Güncel Sayı

Cilt: 6 Sayı: 3, 31.10.2024

Yıl: 2024

Araştırma Makaleleri

Derleme

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi tarafından yayınlanan SAĞLIK PROFESYONELLERİ ARAŞTIRMA DERGİSİ kar amacı gütmeyen ve kamu yararını gözeten hakemli bir dergidir. Sağlık bilimleri ve meslekleri alanında ulusal ve uluslararası nitelikli çalışmaların yayınlanması ile sağlık profesyonellerinin gelişimine katkı sağlamayı amaçlamaktadır.

SAĞLIK PROFESYONELLERİ ARAŞTIRMA DERGİSİ’nin amaçları doğrultusunda yayın odağında;
• Teori ve uygulama arasında köprü olan,
• Sağlık profesyonellerinin teorik eğitimine katkı sağlayan,
• Sağlık profesyonellerinin uygulama alanlarında gelişmelerine katkı sağlayan,
• Sağlık profesyonellerinin çalışma kapsamında güncel sağlık sorunlarını ve çözüm önerilerini ele alan,
• Sağlığı geliştiren, koruyan ve hastalık sürecinde uygulanan girişimleri ele alan çalışmalar yer almaktadır.

SAĞLIK PROFESYONELLERİ ARAŞTIRMA DERGİSİ 'nin yayın kapsamında;
• Sağlık profesyonellerinin eğitimini geliştirmeye yardımcı olan çalışmalar
• Sağlık profesyonellerinin temel problemlerini ve uygulamalarını inceleyen, geliştiren çalışmalar
• Sağlık profesyonellerinin görev ve sorumlulukları kapsamında güncel sağlık sorunlarını irdeleyen çalışmalar
• Meta-analiz, sistematik inceleme ile büyük araştırma grupları veya örneklemlerle gerçekleştirilmiş çalışmalar
• Sağlık profesyonellerinin yetkileri kapsamında sağlık sorunlarını ve toplum üzerinde etkisini inceleyen çalışmalar yer almaktadır.

YAYIN DİLİ
SAĞLIK PROFESYONELLERİ ARAŞTIRMA DERGİSİ’nin yayın dili Türkçe’dir. Dergide İngilizce makaleler de yayınlanır. Makalelerin yazımı dil bilgisi kurallarına uygun olmalıdır. Makaleler anlaşılır, açık ve yalın bir dil ile yabancı sözcüklerden arındırılmış olarak yazılmalıdır. Yabancı sözcük kullanımı zorunlu olduğunda yanında parantez içinde Türkçe 'si yazılmalıdır. Makalelerin değerlendirme sürecinde editörler kurulu, hakemler ya da dil editörleri tarafından düzeltmeler önerilebilir. Bu düzeltmelerin yazarlar tarafından yapılmalıdır.

DERGİNİN BÖLÜMLERİ
SAĞLIK PROFESYONELLERİ ARAŞTIRMA DERGİSİ’nde ağırlıklı olarak özgün nitelikli araştırma makaleleri (% 100 - % 80) yayınlanır. Her sayıda araştırma makalesi sayısına göre derleme makale sayısına karar verilir.

YAYINLAMA POLİTİKALARI 
SAĞLIK PROFESYONELLERİ ARAŞTIRMA DERGİSİ’nde sponsorluk ve reklam kabul edilmemektedir. Açık erişimde bir dergidir. Dergideki makalelere https://dergipark.org.tr/tr/pub/jhpr adresinden ulaşılabilmektedir.

HAKEM DEĞERLENDİRME VE MAKALENİN YAYINLANMA SÜRECİ

Daha önce yayınlanmamış ya da yayınlanmak üzere başka bir dergiye gönderilmemiş ve yazarlar tarafından onaylanan makaleler değerlendirilmek üzere kabul edilir.

Dergiye yüklenen makalenin öncelikle ön kontrolü yapılır. Bu süreçte makalenin derginin yazım kurallarına uygunluğu ve intihal varlığı değerlendirilir. İntihal oranının %20'nin altında olması gerekmektedir.

