GELECEKTE KURAKLIK SONUCU ETKİLENEBİLECEK ENDÜSTRİYEL SEKTÖRLERİN HAVZA BAZLI DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2025, Volume: 13 Issue: 2, 454 - 465, 27.06.2025

Alperen Kır , Mehmet Kitiş

https://doi.org/10.21923/jesd.1625760

Abstract

İklim değişikliği, artan sıcaklıklar ve değişen yağış rejimleri nedeniyle su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimini giderek daha karmaşık hale getirmektedir. Özellikle suya bağımlı sektörlerde ciddi ekonomik ve çevresel etkiler doğurabilecek bu durum, Türkiye’deki hidrolojik havzaların gelecekteki su potansiyellerinin değerlendirilmesini ve buna yönelik stratejiler geliştirilmesini zorunlu kılmaktadır. Bu çalışma, Tarım ve Orman Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün Kuraklık Eylem Planları ve RCP 4.5 senaryosu temel alınarak, 2050 yılı itibarıyla çeşitli havzalarda öngörülen su potansiyeli değişimlerini analiz etmektedir. Özellikle Kuzey Ege (%60), Konya (%56), Seyhan (%49), Sakarya (%49), Akarçay (%43) ve Batı Karadeniz (%40) havzalarında önemli su kayıplarının yaşanabileceği öngörülmekte olup, bu azalmaların gıda, enerji ve tekstil gibi su yoğun sektörler üzerindeki etkileri ele alınmıştır. Mevcut ve gelecekteki su potansiyelleri ile sektörel su kullanım ihtiyaçları detaylı bir şekilde incelenirken, sanayi ve tarım sektörlerinde su kaynaklarındaki azalmalara bağlı riskleri azaltmak amacıyla yenilikçi su yönetim politikalarının benimsenmesi, alternatif su kaynaklarının entegrasyonu ve su verimliliğini artırmaya yönelik teknolojilerin uygulanmasının gerekliliği vurgulanmıştır. Bu kapsamda, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşabilmek adına Türkiye’nin su yönetimi politikalarının iklim değişikliği etkileriyle uyumlu hale getirilmesi gerektiği ve hem bölgesel hem de sektörel düzeyde entegre bir yaklaşım benimsenmesinin kritik olduğu ortaya konmuştur.

Keywords

Kuraklık, Su Verimliliği, Su Yoğun Sektörler, Sürdürülebilir Kalkınma, Yenilikçi Teknolojiler

BASIN-BASED ASSESSMENT OF INDUSTRIAL SECTORS POTENTIALLY AFFECTED BY FUTURE DROUGHT

Abstract

Climate change, rising temperatures, and shifting precipitation patterns are making the sustainable management of water resources increasingly challenging. This issue, which poses significant economic and environmental risks for water-dependent sectors, necessitates assessing future water availability in Turkey’s hydrological basins and developing adaptive strategies. Based on the Drought Action Plans of the Ministry of Agriculture and Forestry’s Water Management General Directorate and the RCP 4.5 scenario, this study examines projected changes in water potential by 2050. Notable reductions are expected in the Northern Aegean (60%), Konya (56%), Seyhan (49%), Sakarya (49%), Akarçay (43%), and Western Black Sea (40%) basins, which may have substantial implications for agriculture, energy, and textile industries. A comprehensive evaluation of current and future water potential alongside sectoral water demands underscores the need for innovative water management policies, the integration of alternative water sources, and the implementation of water-saving technologies to mitigate risks in industrial and agricultural sectors. In this context, aligning Turkey’s water policies with climate change impacts and adopting an integrated approach at both regional and sectoral levels are crucial for achieving sustainable development goals.

Keywords

Drought, Innovative Technologies, Sustainable Development, Water Efficiency, Water-Intensive Sectors.

