut, F., 2007. GIS-Based Landslide Susceptibility for Arsin-Yomra (Trabzon, North Turkey) Region. Environmental Geology, 51, 1377–1387.
• Akgün, M., Gönenç, T., Pamukçu, O., Özyalın, Ş., Özdağ, Ö.C., 2013. Mühendislik Ana Kayasının Belirlenmesine Yönelik Jeofizik Yöntemlerin Bütünleşik Yorumu: İzmir Yeni Kent Merkezi Uygulamalar, Jeofizik Dergisi, 26(2), 67-80.
• Altundaş, S., 2022. Investigation of natural radionuclide variations and the possible uranium migration by testing with gamma-ray spectrometer: An example from Tuğlu Tepe and Deliler Sites in Şefaatli/Yozgat, Central Anatolia Region, Turkey. Journal of Applied Geophysics, 207, 104866.
• Arısu, S., 2018. Kentsel tasarım kavramında kentsel tasarım rehberlerinin yeri ve önemi. Kent Akademisi, 11(2), 243-255.
• Arkoç, O., Özşahin, B., 2015. Kentsel Planlamada Jeolojinin Etkisi, Kırklareli Örneği. Kırklareli Üniversitesi Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 1(1), 30-40.
• Ateş, M., Önder, D.E., 2019. Akıllı Şehir Kavramı ve Dönüşen Anlamı Bağlamında Eleştiriler. Megaron, 14(1), 41-50.
• Ateş, E., Uyanık, O., 2019. Jeofizik Yöntemler ile Yer ve Yapı Etkileşimi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 23, 46-60.
• Aziz, A., Attia T., Hanafi, M., 2020. Radiological Impact and Environmental Monitoring of Gamma Radiations Along the Public Beach of Port Said, Egypt. Pure and Applied Geophysics, 177, 2871–2876.
• Barutçu, B., 2021. Akıllı Şehirler Üzerine Sistemik Bir Literatür Taraması ve Akıllı Şehirlerde Endüstri Mühendisliği Uygulama Alanları. Başkent Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, s.57, Ankara.
• Caprotti, F., Cowley, R., 2019. Varieties of smart urbanism in the UK: Discursive logics, the state and local urban context. Transactions of the Institute of British Geographers, 44(3), 587-601.
• Chourabi, H., Nam, T., Walker, S., Gil-Garcia, J.R., Mellouli, S., Nahon, K., Pardo, T.A., Scholl, H.J., 2012. Understanding smart cities: An integrative framework. In 2012 45th Hawaii international conference on system sciences, s. 2289-2297. IEEE.
• Cohen, B., 2012. What exactly is a smart city. Co. Exist, 19. https://www.fastcompany.com/1680538/what-exactly-is-a-smart-city
• CSB, 2020. Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (CSB). AKILLI ALTYAPI-Akıllı Şehirler Kapasite Geliştirme ve Rehberlik Projesi s.127.
• Çetin, M., Çiftçi, Ç., 2019. Literatüre göre dünya ve örneklerle akıllı kent kavramının irdelenmesi. Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(3), 134-143.
• Diril, G., 2021. Sürdürülebilir Akıllı Şehirlerin Geleceği ve Dijitalleşmenin İnşaat Sektörüne Etkileri. Bahçeşehir Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, s. 186, İstanbul.
• Drahor, M.G., Göktürkler, G., Berge, M.A., Kurtulmuş, T.Ö., 2006. Application of electrical resistivity tomography technique for investigation of landslides: a case from Turkey. Environmental Geology, 50, 147-155.
• Ekin, N., Uyanık, O., 2021a. Comparison of Static and Dynamic Elastic Moduli in Concrete: Effects of Compressive Strength, Curing Conditions and Reinforcement. Iranian Journal of Science and Technology, Transactions of Civil Engineering, 45(4), 2327-2343.
• Ekin, N., Uyanık, O., 2021b. Anisotropy of Reinforced Concrete from Geophysical Methods. Science of Sintering, 53(3), 1-23.
• Ersoy, H., Kaya, A., Angın, Z., Dağ, S., 2020. 2D and 3D Numerical Simulations of A Reinforced Landslide: A Case Study in NE Turkey. Journal of Earth System Science, 129, 82.