Sorun saptanmayan makaleler editör tarafından orijinallik, metodoloji, işlenen konunun önemi ve dergi kapsamı ile uyumluluğu açısından değerlendirilir. Düzeltme için gerekirse yazara tekrar gönderilebilir ya da uygun bulunmayan makale editör tarafından reddedilir.

Editör değerlendirme sürecine kabul edilmesi uygun bulunan makaleye alan editörü atayabilir ya da süreci kendisi yönetebilir. Editör, makaleleri, etik ilkeleri gözeterek bağımsız olarak değerlendirir, çift kör hakem değerlendirme sürecinden geçmesini sağlar. Hakemlerin kimliğinin gizli kalmasına özen gösterilmelidir.

Değerlendirme sürecine kabul edilen makaleler editör ya da alan editörü tarafından en az iki ulusal/uluslararası hakeme inceleme için sunulur. Hakemler makale konusu hakkında kendini vasıflı hissetmiyor ya da zamanında geri dönüş yapması mümkün görünmüyorsa editöre durumu bildirmelidir.

Editör hakemlere inceleme için sunulan makalelerin, yazarların özel mülkü olduğunu ve bunun imtiyazlı bir iletişim olduğunu açıkça belirtir. Hakemler ve yayın kurulu üyeleri başka kişilerle makaleleri tartışmamalıdır.

Hakemler incelemeyi kabul ettikleri makaleler ile ilgili tüm bilgilerin gizli kalmasını sağlamalı, etik dışı bir durum tespit etmesi durumunda editöre raporlamalıdır.

Hakemler makaleleri değerlendirirken aşağıdaki ilkeleri göz önüne almalıdır.
• Makale önemli güncel bir konuyu inceliyor mu?
• Makalenin literatüre katkısı var mı?
• Öz, makalenin içeriğini açıklıyor mu?
• Makalenin giriş bölümünde incelenen konunun önemi açık ve anlaşılır bir şekilde yazılmış mı?
• Araştırma makalesinde gereç ve yöntem bölümünde amaç, evren, örneklem, veri toplama/araçları, istatistiksel analizler, araştırmanın etik yönü açıklanmış mı?
• Araştırma makalesinde bulgular araştırmanın amacı ile uyumlu, açık ve anlaşılır bir şekilde yazılmış mı?
• Tartışma ve sonuçlar bulgular ile ilişkili mi?
• Yeterli referans verilmiş mi?
• Makale akıcı bir dil ile yazılmış mı?
• Makalede dilbilgisi kurallarına uygun yazılmış mı

Editör tarafından hakem önerileri tamamlanan makaleler değerlendirilir. Bu süreçte makale hakem önerilerine göre makaleyi reddedilebilir ya da hakem önerilerine yanıt vermesi için yazarlara sunabilir. Yazarlar hakemlerin önerilerine yanıt vermek ve makale üzerinde yapılan bütün değişiklikleri farklı bir renk ile belirtmek zorundadır. Yazardan gelen revizyon makalesi editör tarafından değerlendirilir, gerekli bulunması durumunda tekrar hakem değerlendirmesine sunulabilir. Yayın kararı, editör tarafından hakemlerin önerileri doğrultusunda yazarların yaptığı düzenlemelerin yeterliliği göz önüne alınarak verilir. Editör hakem atama konusunda tam yetkiye sahiptir ve dergide yayınlanacak makalelerle ilgili nihai kararı vermekle yükümlüdür.

YAZIM KURALLARI

Sayfa Düzeni: Makale, bilgisayarlarda Microsoft Word programı ile yazılmalıdır. A4 dikey, Kenar boşlukları 4 yandan 2,5cm
Font: The Times Roman, Ana başlıklar 11, Metin 10 punto büyüklüğünde yazılmalıdır.

