Ortaokul Öğrencilerinin Günlük Yaşam Becerileri ve Prososyal Eğilimlerinin İncelenmesi

Year 2024, Volume: 6 Issue: 3, 433 - 448, 25.12.2024

Tuğçenur Doğan , Hatice Merve İmir

Abstract

Bu araştırma ortaokul öğrencilerinin günlük yaşam becerileri ve prososyal eğilimlerini çeşitli değişkenler açısından incelemek ve ortaokul öğrencilerinin günlük yaşam becerileri ile prososyal eğilimleri arasındaki ilişkiyi araştırmak amacı ile yapılmıştır. Araştırmada nicel araştırma yaklaşımlarından ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu ise Ankara ve Karabük illerinde yaşayan, 6.7. ve 8. sınıfta öğrenime devam eden 402 öğrenci oluşturmuştur. Çalışma grubu kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Veriler, araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, Yaşam Becerileri Eğitimi Ölçeği ve Prososyal Eğilimler Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırmanın verileri 20 Şubat- 30 Mart 2021 tarihleri arasında Google online form ile toplanmıştır. Veriler, frekans analizi, t- testi, varyans analizi, Spearman Korelasyon Testi, Pearson Korelasyon Testi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada öğrencilerin günlük yaşam becerilerinin Yaşam Becerileri Eğitimi Ölçeği’nin arkadaşlar ile ilişkiler alt boyutu ve problem çözme alt boyutu ile çocuğun sınıfı, anne öğrenim düzeyi arasında anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Prososyal Eğilimler Ölçeği’nin kamusal olumlu sosyal davranış alt boyutu, özgeci olumlu sosyal davranış, acil durumlarda olumlu sosyal davranış, gizli olumlu sosyal davranış puanları ile cinsiyet, anne ve baba eğitim düzeyi arasında anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Araştırmada öğrencilerin günlük yaşam becerileri ile prososyal eğilimleri arasında anlamlı ve düşük düzeyde bir ilişki olduğu bulunmuştur. (r=0.389; p<0.05). Ortaokul öğrencilerinin günlük yaşam becerileri çeşitli değişkenler açısından farklılaşmaktadır ve öğrencilerin günlük yaşam becerileri ile prososyal eğilimleri arasında anlamlı ve düşük düzeyde bir ilişki bulunmaktadır (p<0.05).Ortaokul öğretmenleri için, öğrencilerin yaşam becerileri ve prososyal davranışları kazanması konusunda paylaşımda bulunabileceği çalıştay ve atölye çalışması gibi faaliyetler yapılabilir.

Keywords

Günlük yaşam becerileri, prososyal eğilimler, sosyal gelişim

Examination of Secondary School Students’ Daily Life Skills and Prosocial Tendency

Abstract

This research aims to examine the daily life skills and prosocial tendencies of secondary school students, considering various variables, and to investigate the relationship between daily life skills and prosocial tendencies. The study utilized the relational model, a quantitative research method. The sample consisted of 402 secondary school students from the 6th, 7th, and 8th grades, continuing their education in the cities of Ankara and Karabük. Data collection took place through a Google online form between February 20 and March 30, 2021. The collected data included the "Personal Information Form," "Life Skills Assessment Scale," and "The Prosocial Tendencies Measure." The study revealed a significant difference in daily life skills, the sub-dimension scores of the Life Skills Education Scale, and the child's class and age of the father. Additionally, a significant difference was observed in some sub-dimension scores of the Prosocial Tendency Scale concerning gender, and the education levels of both the mother and father. The research identified a significant and low-level relationship (r=0.389; p<0.05) between students' daily life skills and their prosocial tendencies. Secondary school students' daily life skills were found to vary across various variables, and a significant and low correlation was noted between their prosocial tendencies and daily life skills (p<0.05). It is recommended to organize workshops for secondary school teachers, providing a platform for students to share information about acquiring life skills and prosocial behaviors

