DOĞU LADİNİ ORMANLARINDA Ips sexdeııtatus (Boern.)'UN DOĞAL DÜŞMANLARININ BELİRLENMESİ

Year 2005, Volume: 55 Issue: 2, 59 - 70, 28.11.2014

Beşir Yüksel Süleyman Akbulut

Abstract

Ips sexdentatus (Boern.) Doğu K aradeniz Bölgesi'nde ladin ormanlarında zaman zaman kitle üremesi yaparak önemli ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Bu zararlıya karşı yıllarca mekanik ve kimyasal mücadele yapılmasına rağmen yeterli başarı sağlanamamıştır. Bu çalışma ile, bölgede I. sexdentatus'un biyolojisi belirlenmiş ve 9 parazit ile 46 predatör böcek türü tespit edilerek, predatörlerin biyolojik mücadeledeki potansiyeli ortaya konulmuştur. Thanasimus formicarius (L.), Rhizophagus dispar (Payk.), Platysoma oblongum (F.), Corticeus unicolor (Pili, and Mitterp.) ve Rhizophagus depressus (F.) predatörleri, bu bölgede diğer doğal düşmanlara göre I. sexdenlatus'un mücadelesinde daha fazla etkiye sahip olabilecektir. Bölgede Coeloides spp. ve Dendrosoter middendorffii Ratz. türleri en çok bulunan parazitlerdir. Bu predatör ve parazitlerin, I. sexdentatus populasyonunun ekonomik ve ekolojik olarak en az zararlı seviyede tutulması için kullanılması mümkün olabilir.