Makale türlerine göre sırasıyla aşağıdaki ana başlıklardan oluşmalıdır;

Orijinal Araştırma Makalesi: Sağlık profesyonellerinin görev yetki ve sorumlulukları kapsamında, daha önce herhangi bir yerde yayınlanmamış prospektif-retrospektif ve deneysel çalışmalardır.
Yapısı:
• Başlık (11 punto, sırayla Türkçe ve İngilizce)
• Öz (10 punto, ortalama 250-300 kelime; amaç, gereç ve yöntemler, bulgular ve sonuç bölümlerinden oluşmalı)
• Abstract (10 punto ortalama 250-300 kelime, Aim, Method, Result, Conclusion)
• Anahtar kelimeler (10 punto alfabetik sıra ve noktalı virgül ile ayrılmalı)
• Giriş
• Gereç ve Yöntem
• Bulgular
• Tartışma
• Sonuç
• Teşekkür
• Kaynaklar
• Tablo, şekil, resim (Tablo başlıkları ve metin 10 Punto, tablo ve şekil toplam sayısı en fazla 5 olmalıdır.)

Derleme Makalesi: Doğrudan veya davet edilen yazarlar tarafından son literatürü içine alacak şekilde hazırlanmalıdır.
Yapısı:
• Başlık (sırayla Türkçe ve İngilizce)
• Öz (Ortalama 200-250 kelime, Türkçe)
• Abstract (Ortalama 200-250 kelime, İngilizce
• Anahtar kelimeler (alfabetik sıra ve noktalı virgül ile ayrılmalı)
• Konu ile ilgili başlıklar
• Kaynaklar
• Tablo, şekil, resim (Tablo başlıkları ve metin 10 Punto)

Olgu Sunumu: Nadir görülen farklılık gösteren makalelerdir. Yeterli sayıda fotoğraflarla ve şemalarla desteklenmiş olmalıdır.
Yapısı:
• Başlık (11 punto, sırayla Türkçe ve İngilizce)
• Öz (10 punto, ortalama 100-150 kelime; bölümsüz; Türkçe)
• Abstract (10 punto, ortalama 200-250 kelime, İngilizce)
• Anahtar kelimeler (10 punto, alfabetik sıra ve noktalı virgül ile ayrılmalı)
• Giriş
• Olgu Sunumu
• Tartışma
• Kaynaklar
• Tablo, şekil, resim (Tablo başlıkları ve metin 10 Punto)

Editöryel Yorum/Tartışma: Yayımlanan orijinal araştırma makalelerinin, araştırmanın yazarları dışındaki, o konunun uzmanı tarafından değerlendirilmesidir. İlgili makalenin sonunda yayımlanır.

Editöre Mektup: Son bir yıl içinde dergide yayımlanan makaleler ile ilgili okuyucuların değişik görüş, tecrübe ve sorularını içeren en fazla 500 kelimelik yazılardır.
Yapısı:
• Başlık ve öz bölümleri yoktur.
• Anahtar kelimeler (alfabetik sıra ve noktalı virgül ile ayrılmalı)
• Kaynak sayısı 5 ile sınırlıdır.
• Hangi makaleye (sayı, tarih verilerek) ithaf olunduğu belirtilmeli ve sonunda yazarın ismi, kurumu, adresi bulunmalıdır. Mektuba cevap, editör veya makalenin yazar(lar)ı tarafından, yine dergide yayımlanarak verilir.

Bilimsel Mektup: Genel tıbbi konularda okuyucuyu bilgilendiren, basılmış bilimsel makalelere de atıfta bulunarak o konuyu tartışan makalelerdir.
Yapısı:
• Başlık (sırayla Türkçe ve İngilizce)
• Öz (ortalama 100-150 kelime; bölümsüz, Türkçe ve İngilizce)
• Anahtar kelimeler (alfabetik sıra ve noktalı virgül ile ayrılmalı)
• Konu ile ilgili başlıklar
• Kaynaklar