Keywords

Daily Life Skills, Prosocial Tendency, Social Development

References

• Aktaş, V., & Güvenç, G. B. (2006). Kız ve erkek ergenlerde saldırgan ve olumlu sosyal davranışlar ile yaş, ilişkisel bağlam ve kişiler arası duyarlılık arasındaki ilişkiler. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 23(2). https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/597800
• Aktaş, V., & Tepe, Y. K. (2020). Olumlu Sosyal Davranış Eğilimi Ölçeğinin Psikometrik Özelliklerinin Kendini Belirleme Kuramı Bağlamında İncelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi(7), 154-166. https://doi.org/10.21733/ibad.670311
• Alisinanoğlu, F., & Kesicioğlu, O. S. (2010). Okul öncesi dönem çocuklarının davranış sorunlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Giresun ili örneği). Kuramsal Eğitimbilim Dergisi. https://doi.org/10.21733/ibad.670311
• Arnold, M. E., & Gagnon, R. J. (2020). Positive youth development theory in practice: An update on the 4-H Thriving Model. Journal of Youth Development, 15(6), 1-23. https://doi.org/10.5195/jyd.2020.954
• Benítez, J. L., Fernández, M., Justicia, F., Fernández, E., & Justicia, A. (2011). Results of the Aprender a Convivir Program for development of social competence and prevention of antisocial behavior in four-year-old children. School Psychology International, 32(1), 3-19. https://doi.org/10.1177/0143034310396804
• Borah, D. R. (2018). Life Skills Education and Pro-Social Behavior among Youth: An Overview. International Research Journal of Commerce, 9, 30-38.
• Bwayo, J. (2014). Primary school pupils’ life skills development the case for primary school pupils development in Uganda. http://hdl.handle.net/10395/2009
• Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Pastorelli, C., Bandura, A., & Zimbardo, P. G. (2000). Prosocial foundations of children's academic achievement. Psychological science, 11(4), 302-306. https://doi.org/10.1111/1467-9280.00260
• Carlo, G., & Randall, B. A. (2002). The development of a measure of prosocial behaviors for late adolescents. Journal of youth and adolescence, 31, 31-44. https://doi.org/10.1023/A:1014033032440
• Carlo, G., Hausmann, A., Christiansen, S., & Randall, B. A. (2003). Sociocognitive and behavioral correlates of a measure of prosocial tendencies for adolescents. The journal of early adolescence, 23(1), 107-134. https://doi.org/10.1177/02724316022391
• Çekin, A. (2013). İmam hatip lisesi öğrencilerinin prososyal davraniş eğilimleri üzerine nicel bir inceleme. Journal of International Social Research, 6(28). https://eds.p.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=b39327fb-b4f7-47d1-a884-caec9f113c06%40redis
• Çelik, Z. (2019). 4-6 yaş grubu çocukların sosyal davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. http://hdl.handle.net/11616/18263
• Dündar, S. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Kişilik Özellikleri Ile Problem Çözme Becerileri Arasindaki İlişkinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 139-150. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/211084
• Flouri, E. (2005). Fathering and child outcomes. John Wiley & Sons. Gözübüyük, A., & Özbey, S. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarının motivasyon düzeyleri ile baba-çocuk ilişkisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 23-37. https://doi.org/10.21733/ibad.763103
• Gravetter, F. J., & Forzano, L. (2003). Research methods. Belmont, USA: Wadsworth/Thomson Learning.
• Güvenç, G., & Aktas, V. (2006). Ergenlik Döneminde Yas, Toplumsal Cinsiyet, Bireysel ve Iliskisel Tutumlar, Benlik Degeri ve Yasam Becerilerine Iliskin Algi Arasindaki Iliskiler. Türk Psikoloji Dergisi, 21(57), 45. https://l24.im/fBi1F0
• Javidi, K., & Garmaroudi, G. (2019). The Effect of Life Skills Training on Social and Coping Skills, and Aggression in High School Students. Novelty in Biomedicine, 7(3). https://doi.org/10.22037/nbm.v7i2.21256
• Jegannathan, B., Dahlblom, K., & Kullgren, G. (2014). Outcome of a school-based intervention to promote life-skills among young people in Cambodia. Asian journal of psychiatry, 9, 78-84. https://doi.org/10.1016/j.ajp.2014.01.011
• Kabakçı, Ö. F., & Korkut, F. (2010). 6‐8. Sınıftaki öğrencilerin sosyal-duygusal öğrenme becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 33(148), 77-86. https://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/677/128
• Kılıç, Z., & Gültekin, M. (2015). HAYAT Bilgisi Dersinde Öğrencilerin Yaşam Becerilerinin Geliştirilmesinde Etkin Öğrenme Uygulamaları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 261-281. https://l24.im/zjxe