• Karabulut, S., 2018. Soil classification for seismic site effect using MASW and ReMi methods: a case study from western Anatolia (Dikili-İzmir). Journal of Applied Geophysics, 150, 254-266
• Karagüzel, R., Türkkan Karaoğlu, G., Yılmaz, K.K., Çatlıoğlu, B., Çan, T., Akay, S.S., 2021. Kastamonu-Bozkurt 11 Ağustos 2021 taşkını ve düşündürdükleri. Yer Mühendisliği, 14-25.
• Karataş, N., Kaya, M.A., 2022. Deprem Riskinin Kentsel Planlama Sürecine Etkisi: İpsala, Keşan ve Enez İlçeleri (Edirne) Örneği. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi. 10(2), 654-679.
• Karataş, Z., 2015. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Manevi temelli sosyal hizmet araştırmaları dergisi, 1(1), 62-80.
• Kemeç, A., Gül, H., 2021. Antalya Büyükşehir Belediyesi Örneğinde Akilli Kent Uygulamalari. Kamu Yönetimi ve Politikaları Dergisi, 2(3), 355-382.
• Lacinák, M., Ristvej, J., 2017. Smart city, safety and security. Procedia engineering, 192, 522-527.
• Nam, T., Pardo, T.A., 2011. Conceptualizing Smart City with Dimensions of Technology, People, and Institutions. Proceedings of the 12th Annual International Digital Government Research Conference: Digital Government Innovation in Challenging Times, College Park, 12-15 June 2011, 282-291.
• Pamuk, E., Gönenç, T., Özdağ, Ö.C., Akgün, M., 2018. 3D Bedrock Structure of Bornova Plain and Its Surroundings (Izmir/Western Turkey). Pure and Applied Geophysics, 175(1), 325-340.
• Pamukçu, O., Gönenç, T., Uyanık, O., Sözbilir, H., Çakmak, O., 2014. A microgravity model for the city of Izmir (western Anatolia) and its tectonic implementations. Acta Geophysica, 62(4), 849-871.
• Rossi, U., 2017. Cities in global capitalism. John Wiley & Sons. Cambridge, Polity Press.
• Sabbağ, N., Uyanık, O., 2018. Determination of the reinforced concrete strength by apparent resistivity depending on the curing conditions. Journal of Applied Geophysics, 155, 13-25.
• Sabbağ, N., Uyanık, O., 2017. Prediction of reinforced concrete strength by ultrasonic velocities. Journal of Applied Geophysics, 141, 13-23.
• Taskin, H., Karavus, M., Ay, P., Topuzoglu, A., Hindiroglu, S., Karahan, G., 2009. Radionuclide concentrations in soil and lifetime cancer risk due to the gamma radioactivity in Kirklareli Turkey. Journal of Environmental Radioactivity, 100(1), 49-53.
• Tün, M., Pekkan, E., Özel, O., Güney, Y., 2016. An Investigation into the Bedrock Depth in the Eskisehir Quaternary Basin (Turkey) Using the Microtremor Method. Geophysical Journal International, 207, 589–607.
• Ulusoy, M., 2017. Akıllı Şehirler. İstanbul Bilgi Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, s. 162, İstanbul.
• Uyanık, N.A., 2022. Determination of the Radiological Risk and the Cancer Effect Caused by Geological Units and Samples from Afyon, Turkey. Pure and Applied Geophysics, 179, 1295-1308.
• Uyanık, N.A., Akkurt, İ., Uyanık, O., 2010. A ground radiometric study of uranium thorium and potassium in Isparta Turkey. Annals of Geophysics, 53(5), 25-30.
• Uyanık, N.A., Öncü, Z., Uyanık, O., Akkurt, İ., 2015a. Determination of Natural Radioactivity from 232Th with Gamma Ray Spectrometer in Dereköy Yazır Southwestern Anatolia. Acta Physica Polonica A, 128(No 2-B), B441-442.
• Uyanık, N.A., Öncü, Z., Uyanık, O., Bozcu, M., 2022. Determination of alteration zones and geological unit limits using natural radioactivity properties of Sandıklı-Suhut areas. Journal of Applied Geophysics, 196, 104525.
• Uyanik, N.A., Öncü, Z., Uyanik, O., Bozcu, M., Akkurt, I., Günoglu, K., Yagmurlu, F., 2015b. Distribution of Natural Radioactivity from 40K Radioelement in Volcanics of Sandıklı-Suhut (Afyon) Area. Acta Physica Polonica A, 128(No 2-B), B438-440.