Şekil, Resim, Tablo ve Grafikler
• Tablo başlıkları 10 Punto, ilk harfler büyük yazılmalıdır (Tablo 1. Sosyodemografik Özellikler)
• Şekil, resim, tablo ve grafiklerin metin içinde geçtiği yerler ilgili cümlenin sonunda belirtilmelidir. Şekil, resim, tablo ve grafiklerin açıklamaları makalede kaynakların sonuna eklenmelidir.
• Şekil, resim/fotoğraflar ayrı birer jpg veya gif dosyası olarak (pixel boyutu yaklaşık 500x400, 8 cm eninde ve 300 çözünürlükte taranarak), sisteme eklenmelidir.
• Kullanılan kısaltmalar şekil, resim, tablo ve grafiklerin altındaki açıklamada belirtilmelidir.
• Daha önce basılmış şekil, resim, tablo ve grafik kullanılmış ise yazılı izin alınmalıdır ve bu izin açıklama olarak şekil, resim, tablo ve grafik açıklamasında belirtilmelidir.
• Resimler/fotoğraflar renkli, ayrıntıları görülecek derecede kontrast ve net olmalıdır.

Sayıların Yazılışı
Ondalık Sayıların yazımında sadece nokta kullanılmalıdır. Nokta sonrası iki sayı verilmelidir.
Örnek:12.25; %36.74; p=0.025;

Kısaltmalar
İlk kullanımda uzun şekli yazılmalı ve hemen yanında parantez içinde kısaltılmış şekli verilmeli ve tüm metin boyunca o kısaltma kullanılmalıdır. Uluslararası kullanılan kısaltmalar için “Bilimsel Yazım Kuralları” kaynağına başvurulabilir.

Anahtar Kelimeler
En az 2 adet, Türkçe ve İngilizce yazılmalıdır. Kelimeler birbirlerinden noktalı virgül (;) ile ayrılmalıdır. İngilizce anahtar kelimeler “Medical Subject Headings (MESH)”e uygun olarak verilmelidir (Bkz: www.nlm.nih.gov/mesh/MBrowser.html). Türkçe anahtar kelimeler Türkiye Bilim Terimleri (TBT)’ne uygun olarak verilmelidir (Bkz:www.bilimterimleri.com).

Teşekkür
Eğer çıkar çatışması, finansal destek, bağış ve diğer bütün editöryal (istatistiksel analiz, İngilizce/Türkçe değerlendirme) ve/veya teknik yardım varsa, metnin sonunda sunulmalıdır.


KAYNAKLAR
Dergide kaynak yazımı Vancouver Stilidir.
Kaynaklar makalede geçiş sırasına göre yazılmalı ve metinde cümle sonunda noktalama işaretlerinden önce parantez içinde belirtilmelidir. Makale içinde geçen bütün kaynaklar makalenin sonunda "Kaynaklar" başlığı altında yazılmalıdır. Kaynaklarda yazar sayısı 6 veya daha az ise tüm yazarlar belirtilmeli, 7 veya daha fazla ise ilk 6 isim yazılıp İngilizce kaynaklarda “et al.”, Türkçe kaynaklarda “ve ark.” eklenmelidir.
Kaynakların yazımı için örnekler (Noktalama işaretlerine lütfen dikkat ediniz). Kaynakların doğruluğundan yazarlar sorumludur. Kaynak yazımında aşağıda belirtilen kurallara dikkat edilmelidir.

Metin İçinde Kaynak Gösterimi: Metin içinde geçiş sırasına göre numaralandırılır. Birden fazla kaynak kullanıldıysa kaynaklar arasında virgül konulmalıdır. (Örnek:…………(1,2)…………..(2,3).

Kaynaklar Bölümünde Kaynak Gösterimi: Metin sonunda kaynaklar metin içinde kullanıldıkları sıraya göre numaralandırılarak ayrı bir liste halinde verilmelidir.