• Kobayashi, M., Gushiken, T., Ganaha, Y., Sasazawa, Y., Iwata, S., Takemura, A., Fujita, T., Asikin, Y., & Takakura, M. (2013). Reliability and validity of the multidimensional scale of life skills in late childhood. Education Sciences, 3(2), 121-135. https://doi.org/10.3390/educsci3020121
• Koçak, A. A. (2004). Baba destek programi değerlendirme raporu. https://l24.im/gRuDBXZ
• Kolburan, G., & Tosun, Ü. (2011). İlköğretim II. kademe öğrencileri arasında yaşam becerileri eğitimi yoluyla 1. kademede edinilmiş değerleri pekiştiren gelişimsel bir model önerisi.
• Kumru, A. (2002). Prosocial behavior within the family context and its correlates among Turkish early adolescents. The University of Nebraska-Lincoln. https://l24.im/Snx6goG
• Kutsal, D. (2018). Yaşam becerileri psikoeğitim programının kız meslek lisesi öğrencilerinin yaşam becerilerine ve problem davranışlarına etkisi. https://l24.im/YdGvztQ
• Lamb, M. E. (2004). The role of the father in child development. John Wiley & Sons.
• Nancy Eisenberg, N., Wentzel, M., & Harris, J. D. (1998). The role of emotionality and regulation in empathy-related responding. School Psychology Review, 27(4), 506-521. https://l24.im/km73
• Nasheeda, A., Abdullah, H. B., Krauss, S. E., & Ahmed, N. B. (2019). A narrative systematic review of life skills education: effectiveness, research gaps and priorities. International Journal of Adolescence and Youth, 24(3), 362-379. https://doi.org/10.1080/02673843.2018.1479278
• Osman, S. R., Khalaf, S. A., Omar, M. S., & Ismail, T. A. (2019). Behavioral and emotional problems among adolescent students. Journal of High Institute of Public Health, 49(2), 82-89. https://doi.org/10.21608/jhiph.2019.49259
• Öztürker, B. (2014). 6 yaş çocuklarının olumlu sosyal davranışları ile anne ve öğretmen özgeciliği arasındaki ilişkilerin incelenmesi Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/664214
• Rahmati, B., Adibrad, N., & Tahmasian, K. (2010). The effectiveness of life skill training on social adjustment in children. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 870-874. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.07.201
• Romig, C., & Bakken, L. (1992). Intimacy development in middle adolescence: Its relationship to gender and family cohesion and adaptability. Journal of youth and adolescence, 21(3), 325-338. https://link.springer.com/article/10.1007/BF01537021
• Sarı, E. (2007). Anasınıfına devam eden 5-6 yaş grubu çocukların, annelerinin çocuk yetiştirme tutumlarının, çocuğun sosyal uyum ve becerilerine etkisinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Scales, P. C., Benson, P. L., & Roehlkepartain, E. C. (2011). Adolescent thriving: The role of sparks, relationships, and empowerment. Journal of youth and adolescence, 40, 263-277. https://doi.org/10.1007/s10964-010-9578-6
• Seven, S. (2007). Ailesel faktörlerin altı yaş çocuklarının sosyal davranış problemlerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 51(51), 477-499. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/108312
• Şimşek, N. (2019). Yaşam Becereileri Eğitimi Ölçeğinin Geçerlik Güvenirlik Çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(1), 261-270. https://doi.org/10.24106/kefdergi.52504
• Telef, B. B. (2014). Ergenlerde olumlu ve olumsuz duygular ile riskli davranişlar arasindaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 591-604. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/209923
• Terzi, Ş. (2003). Altıncı sınıf öğrencilerinin kişiler arası problem çözme beceri algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 221-232. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/256456
• Topcu Bilir, Z. (2019). Yaşam becerileri programının beş yaş çocuklarının yaşam becerileri, benlik algıları ve sosyal duygusal uyum düzeylerine etkisi. https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/433830
• Ümmet, D., & Demirci, G. (2017). Yaşam becerileri eğitimi kapsamında yürütülen grupla psikolojik danışma uygulamasının ortaokul öğrencilerinin iyi oluşları üzerindeki etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45(45), 153-170. https://doi.org/10.15285/maruaebd.263879
• Veenstra, R., Lindenberg, S., Oldehinkel, A. J., De Winter, A. F., Verhulst, F. C., & Ormel, J. (2008). Prosocial and antisocial behavior in preadolescence: Teachers' and parents' perceptions of the behavior of girls and boys. International Journal of Behavioral Development, 32(3), 243-251. https://doi.org/10.1177/0165025408089274
• Yıldırım, Y., & Temel, Z. F. (2020). Yaşam becerileri eğitim programının anasınıfına devam eden çocukların yaşam becerilerine ve sosyal uyumlarına etkisinin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 34(2), 384-405. https://journals.iku.edu.tr/yed/index.php/yed/article/view/212