Yangına Dayanımlı Güvenlik Dolaplarının Risk Kontrolünde Etkinliği

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 2, 99 - 109, 10.06.2025

Enisebetül Demir , Jerin Ece Alpaslan , Serap Tepe

https://doi.org/10.57224/jhpr.1484782

Öz

Öz- Ülkemizde ve dünyada pek çok yangın kimyasal sebeplerle, kimyasalların tutuşması, tepkimeye girmesi, iş kazaları nedeniyle gerçekleşmekte olup bu kazalar hem mal hem de can kayıplarına sebep olmaktadır. Endüstrinin gelişmesiyle ürün üretimi, imalatı süreçlerinde kimyasalların kullanımı oldukça yaygındır. Kimyasal kullanımının bu denli yaygın olmasının beraberinde getirdiği bazı risklerde mevcuttur, bunları kontrol etmek ve önlemek adına iş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri ve işletmelerin alması gereken önlemler de ülkeden ülkeye değişmektedir. Yanıcı, patlayıcı, parlayıcı pek çok kimyasalın kullanıldığı üretim tesislerinde, bu kimyasal maddelerin doğru bir şekilde depo edilmesi, çalışanlarla olan maruziyetin en aza indirilmesi, yangın ve patlama gibi pek çok olumsuz duruma karşı önlem alınması adına mühendislik çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Avrupa’da tehlikeli kimyasalların güvenilir şekilde depolanması hakkında ayrıntılı yönlendirmeler bulunan mevcut yönetmelikler incelenerek bugün işletmelerin kayıplarını en aza indirmek amacıyla iş ortamının sağlıklı ve güvenlikli bir ortamın oluşturulmasında yangına dayanımlı güvenlik dolaplarının kullanımının yaygınlaştığı görülmüştür. Ülkemizde henüz kullanımının zorunlu kılınmadığı bu dolapların ne olduğu, çalışma prensibini, olası kaza ve riskleri ve avantajları hakkındaki bilgileri sektör yetkilileriyle görüşerek çalışmamıza aktardık.

Anahtar Kelimeler

yangın , güvenlik dolabı , iş sağlığı ve güvenliği , kimyasal , kimyasal yangınlar

Effectiveness of Fire Resistant Safety Cabinets in Risk Control

Öz

Many fires in our country and around the world occur due to chemical reasons, ignition and reaction of chemicals, and work accidents, and these accidents cause loss of both property and life. With the development of the industry, the use of chemicals in product production and manufacturing processes is quite common. There are some risks that come with the widespread use of chemicals, and the precautions that occupational health and safety professionals and businesses should take to control and prevent them vary from country to country. In production facilities where many flammable, explosive and flammable chemicals are used, engineering studies have been carried out in order to store these chemicals correctly, minimize exposure to employees, and take precautions against many negative situations such as fire and explosion. By examining the existing regulations in Europe, which provide detailed guidance on the safe storage of hazardous chemicals, it has been observed that the use of fire-resistant safety cabinets has become widespread in creating a healthy and safe work environment in order to minimize the losses of businesses. We discussed with industry officials the information about what these cabinets are, their working principles, possible accidents and risks, and their advantages, which have not yet been made compulsory in our country, and transferred them to our study.

Anahtar Kelimeler

fire , safety cabinets , chemical fires , risk control

Kaynakça

• Genç R, Pekey H. Endüstriyel Tesislerde Ortaya Çıkabilecek Yangın Risklerinin Bir Değerlendirmesi: Kocaeli Örneği. Elektronik Mesleki Gelişim Ve Araştırmalar Dergisi. 2014;2(2):55-66.
• Eyriboyun M. Yanma Ders Notları: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi. 2009:1-3
• Şimşek H, Aydoğdu M. Endüstriyel İşlerde Yangın Sistemlerinin İş Sağlığı ve Güvenliğinde Etkileri. İSG-A. 2020;2(1):35-4.
• Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kimya Mühendisleri Odası (TMMOB KMO) Endüstriyel Yangınlar ve Patlamalar 2022 Yılı Raporu. Ankara: TMMOB; 2023.
• Demir S. Tehlikelı̇ Kimyasal Maddelerin İş Sağlığı ve Güvenliğı̇ Yönetimı̇ [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi; Ocak 2010.
• Ünal MS, Kıllıoğlu SY, Ünver B. Maden Ekipmanları Patlatmazlık (Ex-Proof) Sertifikalarının Karşılaştırılması. Mining. 2016;55(4):37-45.
• Kavaklı Vatansever B, Ateş A. Ar-Ge kuruluşunda kimyasal maddelerin sınıflandırılması, etiketlenmesi, ambalajlanması, depolanması, taşınması ve oluşan kimyasal atıkların bertarafı. SAUJS. 2018;22(2):159-73.
• Kürkçü A, Biçer Ş, Sarıöz Ağca İ, Tayfur D. Kimyasalların güvenli depolanması rehberi. İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı, 2013.
• T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik. Resmi Gazete. 12.08.2013;28733.
• Ünlü D, Hilmioğlu ND. Uçaklarda buzlanma ve buzlanmayı önleyecek yöntemler. SÜHAD. 2017;2(2):75-80.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü. Havaalanı Bakım Onarım Hangarında Tehlike Kaynaklarının Belirlenmesi Ve Kontrol Listesi Hazırlanması.
• Alyar H. Elektrikli Otomobillerin Yapısı ve Yangın Riskleri. FCE Journal. 2022;10(1):1-8.
• Doğan Kazak. (2024). Lityum-İyon Bataryaların Yangın Güvenliği: Tamamen Elektrikli Araçlarda Risk Değerlendirmesi, Önlemler ve Mücadele. Premium E-journal of Social Sciences, 8(42), 638-652. https://doi.org/10.5281/zenodo.11434251
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB), Bilgi Gereklilikleri ve Kimyasal Güvenlik Değerlendirmesi Rehberi Bölüm E: Risk Karakterizasyonu: 2018.
• Stahl, R., Protection. 2011. The Basics of Explosion http://www.stahl.com.au/fileadmin/ Dateien/download_publikationen/grundlagen_ explosionsschutz_eng_web.pdf.
• Erbı̇çer E. Standartlar, yönetmelikler uluslararası yönergelerden. Elektrik Mühendisliğı̇ . 2017;(462):21- 23.
• Sarı, M.K., 2011. Patlayıcı Ortamlar ve Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Elektrik Aygıtları Hakkında Genel Bilgi. İkinci Baskı EMO Yayın No: GY/2011/12, Ankara
• Health and Safety Executive. DSEAR in detail, [İnternet]. 2022. Erişim Adresi: https://www.hse.gov.uk/fireandexplosion/dsear-background.htm