Dergi isimlerinin kısaltmaları Index Medicus/Medline/PubMed listesine göre yapılmalıdır (dergilerin kısaltmaları için http://www.nlm.nih.gov/tsd/serials/lji.html adresinden ulaşılabilir).Dergi ismi bu listelerde yer almıyorsa tam olarak yazılmalıdır. Kaynaklarda yer alan yazar sayısı 6 ya da daha az ise hepsi yazılmalı, 7 ya da daha fazla ise 6. yazardan sonra Türkçe kaynaklarda “ve ark.”, yabancı kaynaklarda “et al.” olarak kısaltılmalıdır. Yazar isimlerinden sonra, o yazının tam başlığı, derginin adı, yıl, cilt ve sahifeler sıralanır.

Tek Yazarlı Makale: Ercan Doğu S. Şizofreni tanısı olan bireylerde aktivite performans alanlarına yönelik sorunların belirlenmesi. Sağlık Profesyonelleri Araştırma Dergisi 2021; 3(2): 43-54.

Çok Yazarlı Makale: Erim A, Erkaya B, Evereklioğlu G, Arslan N, Toprak V, Kurtuluş Z, Polat Z. Dil ve konuşma terapisti adaylarının travmatik beyin hasarına yönelik bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Sağlık Profesyonelleri Araştırma Dergisi 2021; 3(2): 55-64.
Yazarın Kurum Olduğu Makaleler: Türk Hemşireler Derneği. Hemşirelik için geleceğe yönelik stratejiler. Klinik Forum 1992; 105: 23-5.

Kitap: Murray PR, Rosenthal KS, Kobayashi GS, Pfaller MA. Medical microbiology. 4th ed. St. Louis: Mosby; 2002.

Kitap Bölümü: Breedlove GK, Schorfheide AM. Adolescent pregnancy. 2nd ed. Wieczorek RR, editor. White Plains (NY): March of Dimes Education Services; 2001.
Meltzer PS, Kallioniemi A, Trent JM. Chromosome alterations in human solid tumors. In: Vogelstein B, Kinzler KW, editors. The genetic basis of human cancer. New York: McGraw-Hill; 2002. p. 93-113.

Tez: Zengin N.  Antikogülan tedavinin izlenmesinde iki farklı kan alma tekniğinin karşılaştırılması: Vena ponksiyon ve periferik venöz kateter. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1999.

İNTERNET KAYNAKLARI

CD Rom Kitaplar: The Oxford english dictionary [CD-ROM]. 2nd ed. New York, NY: Oxford UniversityPress; 1992.
Alberts B, Johnson A, Lewis J, Raff M, Roberts K, Walter P. Molecular Biology of the Cell [CD-ROM]. 4th ed. New York, NY: Garland Science; 2002.
İnternet kitap: Yazar (lar). Bölüm başlığı İçinde: Editör (ler). Kitap başlığı. [Baskı numarası, ikinci veya üzeri ise; ilk basımdan baskı gerekli değildir]. Yayıncının Şehri, (veya ülkesi): Yayıncının adı; telif hakkı yılı: dahil sayfalar. URL: [URL sağlayın ve bağlantının hala yayınlanma süresine en yakın şekilde çalıştığını doğrulayın]. Erişim [tarih].
Resnick NM. Geriatric medicine. In: Braunwald E, Fauci AS, Isselbacher KJ, et al, eds. Harrison’s Online. Based on: Braunwald E, Hauser SL, Fauci AS, Kasper DL, Longo DL, Jameson JL, eds. Harrison’s Principles of Internal Medicine. 15th ed. New York, NY: McGraw-Hill; 2001.
İnternet Dergi:  Reid DB. Austtralasian association of doctors’ health advisory services. Med J Australia [serial online]. 2005 [cited 2006 Mar 28];182(5):255. Available from: Health and Medical Complete
LaPorte RE, Marler E, Akazawa S, Sauer F. Thedeath of biomedicaljournals. BMJ [online]. 1995;310:1387-90. URL:http://www.bmj.com/bmj/archive/6991ed2.htm. September 26, 1996.
Web Sayfası: Yazar (lar), eğer verilmiş ise (çoğunlukla hiçbir yazar verilmez). Atıfta bulunulan konunun adı (belirtilmemişse, siteden sorumlu kuruluşun adını kullanın). Web sitesinin adı. URL [URL]. Yayınlanma tarihi. Güncellenme tarihi. Erişim tarih.
World Health Organization. Major NCDs and their risk factors.. https://www.who.int/ncds/introduction/en/. Erişim tarihi 15.04.2019].