Keywords

Picea orientalis, Ips sexdentatus, Doğu Karadeniz Bölgesi

References

• ALKAN, B. 1946: Kızılcahamam. Bolu (Abant) ve Düzce Ormanlarında Yapılan Entomolojik Araştırmalar, Orman ve Av, 18 (3-4): Ankara, 112-119, 139-146.
• ALKAN, Ş.; AKSU, Y., 1990: Rhizophagııs dispar Pk.'ın Ips sexdentatus ve Diğer Kabuk Böcekleri Üzerindeki Etkisi ile Biyolojik Mücadele Uygulamalarında Kullanılması Olanakları Üzerine Araştırmalar. Uluslararası Biyolojik Mücadele Sempozyumu, Kasım 1989, Antalya, Bildiriler Kitabı Baskı Tarihi : 1990, 120-123.
• ANONYMOUS, 1999: Perforâdores de Pinos II, Ips sexdentatııs Boern., (Coleöptero, escolıtido), Gobierno de Aragon, Departamento de Agricultura y Medio Ambiente, Publicaciones y Boletines, Informaciones Tecnicas de Sanidad Forestal.
• ASTİASO. J.; LEYVA, E., 1970: Contribucion al conocimiento de la biologia y metodos de combate de Blastophagııs sp. y Pissodes ııotatus. Bol. Serv. Plag. for., Madrid, 26:203-212
• ATAMAN, O., 1967: Doğu Karadeniz Ladin Ormanlarında Ips sexdentalus Kabuk Böceği Tahribatı ve Mücadele Esasları. Teknik Bülten Dergisi, 6 (22), 79-89, a
• BARBEY, A., 1925: Traite D'Entomologie Forestierei. Berger-Levrault, Paris, 749 pp.
• BESÇELİ. O., 1969: Btiyükdüz Araştırma Ormanlarının Zararlı Böceklerinin Biyolojisi, Koruyucu Tedbirler ve Mücadelesi, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınlan, Teknik Bülten Serisi No: 33, Ankara, 94 s.
• BESÇELİ, O.; EKİCİ, M., 1969: Doğu Ladini ( Picea orieııtalis L.) Mıntıkasında Ips sexdentatııs’ un Biyolojisi ve Mücedelesi, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları. Teknik Bülten Serisi No: 32, 15-17.
• BEVAN, D., 1987: Forest Insects, A Guide to Insects Feeding on Trees in Britain. Forestry Commission, Handbook 1, London, 153pp.
• ÇANAKÇIOĞLU, H.; MOL, T., 1998: Orman Entomolojisi, Zararlı ve Yararlı Böcekler. İ.Ü. Yayın No: 4063, Orman Fakültesi Yayın No: 451, İstanbul, 541 s.
• ERDEM, R., 1976: Ormanın Faydalı ve Zararlı Böcekleri, İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları No: 2078, Orman Fakültesi Yayın No : 217, İstanbul, 227 s.
• ESCHERİCH, K., 1923: Die Forstinsekten Mitteleuropas, Bd, II. Paul Parey, Berlin, 633 pp.
• FREUDE, H., HARDE, K.W. und LOHSE, G.A., 1981: Die Kafer Mitteleuropas. Band 10. Goecke and Evers Verlag, Krefeld, 310 pp.
• GAUSS, R., 1954: Der Ameisenbuntkâfer Thcınasimus form icariııs Als Borkenkaferfeind. Forstschutzstelle Südvvest/Ringingen, 417-429.
• GREGOIRE, J.C., 1984: Denclroctonus micans in Belgium. The Situation Today, Biological Control of Bark Beetles, Proceedings, EEC Seminar, Brussels, 48-61.
• KING, C.J.; FIELDING, N.J., 1989: Dendroctoııus micans in Britain - its Biology and Control, Forestry Commision Bulletin 85, London, 11 pp.
• LODOS, N. 1991: Türkiye Entomolojisi. I. Cilt, Yayın No: 282, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, İzmir, 365 s.
• POSTNER, M., 1974: Scolytidae (=Ipidae), Boıkenkafer (In SCHWENKE, W.). Die Foıstcshadlinge Europas, Band II, Verlag Paul Parey, Hamburg und Berlin, p. 334-482.
• SCHIMITSCHEK, E., 1939-1940: Beitrage zur Forstentomologie der Türkei III. Die Massenvermehrung des Ips sexdentatus im Gebiete der orientalischen Fichte. Z.ang. Ent. 26 (4): 545-5 8 8 ;2 7 (l): 84-113.
• SCHROEDER, L.M., 1997: Impact of natural enemies on Tomicus piniperda offspring production. J.C. Gregoire, A.M. Liebhold, F.M. Stephen, K.R. Day, and S.M. Salom, editors, Interating cultural tactics into the management of bark beetle and reforestation pests, Usda Forest Service General Technical Report NE-236, 204-212.
• SCHROEDER, L.M.; WESLIEN, J., 1994: Interactions between the phloem-feeding species Tomicus piniperda (Col.: Scolytidae) and Acanthocim ıs aedilis (Col.: Cerambycidae), and the predatör Thanasimus form icariııs (Coleoptera: Cleridae) with special reference to brood production. Entomophaga 39 (2), 149-157.
• SEKENDİZ, O.A., 1991: Abies nordmanniana (Stev.) Spach.'m Doğu Karadeniz Bölümü Ormanlarındaki Zararlı Böcekleri ile Koruma ve Savaş Yöntemleri, O.G.M. Yayınlarından No: 678, Sıra No: 73, Ankara, 200 s.
• SELMİ, E., 1998: Türkiye Kabuk Böcekleri ve Savaşı. İ.Ü. Yayın No: 4042. İstanbul, 196 s.
• TOSUN, İ., 1977: Akdeniz Bölgesi İğne Yapraklı Ormanlarından Zarar Yapan Böcekler ve Önemli Türlerin Parazit ve Yırtıcıları Üzerine Araştırmalar. O.G.M. Yayınlarından No: 612, Seri No : 24, İstanbul, 201 s.
• YÜCEL, M., 1987a: Doğu Anadolu Sarıçam Ormanlarında Zarar Yapan Böcekler. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Teknik Bülten No: 191, 22 s.
• YÜCEL, M., 1987b: Sarıçam Ormanlarının Zararlı Böceklerden Korunması ve Mücadelesi. Sarıçam El Kitabı Dizisi 7, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Muhtelif Yayınlar Serisi No: 67, 149-162.