References

• Arnold, J.G., Srinivasan, R., Muttiah, R.S., & Williams, J.R. 1998. Large area hydrologic modeling and assessment part I: Model development. Journal of the American Water Resources Association, 34(1), 73–89.
• Bozkurt, D., Sen, O. L., Kurnaz, M. L., 2019. Climate Change Impacts in Turkey: Sectoral Analyses and Adaptation Strategies. Regional Environmental Change, 19(6), 1565–1577. https://doi.org/10.1007/s10113-019-01535-x
• Bölgesel Kalkınma Ajansları-BKA., 2023. Havza Bazlı Ekonomik Analiz Raporları. Türkiye Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Chowdhury, S., Al-Zahrani, M. 2015. Implications of climate change on water resources in Saudi Arabia. Arabian Journal for Science and Engineering, 40(2), 469–481.
• Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü-DSİ, 2021. 2021 Yılı Faaliyet Raporu. Erişim Adresi: https://strateji.dsi.gov.tr/Duyuru/Detay/891
• Gharib A.A., Blumberg, J., Manning, D.T., Goemans, C., Arabi, M. 2023. Assessment of vulnerability to water shortage in semi-arid river basins: The value of demand reduction and storage capacity. Science of the Total Environment, 871, 161964. http://dx.doi.org/10.1016/j.scitotenv.2023.161964
• Gürkan, H., Arabaci, H., Demircan, M., Eskioğlu, O., Şensoy, S., Yazici, B., 2016. GFDL-ESM2M Modeli Temelinde RCP4.5 ve RCP8.5 Senaryolarına Projeksiyonları Göre Türkiye için Sıcaklık ve Yağış Projeksiyonları. Coğrafi Bilimler Dergisi, 14(2), 77-88. DOI: 10.1501/Cogbil_0000000174
• Ertürk, A., Ünal, D., Atış, E., 2018. Water Management Challenges in Turkey Under Climate Change Impacts. Water Policy, 20(1), 138–151. https://doi.org/10.2166/wp.2018.134
• Hoekstra, A. Y., Mekonnen, M. M., 2012. The Water Footprint of Humanity. Proceedings of the National Academy of Sciences, 109(9), 3232–3237. https://doi.org/10.1073/pnas.1109936109
• Intergovernmental Panel on Climate Change-IPCC, 2014. Climate change 2014: Impacts, adaptation, and vulnerability. Part A: Global and sectoral aspects. Contribution of Working Group II to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge University Press. https://www.ipcc.ch/report/ar5/wg2/
• Intergovernmental Panel on Climate Change-IPCC, 2023. Climate Change 2023: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (Eds. A. P. vd.,). IPCC https://www.ipcc.ch/report/ar6/syr/
• Kır, A., Ozturk, E., Yetis, U., Kitis, M. 2024. Resource utilization in the sub-sectors of the textile industry: opportunities for sustainability. Environmental Science and Pollution Research. https://doi.org/10.1007/s11356-024-32768-2
• Kızılkaya, O., Mike, F., 2023. İklim Değişikliğinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Üzerine Ampirik Bir Değerlendirme. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(57), 403-411. https://doi.org/10.30794/pausbed.1169890
• Kibaroglu, A., Ertug, E., Avci, V., 2021. Transboundary Water Governance in the Euphrates-Tigris River Basin. Water Resources Management, 35(1), 245–258. https://doi.org/10.1007/s11269-020-02726-3
• Kültür ve Turizm Bakanlığı-KTB, 2023. Bölgesel Turizm Istatistikleri ve Gelir Raporları. Erişim Adresi. https://www.ktb.gov.tr
• Loucks, D.P., van Beek, E. 2017. Water Resource Systems Planning and Management: An Introduction to Methods, Models and Applications. Springer. https://doi.org/978-3-319-44234-1
• OECD, 2006. Input-Output Analysis in the Context of Environmental Accounting. OECD Statistics Working Paper.
• OECD, 2012. Water Quality and Agriculture: Meeting the Policy Challenge. OECD Studies on Water.
• OECD, 2015. Water Resources Allocation: Sharing Risks and Opportunities. Organisation for Economic Co-operation and Development.
• OECD, 2023. Regional economic indicators and industrial value-added analysis. Paris: OECD Publishing. Erişim Adresi: https://www.oecd.org
• Rockström, J., Steffen, W., Noone, K., Persson, A., Chapin, F. S., Lambin, E., Foley, J. A. 2009. A Safe Operating Space for Humanity. Nature, 461(7263), 472–475. https://doi.org/10.1038/461472a
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı-STB, 2023. Kuzey Ege Bölgesindeki Organize Sanayi Bölgeleri ve Sanayi Tesisleri Üzerine Raporlar. Erişim Adresi: https://www.sanayi.gov.tr
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı-STB, 2023. Kalkınma Ajansları Bölgesel Ekonomik Analiz Raporları. Erişim Adresi: https://www.sanayi.gov.tr
• Sieber, J. 2006. WEAP Water Evaluation and Planning System. International Congress on Environmental Modelling and Software. 3rd International Congress on Environmental Modelling and Software - Burlington, Vermont, USA.
• Stern, N., 2007. The Economics of Climate Change: The Stern Review. Cambridge University Press.
• Su Yönetimi Genel Müdürlüğü-SYGM, 2018. Sektörel Su Tahsis Planları. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Su Yönetimi Genel Müdürlüğü-SYGM, 2022. Kuraklık Yönetim Planları. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Su Yönetimi Genel Müdürlüğü-SYGM, 2023. Su Verimliliği Rehber Dokümanları Serisi. Ankara.
• Turan, E., Bayrakdar E., 2022. Türkiye’nin Su Yönetim Politikaları: Ulusal Güvenlik Açısından Bir Değerlendirme. Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, 6 (2), 1-19. DOI: 10.25272/j.2149-8539.2020.6.2.01
• Türkiye İstatistik Kurumu-TÜİK, 2021. Sanayi ve Hizmet Sektörlerinde Katma Değer İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim Adresi: https://www.tuik.gov.tr
• Türkiye İstatistik Kurumu-TÜİK, 2023. Tarımsal Üretim ve Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) İstatistikleri. Erişim Adresi: https://www.tuik.gov.tr
• Türkiye İstatistik Kurumu-TÜİK, 2023. Bölgesel ve Sektörel Ekonomik Göstergeler Raporları. Erişim Adresi: https://www.tuik.gov.tr
• U.S. Army Corps of Engineers-USACE, 2017. Hydrologic Modeling System HEC-HMS: User's Manual. Hydrologic Engineering Center. Retrieved from https://www.hec.usace.army.mil/confluence/display/CWEYR/HEC-HMS
• UN Water. 2020. The United Nations World Water Development Report 2020: Water and Climate Change. UNESCO World Water Assessment Programme. Erişim Adresi: https://www.unwater.org/publications/un-world-water-development-report-2020
• UNIDO, 2011. Industrial Value Chain Diagnostics. United Nations Industrial Development Organization.
• Wang, L., Li, W., Zheng, Y., Zhang, X., Yuan, F., & Wu, X. 2023. Water Deficit Caused by Land Use Changes and Its Implications on the Ecological Protection of the Endorheic Dalinor Lake Watershed in Inner Mongolia, China. Water, 15(16), 2882. https://doi.org/10.3390/w15162882
• World Bank, 2023. The Relationship Between Water Management and Economic Contribution: A Regional Analysis. Washington, DC: World Bank. Retrieved from https://www.worldbank.org