İnternetten Alınan Kaynak: Covell K. 2007. [4 screens]. URL: http:// www.voicesforchildren.ca/index. April 24, 2007.
Elektronik dergi: LaPorte RE, Marler E, Akazawa S, Sauer F. Thedeath of biomedicaljournals. BMJ [online]. 1995;310:1387-90. URL:http://www.bmj.com/bmj/archive/6991ed2.htm. September 26, 1996.
Kurum Raporları: Department of Health and Ageing. Ageing and aged care in Australia [Internet]. 2008 [cited 2008 November 10]. Available from: http:// www.health.gov.au/internet/main/publishing.nsf/Content/ageing
İkincil Kaynaklar: Jones C. Hypotheses. 2008. Cited by: Smith J. Analysing Hypotheses. Penrith: University of Western Sydney; 2009:2.

Makalenin Erken Görünümü ve Yayımlanması

Dergisi'de sayfa düzenlemesi (mizanpajı) yapılan makalelerin elektronik ortamda önce “Erken Görünüm”de sonra elektronik derginin ilgili sayısında yayımlanmasında gereken Dijital Nesne Kimlik Numarasının (Digital Object Identifier, DOI) verilmesi zorunludur. Erken görünümdeki makaleler Editörler Kurulu’nun belirlediği cilt ve sayıda, üzerindeki “ERKEN GÖRÜNÜM” kaldırılarak yayımlanır.

Makaleyi Geri Çekme
Editörler Kurulu, değerlendirme sürecindeki bir makaleyi yazar(lar)ının geri çekme istemini aldığında, kısa sürede inceleyerek yazar(lar)a yazılı yanıt verir. Yazar(lar), değerlendirme sürecinde, makaleyi çekmek için editörle işbirliği yapmakla yükümlüdür. Başvurusu yapılmış bir makalenin geri çekilme istemi Editörler Kurulu’nca onaylanmadıkça, yazar(lar) makalesini başka bir dergiye gönderemez. Değerlendirme sürecindeki bir makalenin geri çekilme isteminde bulunmak isteyen yazar(lar), Editörler Kurulu’na iletir. Editörler Kurulu, makale çekme istemini kısa sürede inceleyerek kararını yazar(lar)a bildirir.

Gizlilik Bildirimi
Makale başvuruları ve kişisel bilgiler, derginin bilimsel amaçları dışında başka bir amaç için kullanılmaz, üçüncü kişilerle paylaşılmaz. Hakemler, değerlendirdikleri makalelerle ilgili süreci ve hiçbir belgeyi paylaşmayacakları konusunda güvence vermek zorundadır.