• Uyanık, N.A., Uyanık, O., Akkurt, İ., 2013a. Micro-Zoning of the Natural Radioactivity Levels and Seismic Velocities of Potential Residential Areas in Volcanic Fields: The Case of Isparta (Turkey). Journal of Applied Geophysics, 98, 191-204.
• Uyanık, N.A., Uyanık, O., Gür, F., Aydın, İ., 2013b. Natural radioactivity of bricks and brick material in the Salihli-Turgutlu area of Turkey. Environmental Earth Sciences, 68(2), 499-506.
• Uyanık, O., 2015. Deprem Ağır Hasar Alanlarının Önceden Belirlenmesi ve Şehir Planlaması İçin Makro ve Mikro Bölgelendirmelerin Önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 19(2), 24-38.
• Uyanık, O., 2020. Soil liquefaction analysis based on soil and earthquake parameters. Journal of Applied Geophysics, 176, 104004.
• Uyanık, O., 2020a. Yer özelliklerinin jeofizik yöntemlerle belirlenmesi, İzmir Depremi Ortak akıl Buluşması Çalıştayı: İzmirin yapılaşmasında zemin koşulları-zemin yapı etkileşimi, İzmir Büyük Şehir Belediyesi.
• Uyanık, O., Çatlıoğlu, B., 2014. Elektrik Özdirenç ve Sismik Kırılma Yöntemlerinden Heyelan Geometrisinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 18 (3), 22-29
• Uyanık, O., Ekinci, B., Uyanık, N.A., 2013c. Liquefaction Analysis from Seismic Velocities and Determination of Lagoon Limits Kumluca Antalya Example. Journal of Applied Geophysics, 95(1), 90-103.
• Uyanık, O., Sabbağ, N., Uyanık, N.A., Öncü, Z., 2019. Prediction of mechanical and physical properties of some sedimentary rocks from ultrasonic velocities. Bulletin of Engineering Geology and the Environment, 78(8), 6003-6016.
• Uyanık, O., Taktak, G., 2009. Kayma Dalga Hızı ve Etkin Titreşim Periyodundan Sıvılaşma Çözümlemesi için Yeni Bir Yöntem. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13(1), 74-81.
• Uyanık, O., Tezcan, S., 2012. Beton Dayanımının Ultrasonik Yöntemle Tayini. Jeofizik Bülteni, 23(70), 41-45.
• Uyanık, O., Türker, E., 2007. Fethiye-Esen II HES Salt ve Santral Sahasındaki Potansiyel Heyelanının Yerteknik Özellikleri ve Yorumu. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(1), 84-90
• Uyanık, O., Uyanık, N.A., 2022. Yapılaşmada Yanlış Yer Seçiminin Afet Oluşumuna Katkısı. TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabi, 435-446, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), Ankara, ISBN: 978-605-01-1453-7.
• Vanlı Senkaya, G., Senkaya, M., Karsli, H., Güney, R., 2020. Integrated shallow seismic imaging of a settlement located in a historical landslide area. Bulletin of Engineering Geology and the Environment, 79, 1781-1796.
• Yıldırım, A., Şimşek, H., 2008. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı), Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yüksel, A.S., Uyanık, O., Er, K., 2020. Development of a fuzzy logic based online visualization application for 2D geotechnical cross-section modeling. Earth Science Informatics, 13(4), 1523-1538.
• Winkowska, J., Szpilko, D., Pejić, S., 2019. Smart city concept in the light of the literature review. Engineering Management in Production and Services, 11(2), 70-86.
• URL-1. https://www.akillisehirler.gov.tr/akilli-sehir-nedir/E.T. 27.05.2022
• URL-2. https://www.smartcitiesworld.net/city-profile
• URL-3.https://www.london.gov.uk/what-we-do/business-and-economy/supporting-londons-sectors/smart-london/priorities-and-programmes-2021-and-beyond
• URL-4.https://www.smartnation.gov.sg/
• URL-5. https://amsterdamsmartcity.com/
• URL-6.https://smart-city-berlin.de/en/
• URL-7 https://www.afad.gov.tr/turkiye-deprem-tehlike-haritasi