20. Yüzyılda Ceylanpınar Çiftliği

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 363 - 382, 29.03.2021

Mehmet Nuri Şanda

https://doi.org/10.21551/jhf.889878

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı Ceylanpınar Çiftliği’nin 20. yüzyıldaki durumunu arşiv belgeleri ve araştırma-inceleme eserler ışığında ele alınmaktır. Bu amaç doğrultusunda Cumhuriyet Arşivi’nde bulunan belgeler incelenmiş ve konu ile ilgili olanlar araştırmaya aktarılmıştır. Araştırmada ele alınan konular bölümler halinde açıklanmıştır. Makalenin giriş bölümünde yeni kurulan Türk Devleti’nin ekonomik bağımsızlığını sağlamak amacıyla attığı adımlar, tarım ve hayvancılığı geliştirmek için kurduğu kurumlar hakkında bilgilere yer verilmiştir. Birinci bölümde Ceylanpınar’ın belediye ve ilçe olması üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde ise Ceylanpınar Çiftliği’nin ne zaman kurulduğuna, çiftliğe “Ceylanpınar” adının niçin ve hangi tarihte verildiğine, 20. yüzyılda çiftlikte yapılan tarım ve hayvancılık faaliyetlerine, çiftlik içinde haberleşme sorununun çözülmesine, Ceylanpınar’da içme ve sulama suyu sorununun çözülmesine, nesli tükenmekte olan ceylanların koruma altına alınmasına ve çiftliğe yerleştirilen mültecilerin hangi imkânlarla yerleştirildiğine değinilmiştir. Ceylanpınar Çiftliği hakkında daha önce bu tür bir çalışma yapılmadığı için araştırmanın literatürde bir boşluğu dolduracağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Urfa, Ceylanpınar, Resulayn, Çİftlik

Ceylanpınar Farm in the 20th Century

Öz

The purpose of this study is to discuss the situation of Ceylanpınar Farm in the 20th century under the light of archival documents and research investigation. In accordance with this purpose, the documents found in the Republic Archives are studied and those related to the topic are transported for research. The present research topics are explained in chapters. In the introductory chapter, information is given about the steps taken by the newly established Turkish State to secure its economic independence and the institutions it established to develop agriculture and livestock. In the first chapter, it is pointed out that Ceylanpınar becoming a municipality and a district. In the second chapter, it is pointed out when Ceylanpınar Farm was established, why and on what date it was named "Ceylanpınar", what activities were carried out in the farm for agriculture and livestock in the 20th century, how the communication problem within the farm was solved, how the drinking and irrigation water problem of Ceylanpınar was solved, the endangered gazelles that were put under protection, and the opportunities for the resettlement of the refugees in the farm. Since there has been no such study on Ceylanpınar Farm, this research aims to fill a gap in the literature.