ETİK SORUMLULUKLAR VE POLİTİKALAR
Yayın süreci bilimsel yöntemle yansız biçimde bilginin üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanır. Yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları gerekir. Bu kapsamda Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) süreci sürdürmeleri gerektirmektedir. Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse makale red edilecektir.
Dergi, “İnsan” öğesinin içinde bulunduğu tüm çalışmalarda Helsinki Deklerasyonu Prensipleri’ne uygunluk (WMA DECLARATION OF HELSINKI – ETHICAL PRINCIPLES FOR MEDICAL RESEARCH INVOLVING HUMAN SUBJECTS) ilkesini kabul eder. Bu tip çalışmaların varlığında yazarlar, makalenin GEREÇ VE YÖNTEMLER bölümünde bu prensiplere uygun olarak çalışmayı yaptıklarını, kurumlarının etik kurullarından ve çalışmaya katılmış insanlardan “Bilgilendirilmiş Olur” (informed consent) aldıklarını belirtmek zorundadır. Çalışmada “Hayvan” öğesi kullanılmış ise yazarlar, makalenin GEREÇ VE YÖNTEM bölümünde Guide for the Care and Use of Laboratory Animals  prensipleri doğrultusunda çalışmalarında hayvan haklarını koruduklarını ve kurumlarının etik kurullarından onay aldıklarını belirtmek zorundadır. Olgu sunumlarında hastanın kimliğinin ortaya çıkmasına bakılmaksızın hastalardan “Bilgilendirilmiş Olur” (informed consent) alınmalıdır. Eğer makalede direkt-indirekt ticari bağlantı veya çalışma için maddi destek veren kurum mevcut ise yazarlar; kullanılan ticari ürün, ilaç, firma ile ticari hiçbir ilişkisinin olmadığını ve varsa nasıl bir ilişkisinin olduğunu (konsültan, diğer anlaşmalar), editöre sunum sayfasında bildirmek zorundadır.
Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır. Makalede “Etik Kurul Onayı” alınması gerekli ise; alınan belge online olarak, Makale Gönderim” linkindeki ek dosyalar bölümden, gönderilmelidir. Makalenin değerlendirilmesi aşamasında, yayın kurulunun gerek görmesi halinde, makale ile ilgili araştırma verilerinin ve/veya etik kurul onayı belgesinin sunulması yazarlardan talep edilebilir.

Sağlık Profesyonelleri ve Araştırma Dergisi’ne, daha önce yayımlanmamış ya da yayımlanmak üzere başka bir dergiye gönderilmemiş, özgün, güncel ve sağlık profesyonellerine katkı sağlayacak makaleler gönderilmelidir.

Daha önce yayınlanmamış ya da yayınlanmak üzere başka bir dergiye gönderilmemiş ve yazarlar tarafından onaylanan makaleler değerlendirilmek üzere kabul edilir.

Dergiye yüklenen makalenin öncelikle ön kontrolü yapılır. Bu süreçte makalenin derginin yazım kurallarına uygunluğu ve intihal varlığı değerlendirilir.

Sorun saptanmayan makaleler editör tarafından orijinallik, metodoloji, işlenen konunun önemi ve dergi kapsamı ile uyumluluğu açısından değerlendirilir. Düzeltme için gerekirse yazara tekrar gönderilebilir ya da uygun bulunmayan makale editör tarafından reddedilir.

Editör değerlendirme sürecine kabul edilmesi uygun bulunan makaleye alan editörü atayabilir ya da süreci kendisi yönetebilir. Editör, makaleleri, etik ilkeleri gözeterek bağımsız olarak değerlendirir, çift kör hakem değerlendirme sürecinden geçmesini sağlar. Hakemlerin kimliğinin gizli kalmasına özen gösterilmelidir.

Değerlendirme sürecine kabul edilen makaleler editör ya da alan editörü tarafından en az iki ulusal/uluslararası hakeme inceleme için sunulur. Hakemler makale konusu hakkında kendini vasıflı hissetmiyor ya da zamanında geri dönüş yapması mümkün görünmüyorsa editöre durumu bildirmelidir.

Editör hakemlere inceleme için sunulan makalelerin, yazarların özel mülkü olduğunu ve bunun imtiyazlı bir iletişim olduğunu açıkça belirtir. Hakemler ve yayın kurulu üyeleri başka kişilerle makaleleri tartışmamalıdır.

Hakemler incelemeyi kabul ettikleri makaleler ile ilgili tüm bilgilerin gizli kalmasını sağlamalı, etik dışı bir durum tespit etmesi durumunda editöre raporlamalıdır.

Hakemler makaleleri değerlendirirken aşağıdaki ilkeleri göz önüne almalıdır.
• Makale önemli güncel bir konuyu inceliyor mu?
• Makalenin literatüre katkısı var mı?
• Öz, makalenin içeriğini açıklıyor mu?
• Makalenin giriş bölümünde incelenen konunun önemi açık ve anlaşılır bir şekilde yazılmış mı?
• Araştırma makalesinde gereç ve yöntem bölümünde amaç, evren, örneklem, veri toplama/araçları, istatistiksel analizler, araştırmanın etik yönü açıklanmış mı?
• Araştırma makalesinde bulgular araştırmanın amacı ile uyumlu, açık ve anlaşılır bir şekilde yazılmış mı?
• Tartışma ve sonuçlar bulgular ile ilişkili mi?
• Yeterli referans verilmiş mi?
• Makale akıcı bir dil ile yazılmış mı?
• Makalede dilbilgisi kurallarına uygun yazılmış mı

Editör tarafından hakem önerileri tamamlanan makaleler değerlendirilir. Bu süreçte makale hakem önerilerine göre makaleyi reddedilebilir ya da hakem önerilerine yanıt vermesi için yazarlara sunabilir. Yazarlar hakemlerin önerilerine yanıt vermek ve makale üzerinde yapılan bütün değişiklikleri farklı bir renk ile belirtmek zorundadır. Yazardan gelen revizyon makalesi editör tarafından değerlendirilir, gerekli bulunması durumunda tekrar hakem değerlendirmesine sunulabilir. Yayın kararı, editör tarafından hakemlerin önerileri doğrultusunda yazarların yaptığı düzenlemelerin yeterliliği göz önüne alınarak verilir. Editör hakem atama konusunda tam yetkiye sahiptir ve dergide yayınlanacak makalelerle ilgili nihai kararı vermekle yükümlüdür.

Yayın süreci bilimsel yöntemle yansız biçimde bilginin üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanır. Yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları gerekir. Bu kapsamda Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) süreci sürdürmeleri gerektirmektedir.


Dergi, “İnsan” öğesinin içinde bulunduğu tüm çalışmalarda Helsinki Deklerasyonu Prensipleri’ne uygunluk (http://www.wma.net/en/30publications/10policies/b3/ index.html) ilkesini kabul eder. Bu tip çalışmaların varlığında yazarlar, makalenin GEREÇ VE YÖNTEMLER bölümünde bu prensiplere uygun olarak çalışmayı yaptıklarını, kurumlarının etik kurullarından ve çalışmaya katılmış insanlardan “Bilgilendirilmiş Olur” (informed consent) aldıklarını belirtmek zorundadır. Çalışmada “Hayvan” öğesi kullanılmış ise yazarlar, makalenin GEREÇ VE YÖNTEM bölümünde Guide for the Care and Use of Laboratory Animals (www.nap.edu/catalog/5140.html) prensipleri doğrultusunda çalışmalarında hayvan haklarını koruduklarını ve kurumlarının etik kurullarından onay aldıklarını belirtmek zorundadır. Olgu sunumlarında hastanın kimliğinin ortaya çıkmasına bakılmaksızın hastalardan “Bilgilendirilmiş Olur” (informed consent) alınmalıdır. Eğer makalede direkt-indirekt ticari bağlantı veya çalışma için maddi destek veren kurum mevcut ise yazarlar; kullanılan ticari ürün, ilaç, firma ile ticari hiçbir ilişkisinin olmadığını ve varsa nasıl bir ilişkisinin olduğunu (konsültan, diğer anlaşmalar), editöre sunum sayfasında bildirmek zorundadır.


Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır. Makalede “Etik Kurul Onayı” alınması gerekli ise; alınan belge online olarak, Makale Gönderim” linkindeki ek dosyalar bölümden, gönderilmelidir. Makalenin değerlendirilmesi aşamasında, yayın kurulunun gerek görmesi halinde, makale ile ilgili araştırma verilerinin ve/veya etik kurul onayı belgesinin sunulması yazarlardan talep edilebilir.

Sağlık Profesyonelleri Araştırma Dergisi yazarlardan ücret almamaktadır.

SAĞLIK PROFESYONELLERİ ARAŞTIRMA DERGİSİ / JOURNAL OF HEALTH PROFESSIONALS RESEARCH /J HEALTH PRO RES