Anahtar Kelimeler

Urfa, Ceylanpınar, Resulayn, Farm

Kaynakça

• BCA, 30.18.1.1/9.19.13, (03 Nisan 1340); BCA, 30.11.1.0.10.6.1, (15 Şubat 1925).
• BCA, 30.10.0.0.146.42.3, (07 Nisan 1925); BCA, 30.11.1.0.45.43.4, (16 Ocak 1929).
• BCA, 30.18.01.02.3.22.11, (17 Nisan 1929); BCA, 30.11.01/54.8.3, (17 Mart 1930).
• BCA, 30.11.01/54.8.3, (18 Mart 1930); BCA, 30.11.01/182.13.11, (11 Nisan 1946).
• BCA, 30.18.1.2.126.67.4, (24 Eylül 1951); BCA, 30.18.01/127.103.7, (19 Şubat 1952).
• BCA, 30.18.01/131.7.3, (30 Ocak 1953); BCA, 30.18.1.2/144.70.3, (18 Ağustos 1956).
• BCA, 30.11.01/275.13.6, (08 Nisan 1959); BCA, 30.18.1.2.210.66.10, (02 Eylül 1967).
• BCA, 30.18.1.2/228.92.5, (30 Aralık 1968); BCA, 30.18.1.2/255.59.2, (05 Ağustos 1970).
• BCA, 30.18.1.2/259.81.15, (18 Kasım 1970); BCA, 030.11.1.0/501.31.6, (24 Nisan 1979).
• BCA, 30.11.1.0/104.17.10, (3 Haziran 1936); BCA, 30.18.1.2/128.19.6.1, (13 Mart 1952).
• BCA, 30.18.1.1/5.17.10, (25 Mayıs 1338); BCA, 30.1.0.0.81.513.4, (00.00.1965);
• BCA, 30.18.1.2/129.52.11, (17 Haziran 1952).
• Resmi Gazete, Sayı No: 7231, 13 Haziran 1949.; Milliyet Gazetesi, 24 Mart 1968, 7.
• Milliyet Gazetesi, 25 Kasım 1968, 1.; Milliyet Gazetesi, 10 Eylül 1971, 7.
• Milliyet Gazetesi, 11 Eylül 1971, 7; Milliyet Gazetesi, 11 Eylül 1971, 7.
• Milliyet Gazetesi, 02 Nisan 1972, 1; Milliyet Gazetesi, 02 Temmuz 1977, 13.
• Milliyet Gazetesi, 01 Temmuz 1978, 14; Milliyet Gazetesi, 04 Temmuz 1978, 14.
• Atar, Elif ve M. Fatih Eslemez. Ceylanpınar’ın İlçe Durum Raporu. Şanlıurfa: Karacadağ Kalkınma Ajansı Yayınları. 2011.
• Çakıcı, Metin. “Ceylanpınar Devlet Üretme Çiftliği’nin Doğrusal Programlama Metodu İle Yeniden Organizasyonu,” Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4/2, (1973): 37.
• Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlüğü, “Ziraat Vekâleti Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlüğüne Bağlı İşletmelerde 1950-1956 Yılları Arasında Pelemir, Sarı Ot ve Diğer Yabani Otlara Karşı Tatbik Edilmiş olan Mücadele ve Usulleri ve Şekilleri”, Tomurcuk Dergisi, C. 6, 6/61, (Ocak 1957): 8.
• Karahan, İlhan. “Cumhuriyet Dönemi Devlet Üretme Çiftlikleri ve Faaliyetleri (1950-1985).” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, 2019.
• Oran, Yüksel Kazım, Yaşar Parlak, ve Yalçın Yılmazdemir. “Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde Ekilen Yerli ve Yabancı Menşeli Buğday Çeşitlerinin 1969 Yılında Pasa Yakalanma Durumları,” Bitki Koruma Bülteni, C.11, (Aralık 1971): 205-206.
• Ragıp Ziya Mağden, Zirai Kombinalar, Güney Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.O., Ankara, 1949, s.53-54.
• Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü. Ceylanpınar Çiftliği-Dünden Bugüne Tigem (Türk Toplumunun Yüz Akı). Ankara: TİGM Yayınları, 2013. TBMM Kanunlar Dergisi, 2.Dönem Kanunları, 11.Cilt, 21.Birleşim, s.116.
• TBMM Kanunları. Devlet Üretme Çiftlikleri Umum Müdürlüğü 1953 yılı Bütçe kanunu lâyihası ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/478), S.Sayısı:119, (28 Kasım 1952).
• TBMM, 3.Dönem, 1.Toplantı, S. Sayısı 198, Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlüğü Döner Sermayesi 1964 Yılı Konsolide Bilançosunun Sunulduğuna Dair Sayıştay Başkanlığı Tezkeresi ve Sayıştay Komisyonu Raporu (3/261): 16.
• Tekeli, İlhan ve Selim İlkin. 1929 Dünya Buhranında Türkiye’nin İktisadi Politika Arayışları. Cilt: 1, İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınevi, 2009).
• Yurtoğlu, Nadir. “Cumhuriyet Dönemi Ziraatta Makineleşme Sürecinde Türkiye Zirai Donatım Kurumunun (TZDK) Yeri ve Önemi (1943-1960),” Tarih Okulu Dergisi, XXIX, (Mart 2017): 282.
• Yurtoğlu, Nadir. “II. Dünya Savaşı Dönemi ve Sonrasında Ziraî Kombinalar Tarihi Hakkında Bir İnceleme (1937-1949),” international Journal Of History Studies, 10/4, (June 2018): 219-249.
• Yurtoğlu, Nadir. “Türkiye’de Kırsal Kesimin Kalkınmasında Önemli Bir Model: Devlet Üretme Çiftlikleri (1949-1960),” Tarih Okulu Dergisi (TOD), 11/XXXIV, (Haziran 2018): 587-632.
• Yücebaş, Ferit. “Cumhuriyet Döneminde Güneydoğu Anadolu (Gaziantep-Mardin-Urfa)’ya Yapılan Kamu Harcamaları ve Yatırımlar (1923-1950).” Yayımlanmamış Doktora Tezi, Bitlis Eren Üniversitesi/Erciyes Üniversitesi, 2018.
• Ahmet Pilis, Ceylanpınar/Tekinler Köyü, 1949 doğumlu, Görüşme Tarihi: 27 Haziran 2018.
• Amanullah Kaya, Afganistan/Baglan Vilayeti, 1958 doğumlu, Görüşme Tarihi: 02.03.2018.
• tigem.gov.tr/ceylancılık (Erişim Tarihi 30.02.2020)